Müteşabih Kavramı Çerçevesinde Süleyman a.s Kıssası Hakkında Bir Mülahaza

Kur'an kıssalarını birer hikaye şeklinde değilde, geçmişte yaşanmış bir olaydan mü'minler için bir ibret ve öğüt  alınması gereken ayetler olarak anlaşıldığı takdirde bizlere çok şeyler anlattığı görülecektir. Kur'an kıssaları hayatın içinden pratik olarak yaşanmış gerçekler olduğu için bizlere çok yönlü bir anlayış sergilemesi açısındanda çok değerli vesikalardır. Bu yazımızda süleyman as kıssasının, çok yönlü anlatımlarından bir örnek vererek kıssa yollu anlatımların kur'an içindeki yerinin ne kadar önemli ve akılda kalması açısından ne kadar kolay bir yol olduğunun bir mülahazasını yapmak istiyoruz.  


"Süleyman as kıssası" isimli yazımızda kıssanın, sebe,sad ve neml surelerinde geçen ayetleri çerçevesinde kıssanın mesajı hakkındaki düşüncelerimizi yazmaya çalışmış ve kıssanın ana mesajının varlık ile imtihan edilenlerin verilen bu varlığa karşı ne şekilde bir tavır takınması gerektiği, kendini veya başkalarını "büyük" zannedenlerin üzerinde en büyük olan Allah cc nin olduğunu unutmamalarının gerektiği konusunda yoğunlaştığını görmüştük. Kıssa yollu anlatımların çok geniş bir anlatım çerçevesinin olduğunu tekrar hatırlayacak olursak süleyman as ın kıssasındanda bizlere "müteşabih" (benzetme yollu) bir anlatım tarzı olarak Allah cc nin kendisini bizlere bu kıssanın baş aktörü olan süleyman as üzerinden anlattığında görebiliriz. 


"Müteşabih" kavramı , kur'anın anlaşılmaz ayetleri olduğu ve bu ayetlere " müteşabih ayetler" dendiği genel geçer düşüncenin aksine kelime anlamına uygun olarak anlaşılması gereken bir kavramdır.Bilindiği üzere Allah cc kitabında bizlere "gayb alemi" hakkında bilgiler vermektedir ve bu gayb alemi bizim gözümüzle gördüğümüz bir alan değildir ve bu alem hakkındaki bilgileri rabbimiz bizlere gözümüz ile görüp şahid olduğumuz alan dahilindeki bilgilerimize benzeterek anlatmasına " müteşabih" anlatım diyoruz. "Müteşabih" anlatımın sınırlarına rabbimizin kendisini bizlere anlatmasıda dahildir. Allah cc de bizler için bir gayb mesabesinde olduğu için kullarına kendisini dünya hayatı içindeki sahip olduğumuz bilgilerden olan "bir kişinin hükümdar olması" konusundaki bilgilerimiz etrafında bizlere kendisini tanıtmaktadır.  


"Rahman arşa istiva etmiştir" , "onun kürsisi gökleri ve yeri kaplamaktadır", "büyük arşın rabbidir", "esmaül hüsnasından olan el melik, el aziz, el cebbar gibi " , "arşını sekiz meleğin taşıması" ayetler bizlere "müteşabih " bir anlatım yolu ile rabbimizin bizlere kendisini bizlere bir hükümdara benzeterek anlatmasının örnekleridir. Tabiki bu müteşabih anlatımı anlamamız için şuras. 11. deki " onun bir benzeri yoktur" ayetini hiç bir zaman gözden kaçırmamamız gerekmektedir çünkü islam tarihindeki "mücessime" , "müşebbihe" "haşeviyye" gibi fırkalar bu mütşabih anlatımın sınırlarını geçerek Allah cc hakkında çok yanlış fikirler üretmişlerdir. Müteşabih ( benzetme yollu) anlatımın örneklerinden bir olduğunu düşündüğümüz süleyman as kıssasındaki bu anlatımın ne şekilde olduğunu görmekye çalışalım. Müteşahih yollu anlatımı süleyman as kıssası içinde neml suresinde anlatılan "sebe melikesi" ile bölümde geçen olaylar ile ilişkilendirerek görelim.  

Gerçek melik olan Allah cc (23.116) kulu süleyman as a yeryüzünde mülk vererek, süleyman as ın şahsında bir meliğin tebası üzerindeki tasarrufundan örnekleri bizlere canlı olarak sunmaktadır. 

Sebe ülkesinde de bir melike vardır ve bu melike, mülkünün sembolü olarak bir tahta sahiptir.Neml 23. ayetinden anladığımıza göre bu hükümdara bolca mülk verilmesine rağmen bu mülkü verene değil güneşe secde etmektedirler. Verilen mülke karşı yerine getirilmesi gereken vazifenin Allaha secde edilmesi konusunun vurgulandığını ve bu secdenin süleyman as tarafından yerine getirildiğini görmemize rağmen melikeyi secde etmekten alıkoyan şeyin 24. ayette şeytan olduğu bildirilmektedir. Melikeye verilen bu nimete karşılık onun Allah secde etmeyip güneşe secde etmesini sadece kıssa içinde geçen bir mesele olarak görmek bizi kıssayı eksik anlamaya götürecektir. 

Kıssada anlatılan melikeyi prototip bir şahsiyet olarak görüp , Allahın kendisine nimetler verdiği ancak verilen bu nimetin şükrünü ifa etmeyip Allahtan başkalarına secde edenlerin bir temsilcisi olarak görmek gerekmektedir ,yani süleyman kıssası içindeki sebe ülkesinin melikesi olan kişi dünyada Allahın kendisine nimet verdiği ancak bu nimete nankörlük eden herhangi bir kişinin sembol şahsiyetidir. Sembol şahsiyet olması kıssanın yaşanmamış bir kıssa olmadığı iddiası değildir. Kur'an kıssalarını doğru anlamanın yöntemi herhangi bir kıssada anlatılan şahsın kimliği üzerinde dönüp dolaşmak değil o şahıs üzerinden anlatılan meseleyi kavramaktır.   


Süleyman as elçisine bir mektup verir ve elçisine o mektubu oraya bırakmasını ve ne gibi bir tepki vereceklerine bakmasını ister (neml s.28). Bu olaydaki "elçi" olarak bahsettiğimiz kişi adı "hüd hüd" olan bir kuştur , ancak geleneksel ve çağdaş yorumlarda bu kuşun kimliği üzerinde durularak onun vazifesi konusunda bir düşünce serd edilmediğini maalesef görmekteyiz. Modernist yaklaşımların "hüdhüd" adlı kuşun getirdiği  mesaj ile ilgilenmeyip onun kimliği üzerinde takılmaları bizlere kur'anda , resullerin kavimleri ile olan tevhid mücadelelerindeki gelen resulun mesajını red  için önce o resulun kimliği üzerinde olan itirazlarını hatırlatmaktadır. 

Gelen elçinin bir beşer olduğu,neden melek gönderilmediği gibi itirazları hatırlayacak olursak, süleyman as ın kıssasındaki "hüdhüd" adlı kuşun resul olarak gönderilmesi ve o kuşun süleymanın mektubunu bıraktığı zaman o mektubun muhataplarının  o kuşun kimliği üzerinde hiç bir yorumda bulunmadıklarını görmekteyiz. Melike ve onun mele takımı "yahu bu mektup nerden geldi?" veya " bu mektubu nasıl olurda bir kuş getirir" veya " bu mektup bize nasıl ulaştı ?" gibi teferruatla ilgilenmemiş direk olarak gelen mektup üzerinde yoğunlaşmışlardır. 

"Hüdhüd" adlı kuşun vasıtası ile bir mektup gönderilmesinin bizler için ibret alınması gereken yönü ise gelen bir resulun kimliğinin öne çıkarılması değil gelen vahyin öne çıkarılmasıdır. Ancak bugün müslümanlar üzerinde hakim olan düşünce bunun tersi yönünde tezahür etmiş ve muhammed sav in getirdiği kitap maalesef ikinci plana atılmış insanüstü bir peygamber portresi çizilerek diğer peygamberlerle yarıştırma durumuna sokulmuştur.


Modernist yaklaşımlar kuşun nasıl olurda konuşabileceği konusu etrafında dönüp dolaşarak hüdhüd'ün işlevi ile resullerin işlevleri arasında bir müteşabihlik yani benzeterek anlatma olabileceği noktasını kaçırmışlardır. 28. ayetteki " şu yazımı veya mektubumu" götür mealindeki ayetin metni " izheb bi kitabii" şeklindedir. Süleyman as ın melikeye gönderdiği yazı (kitab) ile Allahın kullarına gönderdiği yazı ( kitab) içerik olarak birbirinin aynıdır. 

Allahın gönderdiği resullerin getirdikleri vahyin muhataplarına karşı herhangi bir zorlamada bulunmadıkları, o resullerin kimse üzerinde vekil olmadıkları,yalanlamalara karşı sabırlı olmaları,görevlerinin sadece gelen vahyi tebliğ ile sınırlı olduğu meselesi ile hüdhüdün, "kitabı"tebliğ ile resullerin, "kitabı" tebliğleri arasında bir benzerlik burada gözümüze çarpmaktadır. Süleyman as "kitabını" götüren elçiye karşı takınılacak tavra göre hareket edecektir. 

Kur'an bütünlüğünde düşündüğümüz zaman, Allah cc gönderdiği elçilerine karşı inkarcı tavır takınan kavimleri helak ettiğini biliyoruz,neml s.37. ayeti bize bu konuyu yine "müteşabih" yani benzeterek anlatım yolu ile anlatmaktadır ,yani rabbimiz süleyman as ın şahsında kendisine iman etmeyen kavimleri ne şekilde cezalandırdığını bizlere bildirmektedir.


Gönderilen elçinin getirdiği "kitabın" sebe hükümdarının "melesi" ( akıldaneleri) nezdindeki tepkileri dikkat çekicidir. Burada "mele "kavramı ve bu kavramın kur'an bütünlüğündeki işlevine kısaca bir göz atmamız gerekmektedir. "Mele" kavramı günümüzde sıkça kullanılan "kanaaat önderleri" tabiri ile aynı anlamdadır. Gönderilen resullere ilk karşı çıkanlar onlar olmuşlardır  (23.24),(7-60,66,75,88,109,127) firavunun dahi "mele"sinden akıl aldığını görmekteyiz ve bu "mele" takımına uyanların sonlarının helak olduğuda malumdur. 

Sebe melikesi de neml s. 32 . ayetinde gördüğümüz üzere "mele"sine danışmadan hiçbir karar vermediğini söyler ve mele takımının kur'andaki inkarcı vasıflarına sebe melikesinin meleside sahiptir (neml s.33). Kur'an bütünlüğünde gördüğümüz üzere "mele" takımının o resulü gönderen Allaha karşı açtıkları harb gibi melikenin "melesi" de melike istediği takdirde"kitabı" gönderen süleyman as  ile savaşabileceklerini ifade ederler. 

Burada mutad olanın aksi bir durum ortaya çıkmaktadır neml s. 34. ayetinde gördüğümüz üzere melike "hükümdarların girdikleri yerleri fesada verdikleri ve halkından şeref sahibi olanları zillet içinde bırakacakları" gerekçesi ile savaşı kabul etmez.Burada melikenin ağzından " Allaha ve elçisine savaş açanların " düşecekleri durum hatırlatılmaktadır ve bu şekilde Allaha ve elçisine savaş açan diğer kavimlerin akıbeti bizlere müşahhaslaştırılarak sonlarının ne olduğu hatırlatılmaktadır. 


35. ayette melike elçileri vasıtası ile süleyman as a bir takım hediyeler göndermek sureti ile onun bu hediyelere karşı olan tutumuna göre hareket etmek istemektedir. 35-36 ve 37 .ayetler bizler için ibret alınması gereken ayetlerdir, bilindiği gibi süleyman as elçisi vasıtası ile sebe melikesine bir "kitap" göndererek (neml .s31)" kendisine kayıtsız şartsız  teslim olmaları" şartı ile gelmelerini emretmektedir. 

Ancak melikenin gönderdiği bir takım hediyeler ile bu emri yumuşatma yolunda bir çabaya girdiğini görmekteyiz. Bu olay, bizlerinde Allahın emir ve yasaklarına karşı yumuşatma ve delme çalışmaları içinde olduğumuz bazı konular ile bağlantı kurularak anlaşılma durumundadır. Allah cc "kitabında " kendisine " kayıtsız şartsız teslim olmamızı" emretmesine rağmen herhangi bir emir ve yasak konusunda " acaba bundan bir çıkış yolu bulunabilir mi?" şeklindeki "hulleci" zihniyet her zaman bir kaçış planları yapma peşinde olmuştur. Ancak bu kaçış planlarının hiçbiri Allah cc nezdinde kabul görmez. 

Bizler hucurat s.17. ayeti örneğinde gördüğümüz üzere iman etmemiz hasebi ile kimseyi" bize minnettar olsunlar" diye bir hava içine girmek durumunda olmamamız gerektiği, aksine iman nimetini bize bahşettiği için rabbimize şükür etme durumunda olmamız gerektiği hususunu hiç bir zaman göz ardı etmeden "müslüman " yani "kayıtsız şartsız teslim olanlardan" olmamız gerektiğini hatırdan hiç çıkarmamamız gerekmektedir.  


41. ayette melikenin "arşının " tanınmaz bir hale getirilerek "hidayete erenlerdenmi" yoksa " hidayete ermeyenlerdenmi" olup olmayacağı şeklinde bir kontrol yapılmaktadır.Bilindiği gibi melikenin arşı(tahtı) çok kısa bir zamanda süleyman as ın huzuruna getirilmiştir. Bir hükümdarın hakimiyetinin sembolu olan tahtını tanıyan melike , bu hakimiyetini kendisinden alma gücüne sahip olan bir başka hükümdarın gücüne "kayıtsız şartsız teslim olmuştur". Bu ayettede bizler için çıkarılması gereken bir ibret vesikası bulunmaktadır. 

Melikenin tahtının tanınmaz hale getirilip onun bir yanıltma içine sokulup " benim tahtımın benden önce buraya gelmesi imkansız böyle bir gücü hayal bile edemiyorum" şeklinde bir itiraza girmeyip tanınmaz hale getirilen tahtın kendi tahtı olabileceği ihtimalini göz ardı etmemiştir. Bu olayda bizlere gösteriyorki "hiç bir kul kendi gücünün üzerinde bir güç olan Allah cc nin gücünü hatırından çıkarmamalıdır". Melike bu imtihanı başarı ile geçip süleyman as ın köşküne girmeye hak kazanmıştır.   


43. ayetteki " Allahtan başka tapmakta oldukları şeyler onu alıkoymuştu" ifadesinden yine bizler için bir tebiğ metodu çıkarılması gerekir. Melikenin şahsında "Allahtan başka taptığı ilahları olanlara" mü'minlerin sadece Allaha davet ederek onları bu sahte ilahların tasallutundan kurtulmaları yolunda yapacak oldukları tebliğde süleyman as gibi tavizsiz olmaları küfür içindeki bir toplumda yetişen bir ferdin kuvvetli bir ihtimalle içinde bulunduğu toplumun dinine uyacağı ve hiç kimseye tebliğ ulaştırmadan onu küfürle suçlayamayacağımız konusu hatırdan çıkarılmamalıdır.


44. ayet ise ahiret hayatının canlı bir gösterisidir. Melike süleyman as ın elçisi ile göndermiş olduğu "kitaba" (mektuba) iman ederek süleyman as ın sarayına girmeye hak kazanmıştır, eğer süleymanın "kitabına"(mektubuna) iman etmeyecek olsaydı süleyman as ın orduları tarafından helak edilmek olacaktı. Aynı şekilde mü'minlerde Allah cc nin elçileri vasıtası ile gönderdiği " kitabına" iman eden mü'minleri cennet saraylarında ağırlayacaktır, eğer elçileri ile gönderilen kitaba iman etmeyen olursa onun sonuda helak olacaktır. Burada kalem s. 42 de mealen "O gün; baldırlar açılır ve secdeye çağrılırlar. Ama buna güç yetiremezler."ayetinin arapça metnindeki "yukşefu an saqin"deyimi ile neml s. 44. ayetindeki" ve keşefet an saqihe" (eteğini çekti) deyimlerinin üzerinde biraz durmak istiyoruz. 

Kalem s.42. ayetindeki deyimin geçtiği yer ile neml s. 44. ayetindeki deyimin geçtiği yeri müteşabih bir anlatım yani benzetmeli olarak anlayacak olursak bizlere kalem suresi 42. ayetindeki gerçek ahiret aleminde kişinin dünyada iken secdeye davet edildiği zaman bu davete icabet etmediği için ahirettede buna güç yetiremeyeceği ifade edilir. Melikenin şahsında tüm mü'minlere rabbimiz dünyada iken secdeye davet edilipte bu davete icabet eden mü'minlere vaad ettiği cennetlerin teşbihi (benzetmesi) melikenin süleyman as ın sarayına girerken yaşadığı olay ile özdeşleştirilerek anlatılmaktadır . 


Melike tabiri caizse gözlerine inanamaktadır rabbimizinde mü'minlere vaad ettiği cennetlerde bu şekildedir. Süleyman as ın sarayı için 44. ayette vasfedilen "qavarira" (şeffaf) kelimesi insan s. 15-16. ayetlerde cennette mü'minlere verilen ikramlardan bahsedilirkende geçer .Bilindiği üzere yiyecek ve içecek insaoğlu için vazgeçilmez unsurlardır cennet ve cehennnemdende bahsedilirken bu unsurlar yine ortaya çıkarılır. Cennet ehlinin yiyecek ve içecekleri aklın almadığı güzellikte olmasına karşın (yine süleyman as ın sarayı vasfedilirken"  su" olgusu yine karşımızdadır) cehennem ehlinin yiyecek ve içecekleride aklın almayacağı derecede çirkindir. 


Sonuç olarak,kıssa yollu anlatım tarzının birden fazla yönden anlaşılabilmesi mümkün olduğu için "süleyman as kıssası" içinde anlatılan "sebe" melikesi olan ilgili kısımda müteşabih (benzetme) yollu anlatımlardan yola çıkarak, rabbimizinde bizlere kendisini tanıtırken "hükümdar" teşbihi yaparak anlattığı, bu teşbihin bizlere süleyman as kıssası içindeki sebe melikesi ile ilgili olan kısımda biraz daha öne çıktığını ve süleyman as ın şahsında melikeye, elçisi vasıtası ile göndermiş olduğu "kitaba" (mektuba) iman eden melikenin şahsında o elçi ile gelen "kitaba" (mektuba) iman eden bir kimsenin akıbeti bizlere canlı olarak anlatılmaktadır. 

Kıssa yollu anlatım akılda kalması en kolay olan bir anlatım tarzı olduğu, ve cennet ve cehennem ahvali gaybi bir konu olup gözümüz ile gördüğümüz bir alan olmadığı ,sadece öldüğümüz zaman göreceğimiz yerler olması hasebi ile rabbimizin sonsuz rahmetinin bir tezahürü olarak görebileceğimiz cennetin ve cehennemin bizlere "kıssa içinde kıssa" diyebileceğimiz bir şekilde canlandırılarak anlatılması karşısında bizlere düşen SECDEYE DAVET EDİLECEĞİ GÜN GELİP ONA GÜÇ YETİREMEYENLERDEN OLMAMAMIZ İÇİN DÜNYADA İKEN ONUN GÖNDERDİĞİ KİTABA İMAN EDİP CENNET SARAYLARINDA AĞIRLANMAMIZI SAĞLAMAKTIR.


                  EN DOĞRUSUNU ALLAH CC BİLİR .

"Tebyinül Kur'an"dan Tahrifül Kur'an örnekleri 14 (Tashih Notları Şuara,Neml,Kasas s.)

"Tebyinül kur'an dan tahrifül kur'an örekleri" seri başlıklı yazılarımıza adı geçen eserde "tashih notları " başlığı altında tashih ! edildiği ifade edilen surelerden şuara, neml ve kasas surelerindeki musa as kıssası ile ilgili ayetler ile devam ediyoruz. Eser sahibi tashihlerine şuara s. 10- 33 ayetleri mealerini vererek devamında şunları yazar.  

"A'râf ve Tâ-Hâ Sûrelerinde, yed-i beyzâ'nın [kusûrsuz güc'ün], Mûsâ peygambere yardımcı/vezir olarak verilen "Hârûn" olduğunu ifade etmiştik."  


Sayın yazarın daha önceki araf ve taha surelerini ne şekilde tashih! ederek yukarda yazmış olduğu sonuca vardığını 12. 13. yazılarımızda görmüştük. Kur'anda musa as ile ilgili geçen kıssanın bütününe baktığımız zaman firavun ve kavmine 9 tane ayet verildiği bu 9 ayetten ikisinin tuva vadisinde kendisine gösterildiğini (1-asanın yılan haline gelmesi,2- elin beyazlaması) biliyoruz. Ancak eser sahibinin kur'an kıssalarındaki kainatın işleyiş kurallarının aksine olan bazı olayları aklileştirme çabalarının ürünü olarak bu 2 olayı kendi düşüncesini kur'ana tasdiklettirme amaçlı olarak  ayetlerin diziliş sırası ve metni üzerinde nasıl oynadığını yine 12. ve 13. yazılarımızda görmüştük. Eser sahibinin yukarda yazmış olduğu cümledeki , musa as a verilen ayetlerden birinin harun as olup olamayacağını kur'an bütünlüğünde görmeye çalışalım. 

Taha suresindeki musa as  ile ilgili ayetlerde görüldüğü üzere musa as ile harun as ın ayetler ile birlikte firavuna gitmeleri emredilmektedir. Burada dikkatimizi çekmesi gereken bir nokta vardır musa as a verilen ayetlerden biriside eğer kardeşi harun as olsaydı "sen ve kardeşin ayetlerimiz ile gidin" şeklinde bir emir neden verilsin ? , kardeşi harun o ayetler içine dahil olsaydı harun as ın  istisna edilmesi gerekirdi. Şuara s. 33. ayetinde ve araf s. 108. ayetinde aynı metin olarak " ve nezea yedehu ve iza HİYE beydau linnazirin" ( elini çekip çıkardı O EL bakanlara bembeyaz göründü) şeklinde geçmektedir, metinde ve mealde büyük harfle yazmış olduğumuz "hiye " müennes ( dişi) zamirdir ve musa as ın eline racidir. Eser sahibinin iddia ettiği gibi harun as olsaydı bu zamir "hiye "şeklinde değil " hüve" müzekker ( erkek) zamiri şeklinde gelmesi gerekmezmiydi?    


Tashihlere 43-68. ayetler arası ile devam edilerek şu tashihler yapılmaktadır.  

"Bu Âyetlerde Mûsâ peygambere, bilgi birikimini kullanarak Nil nehri üzerinde barajlar kurmasının vahye dildiği, sonra da suyun dağlar gibi parçalara ayrıldığı; yani yüksek barajların yapıldığı açıklanmaktadır. Bilinen en eski baraj İ.Ö. 2900 yılında Nil nehri üzerinde kurulmuş olan 15 m. yüksekliğindeki barajdır. Kur'ân'ın açık ifadesine göre baraj birden çoktur.

Diğer Âyetlerden de anlaşıldığı üzere Mûsâ peygamber, Mısır'da kaldığı süre içinde esas niyetini saklayarak nehri barajlarla kesmiş, ovada kanallar oluşturmuş ve eski su yataklarını tarıma açmıştır. Bu nedenledir ki Firavun, "Bu altımdaki nehirler benim değil mi" demektedir:"   

Eserinde uydurma dediği rivayetlere ve israiliyata sayfalarca yer verip eserin hacmini büyütüp bir nevi sihir ve göz boyama metodunu kullanan sayın yazar bu gibi israiliyat ürünü haberlere katılmadığını beyan etmesine rağmen yeri geldiğinde " benim israiliyatım iyidir" kabilinden haberlerle düşüncelerini destekletme yoluna başvurmaktan çekinmemektedir. Tashihlerinin ! bu kısmındada diğer surelerdede örneklerini gördüğümüz üzere firavun sihirbazlarına nazire yaparcasına ayetlerin dizilişlerini değiştirerek kemeraltı üçkağıtçılarının tatkiklerini ayetlere uygulamaya kalkmaktadır. Şuara suresinin 63. ayetini 51. ve 52. ayetlerinin arasına koyarak "denizin yarılması " olayını kendi aklına uydurarak,  israiloğullarına nehirde barajlar kurdurmuş , barajları yaparken geceleri çalıştıklarını ancak, firavun ve ordusu gündüz olunca bu yapılan çalışmaları farkedip farketmediği konusunda bir düşünce serdetmemesini eksiklik! olarak gördüğümüz belitmek isteriz. Yapılan barajın tarihinide veren sayın yazar " kur'anın açık ifadesine göre baraj birden çoktur" diyerek kur'ana iftira etmektende çekinememektedir. 


Zuhruf s 51-53. de" Ve Firavun, kavminin içinde seslendi: "Ey kavmim! Mısır hükümdarlığı ve altımdan akıp giden şu ırmaklar benim değil mi? Hâlâ görmüyor musunuz? Yahut ben, şu zavallının ta kendisi olan; nerede ise açıklayamayan [meramını anlatamayan] kişiden daha hayırlı değil miyim? Hem o'nun üzerine altın bilezikler atılmalı veya kendisiyle beraber sımsıkı saflar hâlinde melekler gelmeli değil miydi?" dedi."şeklinde mealindeki  ayetin firavunun kendisi ile musa as ı kıyaslayarak kendi üstünlüğünü öne çıkarmasını ve diğer ayetlerde karşımıza çıkan klasik müşrik söylemi olan " altın bilezikler verilmeli veya beraberinde  melekler getirilmeli" şeklindeki sözleri isra suresi 90-95. ayetlerinde gördüğümüz üzere mekke müşriklerinin muhammed as için aynı şeyleri istemesi ve bunları isteyen firavunun sonundan ibret almaları mesajı olduğunu unutarak kendi önkabullerini kur'ana tasdik ettirme amacını öne çıkarıp ilgili ayetleri o doğrultuda te'vil etmektedir.  


                    NEML      SURESİ        TASHİHLERİ  


Neml suresi tashihlerine , 7-11. ayetlerin mealini vererek başlar ve ayetlerle ilgili olarak şunları der. 

7.         Hani Mûsâ, yakınlarına, "Şüphesiz ben bir ateş gördüm, ondan size bir haber getireceğim yahut ısınmanız için bir kor ateş getireceğim" demişti.

8.         Sonra oraya geldiği zaman seslenilmişti: "Ateşin içindeki ve yanı başındaki kişi mübarek kılınmıştır! Ve âlemlerin Rabbi olan Allah, eksikliklerden münezzehtir!"

9.         "Ey Mûsâ! Şüphesiz Ben, Azîz [mutlak galip] ve Hakîm [hikmet sahibi] Allah'ım!

10–11.     "Ve birikimini ortaya koy!" –Onu sanki görünmeyen bir varlık gibi hareket ettirir görüverince dönüp, arkasına bakmadan kaçtı.– "Ey Mûsâ! Korkma! Şüphesiz ki Ben; Benim yanımda elçiler korkmaz. –Ancak, kim zulüm yapar, sonra kötülüğün sonunda iyiliğe çevirirse, şüphesiz Ben, çok bağışlayıcıyım, çok merhamet sahibiyim."–  

"Bu Âyetlerde, birikimini kullanma emri alan Mûsâ peygamberin, kendisine peygamberlik görevi verilince bundan kaçmaya çalışmasının safhaları anlatılmaktadır.

Neml Sûresinin 10. ve Kasâs Sûresinin 30. Âyetlerinin orijinalindeki تهتزّ - tehtezzü sözcüğü, genellikle yanlış olarak "hareket eder, kıvrılır" şeklinde çevrilmektedir. Sözcüğün esas anlamı, "hareket ettirmek"tir. 35

Buradaki hareket ise asâ'nın hareketi değil, hareket ettirişi, çok çalıştırmasıdır. Burada asâ diye nitelenen birikimin, yani vahiylerin, Mûsâ peygamberin başına iş açtığı, onu çok çalışmak zorunda bıraktığı açıklanmaktadır. İşin çokluğu ve zorluğu sebebiyle Mûsâ peygamber işten kaçmaya çalışmıştır.

10. Âyetteki, Onu sanki görünmeyen bir varlık gibi hareket ettirir görüverince dönüp, arkasına bakmadan kaçtı ifadesinden, Mûsâ peygamberin peygamberlik görevinden hoşlanmadığı, korktuğu, yapmak istemediği anlaşılmaktadır. Mûsâ peygamberin bu kaçışı Kalem Sûresinde de zikredilmişti. Kalem Sûresinde bahsedilen hût sahibi, Yûnus peygamber olsa da asıl hût sahibi olan Mûsâ peygamberdir. Mûsâ peygamberin hût sahibi olduğundan, Kehf Sûresinin 61–63. Âyetlerinde bahsedilmiş, kaçışı da bu Âyetlerde açıklanmıştır."

Bu surede tashih adına yapılan işin tashihmi yoksa tahrifmi olduğunu musa as ın " tuva" da geçen kıssasını , taha ,neml ve kasas surelerindeki geçişleri ile karşılaştırarak görelim. Önce ayetlerin bu surelerdeki geçen kısımlarını sayın yazarın mealinden verelim. 

--Taha suresindeki ayetler 

17.        Sağ elindeki de nedir ey Mûsâ?

18.        O [Mûsâ], "O, benim asâmdır, ona dayanırım, onunla koyunlarıma yaprak silkelerim ve onda benim için başka yararlar da var" dedi.

19–24.     O [Allah], "Ey Mûsâ! Onu bırak/çobanlığı bırakıp yerleşik hayata geç! Firavun'a git, şüphesiz o azdı" dedi.

20.        O da onu hemen bıraktı/yerleşik hayata geçti, bir de ne görürsün! O [sağ elindeki], koşan bir candır.

--Neml suresi ayetleri yukarda verilmişti.  

--Kasas suresi ayetleri.

  30–32.     Sonra oraya vardığında o bereketli toprak parçasındaki vadînin sağ tarafından, bir ağaçtan seslenildi: "Ey Mûsâ! Hiç şüphesiz ki Ben, âlemlerin Rabbi Allah'ın ta kendisiyim! Ve birikimini ortaya at! –Onu [birikimini] sanki görünmeyen bir varlık gibi hareket ettirir görünce de dönüp, arkasına bakmadan kaçtı.– Ey Mûsâ! Beri gel, korkma. Kesinlikle sen emniyette olanlardansın. Koynundaki gücünü devreye sok, kusûrsuz bembeyaz çıkacaksın. Korkudan kanadını kendine çek. İşte bu ikisi Firavun ve onun adamlarına karşı Rabbin tarafından iki kesin delildir. Şüphesiz ki onlar, yoldan çıkan bir kavim olmuşlardır."

Taha suresi ile yaptığı tashihlerle ilgili yazdığımız yazıdada belirttiğimiz üzere, taha s 17. ayetinde " sağ elindeki nedir ey musa?" sorusuna 18. ayette verdiği " o benim asamdır" cevabındaki  " O"zamirinin arapça metindeki " hiye " müennes (dişil) zamiridir.Yine neml suresi 10. ayetinde metindeki " raehe"  ( onu gördü) kelimesindeki "he " müennes ( dişil) zamiri yine asa için kullanılmıştır. Kasas s. suresi 31. ayetindede olduğu gibi anı şekilde " raehe" (onu gördü) kelimesindeki " he " zamiri müennes (dişil) olarak kullanılmıştır. Musa as ın " asa" sı kur'anda geçtiği bütün yerlerde müennes zamiri ile geçmektedir ve bu bize taha s 18. ayetindeki "koyunlara yaprak silkelenen ve ona dayanılan" obje nin musa as ın yanından hiç ayrılmadığını gösteriyor. Ancak syın yazar taha s. 18. ayetinde tahrif etmeninmümkün olmadığı "asa" kelimesini diğer ayetlerde yine arapça gramer kaidelerini göz ardı ederek " birikim" olarak mealinde yer vermiştir.


Yine eserinde kendisininde çok eleştiriye tabi tuttuğu israiliyatçılara nazire olması amacı ile olsa gerek musa as ın görevden kaçtığını nem s. 10. ayetine dayanarak delil getirip bu görevden hoşlanmadığını iddia edebilmiş ve bu iddiasını kalem suresinde geçen "hut sahibi" nin yunus as değil musa as olduğunu ve onun bu görevden kaçışının kehf suresi 61-63. ayetlerinde bildirildiği iddiasındadır.


Tashihlerine neml suresi 12-13-14. ayetleri ile deavm eden sayın yazarın bu ayetlere verdiği mealde şöyledir. 

"12.        Ve koynundaki gücünü devreye sok; dokuz Âyet içinde Firavun'a ve onun kavmine hiç kusûrsuz, mükemmel çıkacaksın. Şüphesiz onlar yoldan çıkmış bir kavim olmuşlardır.

13.        Sonra da Âyetlerimiz onlara parlak bir şekilde gelince, "Bu apaçık bir sihirdir" dediler.

14.        Ve onların kendileri bunlara tam bir kanaat getirdiği hâlde, zulüm ve kibirlerinden ötürü onları bile bile inkâr ettiler. –Şimdi bozguncuların sonunun nice olduğuna bir bak!–"

2. Âyette zikredilen dokuz Âyet ifadesindeki "dokuz" sayısını iki şekilde anlamak mümkündür:

A) Çokluktan kinâye. Zira İsrâil oğullarına dokuzdan daha çok Âyet/alâmet gösterilmiştir.

B) Burada kastedilen Tevrât'taki on emirin dokuz Âyette yazılı olmasıdır.

Yahudi Tevrât'ında iki ayrı emir cümlesi hâlinde zikredilen, "Karşımda başka ilâhların olmayacak" ifadesi ile "Kendin için oyma put yapmayacaksın" ifadesini Samiri Tevrât'ı tek emir cümlesi hâlinde toplamıştır. Böylece, "Komşunun evine tamah etmeyeceksin" de dâhil, emirlerin sayısı, Yahudi nüshasında on, Samiri nüshasında ise dokuzdur.   

Burada "dokuz ayet" ifadesi yaptığı yorumun üzerinde durmak istiyoruz." Dokuz sayısını iki şekilde anlamak mümkündür" dedikten sonraki "A"şıkkında iddia ettiği gibi dokuz ayet israiloğullarına değil firavun ve kavmine verilmiştir 12. ayeti ön kabullerini bir kenara atıp okumaya çalışsaydı bunu görmesi zor olmazdı. "B" şıkkındaki iddiasınıda , verilen 9 ayet ile tur dağında verilen 10 emiri kıssanın kronolojik sırasını bile alt üst etmeyi göze alarak 10-1=9 mantığı içinde bir ayeti başka ayetin içine alarak halletme yoluna gitmiştir. Bu konu ile ilgili olarak  kendisi ile yapılan bir röportajda bu düşünceyi sayın hakkı yılmazdan apardığı anlaşılan "ihsan "eliaçık" aynı olduğu anlaşılmasın diye cumartesi yasağını kaldırarak 10 emiri 9 ayet olarak hakkıyılmazla aynı paralelde bir düşünce serdetmiştir.Bu konu hakkında " musa as a verilen dokuz ayet ile on emir arasındaki fark" isimli yazımızda biraz daha geniş olarak düşüncelerimizi belirttiğimiz için bu kadarı ile yetinmek istiyoruz. 


                            KASAS SURESİ  TASHİHLERİ


Bu suredeki tashihlerine surenin 30-32. ayetlerinin başalyan eser sahibinin bu ayeter ile ilgili meallaerini yukarda verdiğimiz bu ayetler ile ilgili yorumlarını vermek istiyoruz.  

"Bu Âyetlerde, Mûsâ peygamberin verilen ve Furgân Sûresinde konu edilen iki Âyet farklı ifadelerle açıklanmaktadır. Burada mecazi ifadeler söz konusu iken, Furgân Sûresinde hakiki anlamlarıyla ifade edilmiştir.

(Furgân: 35–36) Ve andolsun ki Mûsâ'ya Kitabı verdik, kardeşi Hârûn'u da onunla birlikte vezir [yardımcı, destekçi] kıldık. Sonra da, "Haydi Âyetlerimizi yalanlayan o kavme gidin!" dedik. Sonunda da parçalayıp yok ettik."

Neml suresi ile ilgili yaptığı tashihler ile ilgili kısımda gördüğümüz üzere kur'anda musa as ın "asası" ile geçen bütün ayetler taha s. 17-18. ayetleri çerçevesinde müennes (dişil) zamiri getirilerek anlatılmış olmasına rağmen musa as a verilen 9 ayet içindeki 2 ayetin furkan 35-36. ayetlerini delil getirerek "tevrat" ve "harun" as olduğu iddiasını getirir. Gramer kurallarını ve kuran metnini hiçe sayarak " ben yaptım oldu" mantığı içinde yapılan bu yorumları yine kur'an kendi," mesani "(ikili anlatım) sistemi içinde reddererek sahibinin adeta yüzüne çarpmaktadır. 

Neml suresi 10. ayetini delil göstererek mus as ın görevden kaçmaya çalıştığını iddia eden eser sahibi 33-34-35. ayetlerde yine musa asın uyarıldığını iddia etmektedir. Neml s. 10. ayetindeki korkusu asanın yılan haline gelmesi neticesinde iken,yine asanın yılan haline gelmesindeki korkusu kasas s. 31. ayetinde bildirilmesine rağmen kasas s. 33-34. 35. ayetlerinde korkusunun bu olaydan sonraki aşamasında olduğunu göz ardı eden sayın yazar , musa as ın ağzından görevden kaçma isteğine dair hiç bir karine dahi bulunmadan aksine görevi kabul edip yanına kardeşi harunu istemesine rağmen rivayeti kendinden menkul nakillerle musa as ı aşağılamayı dahi göze almaktan kaçınmamaktadır.  

Surenin 39-40 ayetlerinin mealini verdikten sonra, daha önce araf suresinde ele aldığımız üzere, firavun ve ordusunun denizde değil nehirde boğulduğunu iddia eden eser sahibi bu boğulmaya sebebin yapılan baraj suları altında kalma sonucu gerçekleştiğini kasas s. ve zariyat s. 40 ayetlerindeki "fe nebeznehum" kelimesinin "baraj selinin önündeki sürüklenmeyi açıklamaktadır" diyerek aynı olayın başka kelime ile anlatılan ayetlerini yine parmakla kapama yoluna giderek ön kabullerinin kur'ana tasdik ettirme çabasındadır. Sayın yazar ne kadar görmek istemesede biz firavun ve ordusunun boğulma olayı ile nuh kavminin boğulma olayını anlatan diğer ayetlerin üzerini biraz aralayım inş. 

"Ağrekna,ağreknahu, ağreknahum, lituğrika, nuğrikhum, feyuğrikaküm, uğriku ,elğarku, muğrikune,  muğrikine" gibi kelimelerin kökü "ğa-re-ke" anlam olarak "boğulmak" olan bu kelimenin geçtiği ayetlere bakacak olursak en fazla firavun ve ordusu ile nuh as ın kavminin boğulması ile ilgili olarak olmak üzere denizde giden gemilerin batması ve neticesinde boğulma ile ilgili olarak geçmektedir. Firavun ve ordusunu iki ayette "fenebeznehum" şeklinde geçmesinin ifade ettiği firavun ve adamlarının  rezil bir şekilde boğulmalarını ifade etmesini  bir kenara bırakıp , rivayeti kendinden menkul çağdaş israiliyat örnekleri ile senaryolar üretmeye çalışan sayın yazar , nuh as ın kavmininde barajların açılması şeklinde boğulduklarını iddia edebilecekmidir ,çünkü firavun ve ordusunun boğulma olayı ile nuh as ın kavminin boğulma olayı " ğa-re-ke" kelimesinin türevleri ile ifade edilmektedir.  

"Tashih notları" olduğunu iddia ettiği fakat "tahrif notları" haline gelmiş notların ,şuara, neml, kasas surelerindeki düzeltmelere baktığımız zaman "düzeltme" kelimesini nasıl anladığını bozduğu ifadelerden anladığımız sayın yazar, ön kabullerini kur'ana tasdik ettirme amaçlı olarak kur'an metnini ve bozmaktan ve kur'an bütünlüğünü hiçe saymaktan çekinmeyerek düzeltmelerine!!! devam etmektedir. Rabbimiz bizleri kitabını yine kitabından anlayan kullarından kılsın.  

                          EN DOĞRUSUNUN  ALLAH  CC BİLİR.

"Tebyinül Kur'an"dan Tahrifül Kur'an Örnekleri 13 (Tashih Notları Taha s.)

"Tebyinül Kur'andan Tahrifül Kur'an örnekleri" seri başlıklı yazılarımıza adı geçen eserin internet ortamında yayınlanan sitesindeki " tashih notları"bölümünün "taha suresi" ile ilgili yapılan tashihleri üzerinde durmak istiyoruz. Önce surenin 9. ve 36. ayetlerinin meallerini adı geçen eserdeki şekli ile alıntılayalım.
 

9.         Sana Mûsâ'nın haberi de ulaştı mı?

10.        Hani o bir ateş görmüştü de ailesine-yakınlarına, "Kesinlikle ben bir ateş gördüm. Ondan size bir kor parçası getirmem yahut ateş üzerinde bir kılavuz bulmam için siz bekleyin!" demişti.

11–16.     Sonra onun yanına geldiğinde seslenildi: "Mûsâ! Ben, senin Rabbin olan Benim. Hemen yakınlarını ve mallarını burada bırak, şüphesiz sen temizlenmiş vadîde, Tuva'dasın/iki kere temizlenmiş bir vadîdesin. Ve Ben, seni seçtim; O hâlde vahye dilecek olan şeye; "Hiç şüphesiz ki Ben, Allah'ın ta kendisiyim. İlâh diye bir şey yoktur Benden başka. O hâlde Bana kulluk et ve Beni anmak için salâtı ikâme et. Şüphesiz ki o Sâ'at [kıyâmet] gelecektir. Onu Ben, herkes emeğinin karşılığını alsın diye neredeyse gizleyeceğim. O nedenle ona [kıyâmete] inanmayan ve kendi hevasına uyan kimse seni, ondan [kıyâmete iman etmekten] alıkoymasın; sonra helâk olursuna kulak ver.

17.        Sağ elindeki de nedir ey Mûsâ?

18.        O [Mûsâ], "O, benim asâmdır, ona dayanırım, onunla koyunlarıma yaprak silkelerim ve onda benim için başka yararlar da var" dedi.

19–24.     O [Allah], "Ey Mûsâ! Onu bırak/çobanlığı bırakıp yerleşik hayata geç! Firavun'a git, şüphesiz o azdı" dedi.

20.        O da onu hemen bıraktı/yerleşik hayata geçti, bir de ne görürsün! O [sağ elindeki], koşan bir candır.

25–35.     O [Mûsâ], "Rabbim! Seni çok arındırmamız ve Seni çok çok anmamız için göğsümü aç, işimi bana kolaylaştır. Dilimden de düğümü çöz ki sözümü iyi anlasınlar. Ve ehlimden; kardeşim Hârûn'u benim için bir vezir kıl, onunla arkamı kuvvetlendir. İşimde onu bana ortak et. Şüphe yok ki Sen bizi görüp duruyorsun" dedi.

36.        O [Allah] dedi: "Ey Mûsâ! İstediğin sana verildi."

21–23.     O [Allah], "Sana en büyük Âyetlerimizden göstermemiz için tut onu, korkma! Biz onu ilk durumuna çevireceğiz. Diğer bir Âyet olmak üzere de gücünü/kanadına ekle, çirkinlik olmadan hiç kusûrsuz, mükemmelce çıkacaksın" dedi. 

Ayetlerin meallerinde görüldüğü üzere, 19.ve 35. ayetler  suredeki dizilişe göre değil sayın yazarın oluşturmak istediği düşünce doğrultusunda bir diziliş yapılarak bir çeşit sihir yapılmak sureti ile ayetlerin yeri karştırılmış ve meallerde tahrifat yapılarak maalesef çorba edilmiştir. Ayetlerin suredeki diziliş sırası konu ile tam bir uyum sağladığı için sayın yazarın işini güçleştireceğinden böyle bir karıştırmaya tabi tutmuştur.

Burada sayın yazarın "asa" kelimesi üzerindeki yaptığı göz bağcılığı ile kapama usulünun Arapça kuralları açısından uyum sağlayıp sağlamadığı üzerinde biraz durmak istiyoruz. 17. ayette " sağ elindeki nedir ? ey musa " sorusuna verdiği cevabı 18. ayette "hiye" müennes zamiri ile cevapladığını görmekteyiz " O"  şeklinde meallendirilen kelimenin arapça metindeki " hiye " müennes (dişil) zamiridir. 19. ayetteki " onu bırak" emrinin arapça metni "elgahe" dir yine burada da " he" müennes zamiri kullanıldığını görmekteyiz. Sayın yazar " asa " kelimesi için müennes zamiri kullanıldığını bilmeyecek kadar arapça cahili olmadığına göre birden 24. ayete atlayarak "dişil" zamiri musa as a nasıl raci ettiğini nasıl izah edebilir. Başka yazılarımızda örneğini gördüğümz üzere  "arapça dil kuralları yeniden tanzim edilecekse onuda ben ederim" mi diyor acaba?.

  

17-18-19.ayetlerden sonra birden 25. ayete atlayıp daha önceki araf suresi tashihinde "asa" üzerinde yaptığı tashihlerini!! burada da uygulama yoluna gidip, "onu at" emrini "çobanlığı bırakıp yerleşik hayata geç" şeklinde tashih ! etmiştir.20. ayette ise atılan asanın metinde "hayyetün" olarak ifade edilen yılan olma anlamını kabul etmeyen sayın yazar onuda harun as olduğunu iddia eder. Biz bunları yine eserden alıntı yaparak görmeye devam edelim.

"20–23. Âyetlerde, Mûsâ peygambere verilen iki Âyetten bahsedilmektedir. Bunlardan ilki, sağ eline çoban asâsının yerine verilen vahiy/kitap/Tevrât; ikincisi ise gücüne güç katacak olan Hârûn'dur. Aşağıdaki Âyetlerde Mûsâ peygamberin ifade yeteneğinin yeterli olmadığı, meramını iyi anlatması için kardeşi Hârûn'un kendisine yardımcı yapılmasını istediği ve bu isteğinin de verildiği görülecektir." 

Sayın yazara göre musa as "asa" sını tuva da bırakıyor ve eline tevratı alıyor, musa ası asasız yola çıkaran yazar kur'anda bu olayın devamındaki "asa" ile ilgili geçen bölümleri de "birikim" olarak çevirmek zorunda kalmıştır.  


Firavun ve kavmine karşı isra s.101. ayetinde 9 tane ayet verildiği ve neml 12 ayetinde ise verilen 2 ayetin bu 9 ayet içinde olduğu zikredilir. Sayın yazar verilen bu iki ayetten birinin tevrat olduğunu iddia etmektedir. Ancak araf s. 142-147. ayetleri arasında musa as ın tur dağına çıktığı zaman ona levhaların verildiğini hatırlayacak olursak tuva vadisinde tevratın verildiğini iddia etmesi kendisini gülünç bir duruma düşürmektedir. Sayın yazarın iddia ettiği musa  as a verilen harun as olduğu iddiasına gelince surenin normal dizilişine göre okuduğumuz zaman verilen 9 ayetten ikisinin verilmesinden sonra harun as ın musa as a yardımcı  olarak verildiğini görürüz,ayetlerin normal tertibine göre bu iddiasındada gülünç duruma düşeceğini bilen sayın yazar tam bir sihirbaz mandreke ustalığı ile ayetlerin dizilişini karıştırıp metnide ona uygun olarak tashih! (tahrif demek daha uygun düşer) ettikten sonra bizlere sunmaktadır


Daha önceki araf suresi tashihinde "asa" ve "yed" kelimelerini nasıl tashih! ettiğini gördüğümüz sayın yazarın "hayye "  kelimesi üzerindeki tashihinde bu kelimenin lugat anlamalarını verdikten vardığı nihai kararı şu şekilde açıklar. 


"Özetlersek, bu sözcüğün anlamı, "hayat ve canlılık"tır. Dolayısıyla hayye sözcüğü, "yılan" demek olmayıp, "varlığın uzun ömürlü oluşu"nu nitelemektedir. Tâ-Hâ Sûresindeki حية تسعى - hayyetun tes'â = koşup duran tes'â ifadesinin, Türkçedeki tam karşılığı, "yedi canlı" deyimi olup bu da, "defalarca ölüm tehlikesiyle karşılaşmasına rağmen her seferinde sağ kurtulmak" anlamına gelir. Bu sözcük, birçok hastalıktan, bela ve felaketten kurtulan kişiler için kullanıldığı gibi, kedi ve yılan için de kullanılır." 


Sayın yazarın tashih yaparken gözden kaçırdığını zannettiğimiz bir noktayı hatırlatmak yerinde olacaktır. üstte eserinden yaptığımız alıntıda " hayyetun tes'â = koşup duran tes'â " deyimindeki "tes'a" kelimesinin "koşup duran" anlamında olduğu malumdur "hayyetun" kelimesine de koşup duran şeklinde bir mana veren yazara göre olması gereken anlam " koşup duran, koşup duran" gibi bir anlama gelecek şekilde anlaşılmaz bir mana vermesini anlamakta güçlük çektiğimizi belirtelim. Bunu belki bir yazım hatası olabileceğini tahmin edip düzeltilmesi gereken bir yanlış olabileceğini umuyoruz. Musa as ın asası ile ilgili olarak geçen 3 kelimenin (hayye, sü'ban , cannun) ortak anlamlarının bir çeşit yılan cinsi olduğu bilgisinin bir tarafa atılarak sahibini nerdeyse fıtık edebilecek olan zorlamalarla anlamlarını değiştirmeye çalışıp hevaya göre bir sonuca varmak ancak ayetlerin mecaz olduğunu iddia etmek ve yerlerini değiştirip göz aldatmacası yapmak sureti ile olabileceğini adı geçen eserden yaptığımız alıntılar ile görmekteyiz. Sıradan bir ağaç parçasının bir anda yılan olması karşısında normal bir insan gibi korkan musa as ın bu tepkiside sayın yazar tarafından şu şekilde yorumlanmaktadır.  


"20. Âyetteki hayye sözcüğü, "yılan" olarak anlaşılınca, doğal olarak 21. Âyetteki korkmak sözcüğü de "yılandan korkmak" olarak anlaşılmıştır. Hâlbuki buradaki korku, bu Sûrenin 45–46. Âyetleri ile Şu'arâ Sûresi'nin 10–15; Neml Sûresinin 10. ve Kasâs Sûresinin 30. Âyetlerde konu edilen Mûsâ peygamberin görevden korkması, kaçmasıdır."  


Sayın yazar yine buradada kıssadaki anlatım sıralaması konusunda bir şaşıtmaca içine girerek konu ile ilgili üstte verdiği ayetlerin hangi olaydan sonra geçtiği konusunda bir yanılgı içine düşerek maalesef debelendikçe batan bir duruma düşmüştür şöyleki;

-Şuara suresinde musa as ın kıssasında "asa"nın yılana dönüşme sahnesi zaten yoktur.
-Neml s 10-11. ayetlerine verdiği mealde "asa" kelimesini "birikim" olarak vermesi sayın yazarın yine bir çelişkisini ortaya çıkarmaktadır. Musa as ın tuva vadisindeki anlatılan kıssası sayın yazarın yukarda taha suresi ile ilgili yaptığı tashihinde 18. ayette anlatıldığı gibi elindeki "asa"nın koyunlarına yaprak silkelemek için kullandığı bir araç olduğu kendisinin verdiği mealdede aynıdır. Bu olayda "asa"yı gerçek anlamında bir meal vermesine rağmen aynı olayın anlatıldığı neml suresinde "asa"yı "birikim" olarak meallendirmesi bizde tashihde unutulmuş bir yer olduğu hüsnü zannı oluşturmaktadır .

-Kasas s. 30 ayetine gelince neml s ayetlerinde düştüğü çelişkiye buradada düştüğünü görmekteyiz.Aynı olay anlatılmasına rağmen taha 18 de "asa" olan kelime buradada "birikim" şeklinde çevrilmiştir. Sayın yazara birileri  kıssada anlatılan aynı olaydaki bir objenin bir ayette "asa" diğer iki ayette "birikim" olarak çevirmenin yaman bir çelişki olduğunu söylemesi lazımdır. Sayın yazarın musa as ın "asa"nın yılan haline dönüştüğündeki korkusu ile "firavuna gidin" emri verilmesi ile duyduğu korku arasındaki farkı görememesi kendisine maalesef yakışmamaktadır. 


 22. ayetteki "elin beyazlaması" olayını harun as ın ona yardımcı olarak verilmesi şeklinde te'vil eden yazar bu te'vilinide şu şekilde delillendirmektedir. 

"22. Âyetteki, tahrücü [çıkacak] filinin öznesi "el" değil, "sen"dir. Bu ifade, fiil kalıbının "ikinci eril tekil şahıs" kalıbı ile "üçüncü dişil tekil şahıs" kalıplarının aynı kalıp olmasından karıştırılmıştır. Burada kastedilen de kendisine yedek güç olarak verilmiş olan vezir Hârûn'u devreye sokması, o'nun sayesinde ifadeleri kusûrsuz, lekesiz ve eksiksiz olarak tebliğ etmesidir." 

Ayetin arapça metninde "tahruc" şeklinde geçmesine rağmen metni tahrif etmekten çekinmeyen sayın yazar kelimeyi "tahrücü" şeklinde ifade ederek "kul" vasfında olma durumundaki birinin eserine dahi yapılamayacak tahrifi Allahın kitabına reva görmekten haya etmez tahrif ettiği "tahrüc" kelimesini "tahrücü" şeklinde olduğunu söyleyerek o kelimenin tahlilini yaparak yavuz hırsız misali fiil kalıplarının  karıştırıldığını iddia ederek kendi tahrifini örtmek istemektedir. 

Neml suresi 10-11-12. ayetlerinin, firavun ve kavmine verilen dokuz ayetten ikisinin tuva vadisinde verildiği yolundaki açık beyanına rağmen ve araf s142-147. ayetler arasında musa as ın tur dağına çıkıp oradan levhalar halinde kitabı aldığı beyanına rağmen, furkan suresi 35 ve 36 da "Ve andolsun ki Mûsâ'ya Kitab'ı verdik, kardeşi Hârûn'u da onunla birlikte vezir kıldık. Sonra da, "Haydi Âyetlerimizi yalanlayan o kavme gidin!" dedik. Sonunda da parçalayıp yok ettik."mealindeki ayetleri destek alarak  musa as a verilen 2 ayetin tevrat ve harun olduğunu bu ayetlerden çıkarmak istemektedir. Furkan 35.36 ayetleri musa as kıssası ile ilgili tek bir ayetmiş gibi onlara can simidi gibi sarılan yazar diğer ayetleri kendi düşüncesine uygun düşmediği gerekçesi ile tahrif edebilmektedir. 


Tashihlerinin!! devamında sayın yazar taha s 37-67. ayetlerinin mealini verir. Ancak sayın yazarın, musa as a verilen ayetlerden biri olduğunu iddia ettiği harun as orada ayet olarak değil firavuna musa as ile beraber gönderilen bir resul olarak karşımıza çıkmaktadır  ""Sen ve kardeşin Âyetlerim ile gidin ve Beni anmakta gevşeklik etmeyin" mealindeki ayetle birlikte şu soruyu sormak gerekir. " Sayın tebyin sahibi harun eğer ayet ise neden musa as ile birlikte ayetlerim ile birlikte gidin denilip harun as o ayetlerin dışında tutuluyor?" . İlgili ayetlerden anlaşıldığı üzere musa as a" tuva" da firavun ve kavmine gönderilen iki ayetten bahsediliyor eğer harun ayet olsa geriye bir ayet kalırdı o zaman ayette ,"sen ve kardeşin ayetimle gidin" denilirdi . Şimdi bize şunu demek düşüyor " sayın yazar ya siz matematik bilmiyorsunuz,yada hiç dayak yemediniz ,yada kur'anı hiç bilmiyorsunuz".

68-79. ayetlerin mealini verdikten sonra çağdaş israiliyata örnek olmak üzere şunları yazmaktadır.

"Bu Âyetlerde, Mûsâ peygambere, kavmini geceleri çalıştırarak suda/Nil nehrinde –haşyet duymadan ve yakalanma korkusu olmadan– kuru yollar oluşturmasının vahye dildiği, sonra da onları izleyen Firavun'un ordusuyla birlikte o nehirde boğulduğu nakledilmektedir.

Burada dikkat çeken nokta, bol suda/nehirde açılacak yolun gece yürüyüşü sayesinde gerçekleşeceğidir. Bununla Mûsâ peygambere, "İnsanları geceleri çalıştırmak sûretiyle kimseye sezdirmeden, göze batmadan bu işi yavaş yavaş hallet" denmiş olmaktadır.

Kur'ân'daki ifadelerden anlaşıldığına göre bu olaylar, birkaç dakika veya saatte değil, uzun bir süreçte gerçekleşmiştir. Mûsâ peygamber Mısır'a döndüğünde toplumu içerisinde yıllarca faaliyet göstermiştir."

Sayın yazarın bundan önceki araf s. tashihinde!! "bahr" ve "yemm" kelimeleri hakkındaki çelişkilerini ortaya koymaya gayret etmiştik. Bu suredeki tashihinde!! 77. ayette geçen "bahr" kelimesini "nehir" olarak çevirip israiloğullarını geceleri nehirde amelelik yaptırarak kuru yollar açtırmakta, ancak burada gece açılan kuruyolun gündüz neden su ile dolmadığını ve israiloğullarının gece açtıkları kuruyolları gündüzleyin firavun ve kavminin nasıl göremediğini izah etmemektedir. Ayrıca "bahr"kelimesini "nehir " olarak çevirirken şura s.32 de ve rahman s 24 de, kehf 109 da, geçen "bahr" kelimelerini "deniz" olarak çevirip olağan çelişkilerine devam etmiştir. 

Kasas s. 14 ve ahkaf. 15. ayetlerine dayanarak musa as ın peygamberlik yaşınıda bulan sayın yazar kasas 14. ayetindeki "ve lemma beleğa eşeddehu" (ergenlik çağına ulaştığında) cümlesi ile ahkaf suresindeki "ergenlik çağına ulaşınca ve kırk yaşına varınca" cümlesindeki "ve" harfinin insan hayatındaki iki evre olan ergenlik ve olgunluğu birbirinden ayırıp "her iki evresindede" şeklinde bir anlam olmasına rağmen musa as ı 40 yaşında peygamber yapmıştır. "Eşüddehu" kelimesinin geçtiği bazı ayetlere baktığımız zaman görürüzki "yetimin malına ergenlik çağına kadar yaklaşmayın " şeklinde emirler verilir eğer "eşüddehu" kelimesini 40 yaş olarak almak gerekiyorsa yetimler 40 yaşına gelen kadarmı malına yaklaşılmayacak?. Musa as ın hayatını muharref tevrattan değilde kur'andan öğrenmeye kalktığımız zaman musa as ın daha erken bir        yaşta  peygamber olduğu ortaya çıkacaktır. Bu  yaş meselesinin pek önemi olmadığı halde sayın yazarın düştüğü yanlışlardan bir yanlış olduğu için bizde konu ile ilgili düşüncemizi serdetmek istedik. 

Kur'an kıssalarının günümüze vermek istediği mesaj konusunda hiç bir kaygısı olmadan sadece ön kabuller doğrultusunda kıssaları anlama amaçlı olarak tebyin!! çalışması yapan sayın yazar bu tebyin! çalışmasında tashih !! edilmesi gereken yerler olduğunu söyleyip böyle tashihler!! yapmaktadır. İnsan sormadan edemiyor "tashih edilmiş hali böyle ise tashih edilmeden nasıldı acaba bu ayetlerle ilgili yapılan tebyin çalışmaları?"

                       EN DOĞRUSUNU ALLAH CC BİLİR.

"Tebyinül Kur'an" dan Tahrifül Kur'an Örnekleri 12 ( Tashih Notları Araf s.)

"Tebyin'ül kur'andan tahrifül kur'an örnekleri" seri başlıklı yazımıza adı geçen eserin internetteki sitesinde yayınlanmış bulunan "TASHİH NOTLARI" adlı bölümdeki tashih adı altındaki tahrifler üzerinde durmaya çalışacağız. Tashihlerinin araf suresi ile ilgili kısmına "asa " kelimesini tashih ettiği bölümde 103-108. ayetlerin mealini vererek başlamaktadır.       
 

"103.       Sonra onların [o elçilerin/o toplumların] arkasından Mûsâ'yı alâmetlerimizle; göstergelerimizle Firavun'a ve ileri gelenlerine gönderdik de onlar, onlara [alâmetlere/göstergelere] zâlimlik ettiler. Hele bir bak, o bozguncuların âkıbetleri nasıl oldu!

104–105.   Ve Mûsâ, "Ey Firavun! Ben kesinlikle âlemlerin Rabbi tarafından gönderilmiş bir elçiyim. Allah hakkında hakktan başkasını söylememek bana bir yükümlülüktür. Gerçekten ben size Rabbinizden apaçık bir delil ile geldim. Bu nedenle İsrâiloğulları'nı gönder benimle" dedi.

106.       O [Firavun], "Eğer bir alâmet; gösterge ile geldiysen, getir hemen onu, tabii eğer doğrulardan isen" dedi.

107–108.   Bunun üzerine o [Mûsâ], birikimini ortaya attı, o da birdenbire apaçık bir "silip süpüren" kesiliverdi. Gücünü de sıyırıp açığa koydu; artık gücü, izleyenler için mükemmel, tam kusûrsuzca idi."

 

"Kur'ân'daki Mûsâ peygamber kıssalarının doğru anlaşılması için, İsrâiliyâtın etkisiyle oluşmuş peşin kabullerin aşılıp bu kıssalarda kullanılan sözcüklerin gerçek anlamının tespit edilmesi gerekir. Bunlardan biri olan asâ sözcüğü, nüzul sırasına göre ilk olarak burada [A'râf Sûresinde] geçtiğinden bu sözcüğün burada tahlil edilmesi uygun olur:"şeklinde klasik bir giriş yaparak kendi düşüncesinin hilafına olan düşünceleri "israiliyat" şeklinde ifade edip kendisi ondan aşağı kalmayacak şekildeki yorumlarına başlar. Kur'an kıssaları hakkındaki düşüncelerini bundan önceki yazılarımızda paylaştığımız üzere sayın yazarın kur'an kıssalarındaki önkabullere dayalı düşünceleri buradada " asa" kelimesi üzerindede karşımıza çıkmaktadır. Yazısına "asa" kelimesinin tahlili ile devam eden yazar bu kelime ile ilgili vardığı nihai karar şudur. 

"Asa" kelimesine ," birikim ve sıkı tutulan şey" anlamının üzerinden yola çıkarak musa as ın asasının sadece taha s. 18. ayetinde hakiki anlamı ile kullanıldığını diğer ayetlerde ise musa asın bilgi birikimi şeklinde kullanıldığını iddia eder. Sayın yazarın ve onun paralelinde düşünen bazı kişilerin kaçırdıkları bir noktayı biraz açmak yerinde  olacaktır. Geleneksel tefsir anlayışında kur'an kıssaları israiliyat ile doldurularak kıssadan hisse almak gibi önemli bir noktanın gözden kaçırıldığını görmekteyiz. Aynı şekilde modernist tefsir anlayışıda buna paralel olarak kıssadaki bazı olayların ve objelerin mecaz anlamda olduğunu iddia ederek kıssayı günümüze taşıyamama noktasında geleneksel anlayış ile bir paralellik arzetmektedir.  

Musa as ın asasının bugün için bizlere ne ifade etmesi gerektiği üzerinde düşünmek gerekirse bizlere şöyle mesajlar çıkabilir. Öncelikle musa as ın asası kur'anda geçtiği bütün ayetlerde aynıdır. Sayın yazarın iddia ettiği gibi taha s. 18. ayetinde hakiki anlamda diğer ayetlerde mecaz anlamda kullanıldığı iddiası zorlama bir iddiadır. "Asa" nın bizler için bugüne mesaj veren yönü asanın ağaçtan olan kısmı ile ilgili değil , Allah cc nin gücü ve kudretinin görsel bir tezahürüdür. Bugün için o asanın yerini tutan şey "KUR'AN" dır. Sayın yazar bu doğru noktada bir tesbit yapmış fakat asanın o günkü halini mecaz olarak algılaması yönünde hataya düşmüştür. O gün basit bir ağaç parçası olan asa musa as ın firavun karşısındaki tevhidi duruşu ve kararlılığı karşısında Allah cc nin kudreti ile firavun ve sihirbazlarına karşı galip gelmiştir. Bugün ise elimizde olan "KUR'AN" "ASA" nın gücüne eş değerde bir kitaptır. Bizler eğer elimizdeki kur'anın değerini anlayıp firavunlara karşı musa ve harun as gibi tevhidi duruşumuzu ve kararlılığımızı sergilediğimiz müddetçe o kitapla  çağdaş firavunları ve yandaşlarını mağlup edip imkansız olarak gördüğümüz olaylar denizin yarılması misalinde olduğu gibi gerçekleşecektir.  

Sayın yazar "tashih notları" şeklinde ifade ettiği kısımda " asa" sözcüğünün kuranda geçtiği yerlerin sayısını 6 olarak vermektedir ancak kur'ana baktığımız zaman bu kelimenin geçtiği yerlerin "asake" şeklinde 6 yerde, "asahu" şeklinde 3 yerde, "asaye" şeklinde 1 yerde olmak üzere toplam 10 yerde olduğunu görmekteyiz.  

Tashihlerin devamında 107. ayette geçen "sü'ban " kelimesi üzerinde durulmakta ve kelime tahlillerinden sonra varılan kararı şöyle açıklamaktadır.

"Âyetteki su'bân sözcüğü, ister "önüne geleni sürükleyen sel"; ister "fare avlayan yılan" anlamında ele alınsın, burada, Mûsâ peygamberin birikiminin, karşısındaki her şeyi silip süpürdüğü/yuttuğu, yani Mûsâ peygamberin ortaya koyduğu fikirlerin, bilgilerin, Firavun'un ve ziynet günü yapılan müsabakada sihirbazlarının tezlerini çürüttüğü, iptal ettiği anlatılmaktadır. Çünkü vahyin önünde hiçbir şey duramaz. Bu nitelik Kur'ân için de birçok yerde zikir edilmiştir:"

Yine burada bizlere verilmek istenen mesajı doğru algılamasına rağmen "su'ban" sihirbazların sihirlerini yutan bir yılan olmasının hakiki değil mecazi anlamda anladığını görmekteyiz. Bizlerden hiç biri o gün firavun ve musa as ın yanında değilidik ama kur'anın metni ve bütünlüğü bu olayı bizlerin mecaz olarak yaşandığını anlamamız yönünde herhangi bir işareti yoktur. Yazarın tesbitine katıldığımız nokta, bugün için o " asa" nın muadili olan elimizdeki kur'anı doğru kullandığımız müddetçe, "asa" nın sihirbazların yaptıklarını ortadan kaldırdığı gibi kur'anında bu görevi görmesidir.  


108. ayetteki "yed'i beyza" (beyaz el) tamlaması içinde şunları söylemektedir. 

- YED:

Âyette geçen ve genellikle "el" diye çevrilen يد - yed sözcüğü, mecâzen "kuvvet, zenginlik, iktidar, saltanat, nimet, yay, elle yapılan işlerin tümü" anlamında kullanılır.

Burada konu edilen güç, diğer Âyetlerde[ Neml Sûresinin 12, Kasâs Sûresinin 32. Âyetlerinde], "cebindeki/koynundaki güç olarak nitelenmektedir. Bu güç ise, "Hârûn"dur.

بيضاء - BEYZÂ':

Bu sözcükle ilgili şu bilgiler verilmektedir:

Biyz, "yumurta", beyaz da "yumurta rengi" demektir. Bu sözcüğün beyzâe kalıbı, "aşırı beyazlığı, parlaklığı" ifade eder. Güneşe, beyaz yüzlü lekesiz kadına, üzerinde hiç bitki olmayan toprağa, kamerî ayların 14–15. geceki görünümlerine beyzâ' denir. Yed-i beyzâ', tamlaması, "ispatlanmış, kanıt" demektir. 25

Bu açıklamalara göre bu sözcüğe, "bembeyaz" karşılığı verilebilir ki bu da, mükemmellik ve kusûrsuzluğun mecazi ifadesidir.

Yed'in/güc'ün, görenlere karşı bembeyaz [kusûrsuz, mükemmel] olmasıyla da, Hârûn'un ifade ve hitabet yeteneği kastedilmektedir. Tâ-Hâ Sûresinin 28. Âyetinde n açıkça anlaşıldığına göre Mûsâ peygamberin ifade yeteneği zayıftı. Mûsâ peygamberin bu zayıflığı, kardeşi Hârûn'un o'na vezir [sekreter, sözcü] olarak verilmesiyle giderilmiştir. Bunu Tâ-Hâ Sûresindeki pasajda açıkça göreceğiz. 

"Yed" kelimesi ile ilgili tahlillerin sonucunda vardığı karar yine diğer kararları doğrultusunda olan olayın mecaz bir anlatım şeklinde olduğu ve bahsi geçen " beyaz el" in harun as olduğudur. Sayın yazarın burada görmezlikten geldiği bir nokta vardır. Neml suresi 12. ayetinde buyurulduğu üzere "asa" nın yılan olması, elin beyazlaşması, gibi olaylar firavun ve kavmine verilen 9 ayetin içindedir. Buradaki "ayet" kelimesinden anlamamız gereken anlam, onların iman etmesini sağlamak amacı ile meydana getirilen olağan dışı olaylardır. Bu olayları aklileştirip mecaz olarak yaşandığını iddia etmek bir nevi Allahın gücünü inkar etmektir. 

Sayın yazar tashihlerine aynı surenin 109-139. ayetlerinin meallerini vererek devam etmekte ve meallerin sonunda şöyle demektedir. 

"Mealde, "bol su; nehir" diye çevirdiğimiz sözcük, بحر - bahr'dır. Kur'ân'da geçen Mûsâ peygamber pasajlarının doğru anlaşılabilmesi için بحر - bahr ve يمّ – yemm sözcüklerinin anlamının da doğru olarak tespit edilmesi gerekir.

Bu iki sözcük genellikle "deniz" diye çevrildiğinden, doğal olarak Mûsâ peygamberin İsrâil oğullarını Kızıldeniz'den geçirdiği ve Firavun ile avenesinin de Kızıldeniz'de boğulduğu kabul edilir. Ne var ki Kur'ân ve Arap dili buna izin vermez. İşin doğrusunun kavranabilmesi için bu sözcüklerin gerçek anlamını takdim ediyoruz."

Tashih notundan anlaşıldığı gibi bu bölümdeki iddiası firavunun kızıldenizde boğulmadığıdır. Bu gerekçesini "kur'an ve arap dili buna izin vermez" şeklinde ifade eden sayın yazar şöyle devam etmektedir.

- BAHR:

Bahr, "ister tatlı ister tuzlu olsun çok su" demektir. Bu sözcük "kara parçası" sözcüğünün karşıtıdır. Bu sözcüğün aslı "yarmak" demektir. Su, kara parçasını yardığı için bu isimle isimlenmiştir. Eski Arap şiirlerinde de Fırat nehri bahr sözcüğüyle yer almaktadır. Büyük, tuzlu sulara [denizlere]bahr denmesi yaygındır. 26

Bahr sözcüğü, Mûsâ peygamber ile ilgili olarak Bakara Sûresinin 50. A'râf Sûresi'nin 138. Yûnus Sûresinin 90. Tâ-Hâ Sûresinin 77. Şu'arâ Sûresi'nin 63. ve Duhân Sûresinin 24. Âyetlerinde geçer.

اليمّ - YEMM:

Yemm, "bahr/çok su" demektir. Leys bu sözcüğü, "derinliği ve kıyıları bilinemeyen deniz" olarak tarif etmiştir. Ama Kur'ân'da Tâ-Hâ Sûresinin 39. Âyetinde, Mûsâ peygamberin annesine bebeği "yemm"e bırakması vahye dildiği ve Mûsâ peygamberin sandığının yemm'de sahile vurduğu açıkça belirtildiğine göre bu iddia doğru olamaz. Zira Mûsâ peygamber Nil nehrine bırakıldı ve sandık nehrin kenarına yanaştı.

Bu sözcüğün Süryaniceden Arapçalaştırıldığına da inanılır. 27

Bu sözcük, A'râf Sûresi'nin 136; Tâ-Hâ Sûresinin 39 (iki kez), 78, 97; Kasâs Sûresinin 7, 40 . ve Zâriyât Sûresinin 40. Âyetlerinde geçer.
Mûsâ peygamberin ailesinin ve Firavun'un yaşadığı yerler dikkate alındığında, Mûsâ peygamber pasajlarında geçen bahr ve yemm kelimelerinin, "bol su/nehir" olarak çevrilmesinin daha uygun olduğunu düşünüyoruz. Bu durumda Firavun, Mûsâ peygamber bebekken bırakıldığı suda boğulmuştur, denizde/ Kızıldeniz'de boğulmamıştır.

 Burada anlamakta zorlandığımız bir nokta vardır, Firavun ve avanesinin kızıldenizde boğulmadığı iddiasına delil olarak  "bahr" ve " yemm" kelimeler ile ilgili yaptığı tahlilde vardığı sonuçta, musa as ın bebek iken bırakıldığı suyun kur'anda " yemm" olarak ifade edilmesinden yola çıkarak ve bu kelimenin deniz anlamına gelmediği ve dolayısı ile firavunun kızıldenizde değil nil nehrinde boğulduğu iddia etmektedir. "Bahr" kelimesinin musa as ile geçtiği 6 ayete baktığımız zaman "yemm" kelimesi ile aynı bağlamda kullanıdığını görmekteyiz. Yani musa as kıssasında geçen "yemm" ve "bahr" kelimelerinin kıssada kullanıldığı anlam aynıdır ancak sayın yazar burada kastını anlayamadığımız bir biçimde bu kelimenin lugat anlamları üzerinde fikir yürüterek "arap dili ve kur'an buna izin vermez" şeklinde bir söz ile bir kelimenin lugat anlamını kur'ana göre değil kur'anı o kelimenin lugat anlamına göre anlamak gibi bir yola başvurmaktadır. "Kur'an buna izin vermez" ifadesi başlı başına bir tezattır "yemm" ve " bahr" kelimelerini nasıl kullanılacağını Allaha öğretmek gibi duruma düşen sayın yazara Allah cc den hidayet dilemekten başka bir diyeceğimiz yoktur. Kendisi bu gibi yaklaşımlarla bir kıssanın bu güne vermek istediği mesaj nedir ? gibi bir soruya cevap aramak derdinde olmadığı aksine  geleneğin içine düştüğü hatalardan olan "kıssa içinde dönüp dolaşmak" şeklinde tabir ettiğimiz yanılgının içine düşmüştür. Kıssanın bize vermek istediği , gelen bir resulu inkar eden bir kavmin helak edilmesi mesajıdır nerede ve nasıl boğulduklarının adresi değildir ancak kıssa bu konuda açık bir bilgi vermesine rağmen sayın yazar bunu görmek istememektedir. 


Araf suresi ile ilgili tashihlere !! 160 . ayet ile devam eden yazar bu ayet aynı konu ile alakalı olan bakara s. 60 ayetine şu şekilde meal vermiştir.  

"160.       Ve Biz, onları on iki torun liderleri olan oymak topluluğa ayırdık. Ve kavmi kendisinden su istediği zaman Mûsâ'ya, "Birikimini o taş kalpli kavmine uygula" diye vahyettik. Hemen ondan [o taş kalpli kavimden] on iki toplum, belde halkı oluşuverdi. Halkın her biri su alacağı yeri iyice öğrendi. Ve bulutu da üzerlerine gölge yaptık. Onlara kudret helvası ve bal/bıldırcın indirdik; size rızık olarak ihsan ettiğimiz nimetlerin temizinden yiyiniz! Onlar, Bize zulüm yapmadılar, kendi kendilerine zulmediyorlardı.

Bu Âyetin bir benzeri de Bakara Sûresinde bulunmaktadır:

(Bakara: 60) Ve hani bir zamanlar Mûsâ, kavmi için su istemişti de, Biz, "Birikimini taş kalpli kavmine uygula!" demiştik. Bunun üzerine ondan [o taş kalpli kavimden] taştan on iki toplum-belde halkı ayrışmıştı. Her kısım insan kendi su alacağı yeri kesinlikle öğrendi. –Allah'ın rızkından yiyin-için ve bozgunculuk yaparak yeryüzünde taşkınlık yapmayın.–"

Sayın yazarın "tashih" olduğunu belirttiği bu kısımda " tashih "adına yapılan bir tahrif bariz bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Yukarda ele aldığımız tashih!! notlarında " asa" kelimesine yüklediği anlamı burada yapacağı tahrife kılıf olarak hazırlamış olduğu ortaya çıkan sayın yazar ayette geçen "taş" , "darb" ,ve "ayn" kelimeleri üzerinde durarak ayetlere vermiş olduğu anlamı pekiştirmeye şu şekilde çalışır. 

"Taş" kelimesini hakiki anlam olarak değil mecazi anlam olduğunu iddia edip "taş kalpli israiloğulları" ifadesini kullanmıştır ancak ayetin metni bu tür bir ifadeye izin vermez ama"ben yaptım oldu" mantığı içinde yazarımız bunu halleder.

"darb" kelimesininde aynı şekilde mecazi olarak anlama yoluna giden sayın yazar "ayn" kelimesi için "pınar"  olarak çevrilen anlamını oluşturduğu önkabule uygun düşmediği için reddederek bu kelimeye "toplum belde halkı" anlamını vermiştir halbuki halis niyetle yapılmış bir anlama çalışmasında "ayn" kelmesinin geçtiği diğer ayetlere bakılıp bağ kurulmaya çalışılsaydı traji komik bir duruma düşmek zorunda kalmazdı. Sayın yazar bu iddiasına delil olarakda maide s.12. ayetini delil gösterir ancak araf 160 ve bakara 60 ayetlerinde görüldüğü üzere israiloğulları 12 ayrı kol olduğu ve her kol için ayrı su çıktığı beyan edilir. Maide s. 12. ayetide bu 12 kola gönderilen nakiblerden bahseder. Suyun insan hayatındaki öneminin yadsınamaz bir gerçek olduğu hepimizin malumudur , rabbimizin israiloğullarına verdiği nimetlerden en önemliside su nimetidir bu suyu onları günlerce yeri kazarak bulmaları yerine onlara gücünün ve kudretinin kadrini takdir etmeleri amacıyla musa as ın asası ile taşa vurdurarak oradan her kabile için ayrı ayrı olmak üzere 12 pınar çıkartmış ve bu nimetin kadrini bilmeyen israiloğulları bu büyük mucize karşısında o su çıkan taşlardan daha katı kalpli olmuşlardır. 

Sayın yazarın "tashih notları" olarak belirttiği araf suresi ile ilgili bölümlerde görüldüğü üzere daha önceki yazılarında olduğu gibi özellikle kur'an kıssaları üzerindeki ön kabullerinin etkisi ile ayetler üzerinde tahrife gitmekten çekinmeyen sayın yazar bu adetini "tashih" adı altındada buradada devam ettirmektedir. Kur'an kıssalarındaki mesajı güne taşıma şeklinde bir gaye gütmeyen geleneksel anlayış ile aynı paralelde bir düşünceye sahip olan yazarımız bu kıssada özellikle hakiki anlamda anlaşılması gereken kelimeleri mecaz olarak anlayarak kendi hevasına uygun yorumlar getirmiştir. Rabbimiz bizleri kur'anı ön kabuller ile değil sadece kur'andan anlayan kaullarından kılsın.  

                          EN DOĞRUSUNU ALLAH CC BİLİR.

Yevm'ül Cem Toplanma Günleri

Mü'min veya müşrik olsun bütün insanların yaratılışından gelen birlikte yaşama ihtiyacının bir gereği olarak belirlenmiş zamanlarda bir araya gelerek görüşüp tanışmaları fikir alışverişinde bulunmaları doğal hatta gerekli bir durumdur. Dünyanın herhangi bir bölgesinde ikamet eden insanları bir araya getiren en önemli olay o insanların (mü'min veya müşrik farketmez ) dua ettikleri ilahlarına bağlılıklarını sergiledikleri "toplanma günleridir". Bu günlerde insanlar birbirlerini bir araya getiren inançlarının gereği olarak bir nevi gövde gösterisinde bulunarak, yine insanın fıtratında olan " çoklukla öğünme"nin gereğini yerine getirirler. 

"Toplanma günlerinde" bir araya gelen insanlar dua ettikleri ve gücüne iman ettikleri ilahlarına karşı olan bağlılıklarını ifade etmek için kur'an dilinde " SALAT" adı verilen bir takım ritüellleri yerine getirirler. O insan guruplarından müşrik olanları, gücüne inandıkları ilahlarına bağlılıklarına yerine getirmek için yani kendi" salatlarını ikame etmek" için belirledikleri ritüelleri topluca yerine getirerek birlikte olduklarının ve birlikte düşündüklerinin bir nevi ilanını yaparlar. İnsan guruplarının mü'min veya müşrik farkı olmadan üzerinde önemle durdukları diğer bir noktada kendi düşüncelerinin ne kadar eskiye dayandığıdır.


İnsan fıtratının bir gerçeği de inandığını iddia ettikleri o düşüncenin kendilerine atalarının yolu ile gelmesi ve bu düşüncenin dayandığı noktanın kendilerine atalarının vasıtası ile gelmiş olmasının kendilerine bir haklılık payı kazandırdığı iddiasıdır . Kur'anda kendilerine gönderilen resulleri inkar edenlerin en önemli argümanı " sen bizi atalarımızın dininden geri çevirmeyemi geldin ?" şeklindeki sözlerdir. İnsan için öemli olan taşıdığı düşüncenin eskilere dayanan bir temeli olması ve bu düşünceyi paylaşan başka insanların olmasıdır bu inanç mü'min ve müşrik olsun her insanda aynıdır.  


Kur'anda gördüğümüz üzere muhammed sav in getirdiği kitabın özelliklerinden biri , kendinden önce gelen kitapları tasdik etmesi ve muhammed sav e vahyedilen bilginin şura 13 . ayeti ve daha benzer ayetlerde gördüğümüz gibi kendinden önce gelen bütün resullere verilen bilgi ile aynı olduğu şeklindeki ifadelerden anlaşılabilecek olan noktalardan biri taşıdığımız inancın ne kadar eski ve köklü bir inanç olduğudur. Bizlerde atalarımız olan nuh, ibrahim ,musa ve isa as ların getirdiği dine tabi olan mü'minleriz .Karşı taraftaki insanlarda ataları olan iblisin verdiği vesvese ile oluşturulan şirk dininin tabileri olan müşriklerdir. Ancak mü'min veya müşrik olsun farketmeden insanların ortak paydaları tabi oldukları ilahlarına belli zamanlarda bir araya gelmek sureti ile bağlılıklarını ifade ettikleri  bazı "nusuk"lar yolu ile ona yakınlaşmaya yol aramalarıdır. 
Biz burada insanlardan mü'min olanların yakınlaşma vesileleri üzerinde durmak istiyoruz.  


                 "NUSUK " VE " SALATIN"  İNSAN  HAYATINDAKİ   ÖNEMİ 


-6.162 - De ki: «Salatım, nusukum, hayatım ve ölümüm, alemlerin Rabbi Allah içindir.

-002.196- Başladığınız hac ve umreyi Allah için tamamlayın. Alıkonursanız, kolayınıza gelen bir kurban gönderin. Kurban, yerine ulaşıncaya kadar, başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizde hasta olan veya başından rahatsız bulunan varsa fidye olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi ya da kurban kesmesi gerekir(nusuk). Güven içinde olursanız, hacca kadar umreden faydalanabilen kimseye kolayına gelen bir kurban kesmek, bulamayana, hac esnasında üç gün ve döndüğünüzde yedi gün, ki o tam on gündür oruç tutmak gerekir. Bu, ailesi Mescidi Haram'da oturmayan kimseler içindir. Allah'tan sakının ve Allah'ın cezasının şiddetli olacağını bilin.
-2.128- «Rabbimiz! İkimizi Sana teslim olanlardan kıl, soyumuzdan da Sana teslim olanlardan bir ümmet yetiştir. Bize ibadet yollarımızı göster(menasikena), tevbemizi kabul buyur, çünkü tevbeleri daima kabul eden, merhametli olan ancak Sensin».
-002.200- Hac ibadetinizi bitirdiğinizde(menasiküküm), babalarınızı andığınız gibi, hatta ondan daha kuvvetli bir anışla Allah'ı anın. «Rabbimiz! Bize sadece dünyada ver» diyen insanlar vardır, öylesine, ahirette bir pay yoktur.
-022.034-Biz; her ümmet için kurban kesmeyi(mensek) meşru kıldık ki Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanların üzerine O'nun adını ansınlar. Sizin tanrınız, bir tek tanrıdır. O'na teslim olun. Sen mütevazı olanları müjdele-22.067-Biz, her ümmete, uygulamakta oldukları bir ibadet tarzı gösterdik(mensek). Öyle ise onlar (ehl-i kitap) bu işte seninle çekişmesinler. Sen, Rabbine davet et. Zira sen, hakikaten dosdoğru bir yoldasın.

"Nusuk" ve "salat" kelimesi ıstılahi anlam olarak Allaha yakınlaşmak için yapılan ibadetler için kullanılmasına karşın bu kavrama daha geniş bir açıdan bakmak gerekirse bu kelimelerin anlam alanlarını " mü'min veya müşrik olsun , insanların dua ettikleri ilahlarına yakınlaşmak için kullandıkları yol" olarak genişletmek mümkündür. Yani insanlar mü'min veya müşrik farkı olmadan dua ettikleri ilahlarına  yakınlaşmak için kullandıkları yolların şemsiye adı " nusuk " ve salattır".

"Salat" kavramı geleneksel anlayış çerçevesinde çok dar anlamda anlaşılarak sadece namaz olarak anlaşılması bu kavramın gerçek anlamda ve daha geniş olarak anlaşılmasına maalesef engel olmuş ve bazı art niyetli çevrelerce istismar konusu olmuştur.  


Mü'minlerin dua ettikleri ve tek ilahları olarak kabul ettikleri ALLAH cc kullarının kendisine yakınlaşma vesilesi olarak onlara bildirdiği ibadetlerin ortak ismi "nusuk" ve "salattır" . Kullar bu kavramların içine giren bazı kurallar ile ilahına karşı olan bağlılığını ifade eder. "NUSUK" kelimesi arapların anlamını bildikleri ancak bu kelimenin anlamını şirk koştukları putları ile doldurdukları gerçeğinden yola çıkarak yukarda mealin verdiğimiz enam s. 162. ayetini anlamak kolaylaşır . Hayat ile ölümümüz arasındaki yaptığımız eylemlerin genel bir özeti "salat" ve nusuk" ların yapıması gereken merci sadece Allah cc dir , mü'min olma iddiasında olan bir kişinin yaşadığı zaman içinde yaptığı tüm eylemler Allahın emrettiği şekilde olması gereklidir. Kur'anda "nusuk" kelimesinin anlam alanlarına baktığımız şekli ibadetler dediğimiz "hac" ve kurban" ibadeti olarak kullanıldığını görmekteyiz.  


"Kurban" kelimesi anlam olarak yakınlaşmak demektir bu kelimenin anlamına dua etmekte oldukları ilaha karşı yapılan yakınlaşma eylemlerinin genel bir adı olarak bakılabilir. Eti yenen hayvanlardan kesilmek sureti sunulan yakınlaşma ibadeti insanların mü'min veya müşrik farkı olmadan yaptıkları bir ibadettir. Kur'anda "üzerine Allah adı anılmayan hayvanları yemeyin"(enam 121) emri bu ibadetin müşrikler tarafındanda yapıldığının ancak Allahtan başkası adına sunulan bu ibadetin "fısk" ve şeytan fısıldamaları olduğu ifade edilir. 

Rabbimiz bu şekildeki bir ibadetin sadece kendisi için yapılması gerektiğini bizlere bildirerek ona karşı olan kulluğumuzun göstergesi olarak belirlemiştir. Eti yenen hayvanların belli günlerde kesilerek Allah cc ye bağlılığın bir ilanı olan bu şekildeki bir kurban ibadeti atamız ibrahim as dan öncesine dayanan bir ibadet olmasına karşın oğlu ismail as ı kurban etme imtihanını başarı ile geçmesinin bir anma vesilesi ve bu özverinin bizler için bir örnek olması ve bu olayın bütün mü'minler tarafından devamlı olarak hatırda tutulmasının bir gereği olarak bu şekil bir ibadetide bizler rabbimize sunmaktayız.  


"SALAT" kelimesi anlam olarak çok geniş bir alana sahip olmasına karşın " dua ve destek olmak" anlamı konumuzun ilgi alanı içine girdiği için bu anlamlarının üzerinde durmak istiyoruz. Mü'min veya müşrik olsun bütün insanların dua ettikleri ilahlarına karşı bağlılıklarını ifade ettikleri fiillerin genel adı "salattır". Bu kavram meallerde genelde "namaz" olarak çevrilmesine rağmen her ayette namaz karşılığı vermek yanlıştır mesela enfal s. 35. ayette müşriklerin" beytin yanındaki salatlarının ıslık çalmak ve el çıpmak" olduğu ifade edilir maalesef bazı meallerde o ayetteki "salatühum" kelimesinin namaz olarak çevrildiğine şahid olmaktayız. Üzülerek şahid olmaktayızki bu tür yanlış mealler bazı art niyetli insanların ekmek kapısı olmuş ve kendi yanlışlarına dayanak yapmak için başka yanlışları kullanır olmuşlardır.  


"SALAT" kavramının genel anlamına uygun olarak, mü'min veya müşrik olsun bütün insanlar ihdas edilen belli günlerde düşünce birlikteliklerini sergilemek amacı ile yaptıkları bir takım şekilsel ibadetler bu kavramın anlamına dahildir diyebiliriz. Biz mü'minler için ihdas edilen toplantı günlerinde yapmış oldukları rablerine karşı olan bağlılık ifadesinin en güzel bir ifadesi olan "NAMAZ" salatı üzerinde biraz durmak istiyoruz.  


Ruku , secde,dua ve kıyam kelimeleri ıstılahi anlam olarak kulun rabbine karşı olan kulluk vazifelerinin bir ifa ettiği rirüellerin adıdır. İnsan kendisini yaratan, besleyip büyüten, hasta oldumu şifa veren, dua ettiğinde kendisini duyan yüce bir varlığın karşısında boyun eğmesinin ifadesini bu ritüeller ile gerçekleştirir.Bu ritüellerin hepsini bir arada toplayan ibadetin adı "NAMAZ" dır. Haftanın bir gününde toplanma günü  adı verilen " yevm'ul cumua"da ve yılda iki defa olarak kutlanan bayram günlerinde mü'minler bu görevlerini topluca yerine getirerek deyim yerindeyse gövde gösterisi yaparlar. Bu salatın bir çeşidi olan namaz ritüeli ile rablerine ve birbirlerine ve müşriklere bir nevi " TEVHİD MESAJI"  verirler. Bu olay mü'min olmanın tabii bir sonucudur. 


RİTÜELLERİN  BİRLİK  VE BERABERLİĞİ GÜÇLENDİRMESİ


“Tefrika girmeden bir millete düşman giremez,
Toplu vurdukça yürekler onu top sindiremez!”
                                                              Mehmet akif Ersoy

Birlikte yapılan ritüel ibadetlerin en önemli boyutlarından biriside mü'minler arasındaki kardeşlik bağlarının güçlenmesine vesile olmasıdır. Kur'anın önemli mesajlarından biriside "mü'minlerin birlikte Allahın ipine sarılmaları","mü'minlerin kardeş oldukları" dır. Kur'anın  bu emirleri doğrultusunda yukardaki dizeleri yazan mehmet akif inde belirttiği gibi bir düşünceyi çöketmenin en kolay yolu o düşünceyi içinden yıkmak sureti ile olur. Allaha yapılan bu ibadetlerin arka plan mesajından habersiz olarak sadece şekli elinde kalan müslümanların üzerinde bugün daha şeytani planlar yapılarak bu "toplanma günlerinin" veya ritüellerin kur'anda olmadığı gibi düşünceler yayılmak istenerek içerden yıkılmaya çalışılmaktadır. 

Özellikle," NAMAZ, KIBLE, KABE, HACC, KURBAN" gibi ibadetlerin içini boşaltarak sadece şekli ile yatinen çoğunluk bir kısım müslümanın bu şekildeki anlayışlarını bile bir tehlike olarak gören şeytani güçler son yıllarda içerideki bazı yerli işbirlikçileri vasıtası ile kur'anı kullanarak müslümanlar arasında birlik ve beraberlik bağlarının güçlenmsine vesile olması gereken ibadetlerin kur'anda olmadığı yolunda iddialar serdetmeye başlamışlardır.  


Bu tür ibadetlerin olup olmadığı yolunda düşünceler ortaya atarak hedef saptırma veya gündem değiştirme çabası içinde olanlara bilerek veya bilmeyerek bir kısım kur'anı öncellediğini iddia eden kişiler alet olmaktadırlar. Bugün müslümanlar arasında gündem olması gereken konu bu tür ibadetlerin olup olmadığı yolundaki tartışmalar değil aksine bu ibadetlerin kur'ani anlamda içinin nasıl doldurlması gerektiğidir. İşte burada şeytani güçler devreye girerek gündemi saptırma ve suni gündemler oluşturma çabalarına girerek kafaları bulandırmaya gayret etmektedirler. 


Burada halis niyetli mü'minlere bir çağrı yapmak istiyoruz. Bu oynanan oyunların arka planındaki gerçeği görerek , namaz hacc veya kurban gibi ibadetlerin mü'minler için ne ifade etmesi gerektiğini iyi düşünerek bilmeden alet oldukları oyunun kimin ekmeğine yağ sürdüğüne bakmalarıdır. Kıyamete kadar mü'minlerin yolunun üzerine oturarak onları doğru yoldan çevireceğini vaad eden iblis ve yardakçılarının oyunlarına gelmemelidirler. "Şeytan " kavramını bile tartışmaya açarak "var mı ? yok mu?" şeklinde kafaları karıştıran iblisin bizler ne gibi tehlikeler hazırladığını kur'anı mü'mince anlamaya gayret ederek bilmek zorundayız.  Aksi takdirde şeytani güçlerin mü'minlerin birlik ve beraberliklerini bozarak onları içeriden çökertme çabaları azda olsa semeresini verecektir. 


Sonuç olarak, insan fıtratının bir gereği olan dua ettikleri ilaha karşı olan bağlılıklarını gösterme ve bir mesaj vermeye yönelik olan ritüel ibadetlerden olan mü'minlerin yaptıkları NAMAZ, HACC KURBAN  gib ibadetleri "kur'anda böyle bir şey yok " şeklinde iblise bile parmak ısırtacak kadar şeytani bir planla yürürlüğe koymaya karşı mü'minlerin yapmaları gereken şudur. NAMAZ ,HACC,KURBAN gibi ibadetlerin tevhidi boyutlarını gündeme getirip kurani manada anlaşılmasını sağlamak ve safları daha sıkı tutmaktır. 

ALLAHIN SELAMI ŞEYTANİ GÜÇLERİN OYUNLARINA ALET OLMAYAN MÜ'MİNLERİN ÜZERİNE OLSUN.

Süleyman a.s Kıssası

Süleyman as kıssası kur'anda kıssaları anlatılan resuller içinde sıra dışı bir yer tutma bakımından diğer kıssalardan ayrılmaktadır babası davud as ile mülk verilen bir resul olma hasebiyle diğer resullerin aksine kavmi ile herhangi bir mücadelesi kur'anda anlatılmaz aksine mülkü insanlar,cinler,hayvanlar ve rüzgarlar üzerinde hakim bir resuldur. Ancak süleyman as ın kıssasıda modernist yaklaşımlar sonucu, kıssada geçen karınca ve cinler ile olan konuşmaların kur'an dışından alınan anlama yöntemleri ile anlaşılmaya çalışıldığına şahid olmaktayız. Geleneksel tefsir anlayışındaki bilgi kirliliği ile modernist yaklaşımlar kıssanın bugün için bize ne gibi bir hisse verdiğinden uzak olarak "kıssa içinde dönüp dolaşmak" şeklinde tabir ettiğimiz bir yöntemle kıssayı okumuş ne geleneksel anlayışta nede modernist anlayışta bu kıssanın bugün bize ne vermek istediği konusu üzerinde pek durulmamıştır. Biz bu yazımızda süleyman as ın kıssasının geçtiği ayet meallerini verip bu ayetleri kur'an bütünlüğü içinde anlamaya gayret edeceğiz. Süleyman as ın kıssası kur'anda, sad,sebe ve neml surelerinde geçmektedir bu surelerdeki kıssa ile ilgili mealleri verip kıssa ile ilgili düşüncelerimizi paylaşalım.   


                SAD   SURESİNDE   SÜLEYMAN  AS  KISSASI
Süleyman as ın kıssası sad suresinde 30. ve 40. ayetleri arasında geçmektedir ayetlerin meali şu şekildedir.  
30- Biz Davud'a Süleyman'ı armağan ettik. O, ne güzel kuldu. Çünkü o, (daima Allah'a) yönelip-dönen biriydi.
31- Hani ona akşama yakın, bir ayağını tırnağı üstüne diken, öbür üç ayağıyla toprağı kazıyan, yağız atlar sunulmuştu.
32- O da demişti ki: "Gerçekten ben, mal (veya at) sevgisini Rabbimi zikretmekten dolayı tercih ettim." Sonunda bu atlar (koştular ve toz) perdesinin arkasına saklandılar.
33- "Onları bana geri getirin" (dedi). Sonra (onların) bacaklarını ve boyunlarını okşamaya başladı.
34- Andolsun, Biz Süleyman'ı imtihan ettik, kürsisinin üstünde bir ceset bıraktık. Sonra (eski durumuna) döndü.
35- "Rabbim, beni bağışla ve benden sonra hiç kimseye nasib olmayan bir mülkü bana armağan et. Şüphesiz Sen, karşılıksız armağan edensin."
36- Böylece rüzgarı onun buyruğu altına verdik. Onun emriyle dilediği yöne yumuşakça eserdi.
37- Şeytanları da; her bina ustasını ve dalgıç olanı.
38- Ve (kötülük yapmamaları için) sağlam kementlerle birbirine bağlanmış diğerlerini.
39- "İşte bu, bizim vergimizdir. (Ey Süleyman) Artık sen de hesaba vurmaksızın, ver ya da tut."
40- Şüphesiz, onun Bizim Katımız'da gerçekten bir yakınlığı ve varılacak güzel bir yeri vardır.

30. ayetten anlaşıldığı üzere süleyman as davud as ın oğludur ve " evvab" bir kişi olduğu vurgusu yapılmaktadır. "Evvab" (Allaha çokça dönen) kavramı bu surede , davud as ve eyyub as içinde kullanılarak öne çıkarılmaktadır.. Bu kavramın davud, süleyman ve eyyub as için kullanılması bizim için ne anlama gelmelidir? diye soracak olursak şu cevabı vermek mümkündür. Davud ve süleyman as ların kıssalarından anladığımız üzere bu iki resule hesapsız bir mülk, eyyub as ın kıssasında anladığımız üzere onada çok büyük sıkıntılar verilmiştir. Hesapsız varlık sahibi bu iki resul ile büyük sıkıntılar sahibi eyyub as arasındaki bu "evvab" olma bağından bizim için çıkarılabilecek olan hisse, zenginliğin ve fakirliğin bir imtihan olduğu, bu imtihan ile denenen bu üç resulun şahsında bizlerin ne kadar zenginlik veya ne kadar yoksulluk sahibi olsakda Allaha "asi" değil "evvab" olmamız gerektiğidir.   


Ayetlerin devamında süleyman as ın yaşantısından bir kesit sunulmakta ve dünya malı sevgisinin bir an için ağır bastığı görülmekte ve bunun süleyman as için bir "fitne" yani deneme olduğu ve  tahtının ayak ucuna (kürsisine) bir ceset bırakılarak ona ölümün hatırlatıldığı ve onunda bu hatırlatmaya olumlu bir cevap verdiği görülüyor. 34. ayetteki " kürsi" kelimesine karşılık olarak bu kelimenin "taht" şeklinde meallendirildiğini "kürsi" kelimesinin anlamının taht üzerine çıkmak için kullanılan bir araç olarak anlamak gerekmektedir çünkü "taht" kelimesinin kur'andaki karşılığı "arş " kelimesi ile ifade edilmiştir. 35. ayette denemeden geçirildiğinin farkına varıp tevbe eden süleyman as varlık ile imtihanın zorluğuna talip olarak bu sefer rabbinden kendisinden sonra kimseye nasip olmayacak bir mülk duasında bulunur ve bu dua kabul edilir.  


Süleyman as a verilen bu mülkün ayrıntıları üzerinde durmak verilen bu mülk üzerinde dönüp dolaşmak kıssasın esas anlatım amacı olan zenginlik ile imtihan edilen bir kulun nasıl davranması gerektiği meselesini süleyman as kıssası örneğinde gösteren kur'anın mesajının anlaşılamamasını doğurur. Süleyman as ın kıssasında öne çıkan konu onun mülkünün hikayesi değil aksine "DÜNYADA KENDİNDEN SONRA KİMSEYE NASİP OLMAYACAK BİR MÜLKE SAHİP OLAN BİRİSİNİN BU MÜLKE KARŞI OLAN ŞÜKRÜNÜN ANLATILMASIDIR". Kıyamete kadar gelecek olan dünyanın en zengin insanlarının servetlerinin süleyman as ın mülkü  ile mukayese bile edilemeyecek kadar az olmasına rağmen kendilerinde olan bu servetin onları rablerine karşı nasıl asi olmalarına vesile olduğunu gördükçe süleyman as ın kıssasının özellikle servet sahipleri için örnek alınması gerektiği ortadadır.


            SEBE  SURESİNDE  SÜLEYMAN  AS  KISSASI


Süleyman as kıssası sebe suresinde 12-13-14. ayetlerde geçmektedir ayetlerin meali şöyledir.
12- Süleyman için de, sabah gidişi bir ay, akşam dönüşü bir ay (mesafe) olan rüzgara (boyun eğdirdik); erimiş bakır madenini ona sel gibi akıttık. Onun eli altında Rabbinin izniyle iş gören bir kısım cinler vardı. Onlardan kim Bizim emrimizden çıkıp-sapacak olsa, ona çılgın ateşin azabından taddırırdık.
13-Ona dilediği şekilde kaleler, heykeller, havuz büyüklüğünde çanaklar ve yerinden sökülmeyen kazanlar yaparlardı. "Ey Davud ailesi, şükrederek çalışın." Kullarımdan şükredenler azdır.
14- Böylece onun (Süleymanın) ölümüne karar verdiğimiz zaman, ölümünü, onlara, asasını yemekte olan bir ağaç kurdundan başkası haber vermedi. Artık o, yere yıkılıp-düşünce, açıkça ortaya çıktı ki, şayet cinler gaybı bilmiş olsalardı böylesine aşağılanıcı bir azap içinde kalıp-yaşamazlardı.

Kıssanın bu suredeki bölümündede yine süleyman as a verilen mülkten örnekler verilmekte ve karşılığında "şükredilmesi" emredilmektedir. Yine burada öne çıkarılan nokta verilen mülkün niceliğinden öte bu mülke karşı olan sorumluluğun icabının yerine getirilmesinin istenmesidir. 14. ayette süleyman as ın ölümü ile sıradışı bir durum sözkonusudur. Burada bir hatırlatmada bulunmak gerekmektedir, süleyman as ın emrine verilen cinler hakkında bazı modernist düşünce sahipleri daha önce cinlere yükledikleri anlam gereği onların insanlardan ayrı bir varlık olmadığı, onların yabancı insanlar olduğu yolunda bir düşünceye sahiptirler. "Cin kavramı" hakkında bundan önce yazılarımız bulunduğu için burada bu kavram hakkında herhangi bir mülahazada bulunmak istemiyoruz , ancak şu noktayı hatırlatmak yerinde olcaktır. Kur'anın hiç bir yerinde "cin " kelimesi "yabancı insanlar" anlamında kullanılmamıştır ,cinler insanlardan ayrı ontolojik yapıları olan bir varlıktır , onların gaybi varlıklar olması bizi  onlar hakkında yabancı insanlar olarak anlaşılan bir düşünceye götürmemelidir . Süleyman as ölmüştür ama cinler onun öldüğünün farkında değillerdir. Burada öne çıkarılan nokta bir insanın öldüğü zaman nasıl ayakta durduğu değildir rabbimizin bu ölümü cinlere farkettirmemesindeki kastı  onların gayb bilgisine vakıf olmadıklarının bir göstergesidir. Bu konuyu daha iyi anlamak için nuzul öncesi mekke müşriklerinin cinlere yükledikleri değeri bilmek gerekmektedir. Kur'anda cinlerden bahsedilen bazı ayetlerde onların insanların sapmalarına vesile olduklarını görmekteyiz. İnsanların bu sapmalarınının nedenlerinden biri cinlerin o insanlara gaybtan haberler verdikleridir. Rabbimizin sebe s. 14 ayetinde, cinlerin gaybı bilmek gibi bir marifetleri olmadığının canlı göstergesini bizlere sunarak bizlere " CİNLERİN GAYBA DAİR BİR İLGİSİ ASLA OLAMAZ. BÖYLE BİR ŞEY OLSAYDI SÜLEYMAN AS IN ÖLÜMÜNÜ DAHİ BİLEMEYEREK BİR AĞAÇ KURDUNUN VERDİĞİ BİR HABERE MUHTAÇ OLARAK REZİL BİR HAYAT SÜRMEZLERDİ".

                      NEML  SURESİNDE  SÜLEYMAN  AS  KISSASI 
Süleyman as ın kıssası neml suresinde 15-44. ayetleri arasında anlatılmaktadır konu ile ilgili ayet mealleri şöyledir.
15- Andolsun, Davud'a ve Süleyman'a bir ilim verdik: "Bizi inanmış kullarından birçoğuna göre üstün kılan Allah'a hamd olsun." dediler.16- Süleyman, Davud'a mirasçı oldu ve dedi ki: "Ey insanlar, bize kuşların konuşma-dili öğretildi ve bize herşeyden (bol bir nimet) verildi. Gerçekten bu, apaçık bir üstünlüktür."
17- Süleyman'a cinlerden, insanlardan ve kuşlardan orduları toplandı ve bunlar bölükler halinde dağıtıldı.
18- Nihayet karınca vadisine geldiklerinde, bir dişi karınca dedi ki: "Ey karınca topluluğu, kendi yuvalarınıza girin, Süleyman ve orduları, farkında olmaksızın sizi kırıp-geçmesin."
19- (Süleyman) Bu sözü üzerine tebessüm edip güldü ve dedi ki: "Rabbim, bana, anne ve babama verdiğin nimete şükretmemi ve hoşnut olacağın salih bir amelde bulunmamı ilham et ve beni rahmetinle salih kulların arasına kat."
20- Kuşları denetledikten sonra dedi ki: "Hüdhüd'ü neden göremiyorum, yoksa kaybolanlardan mı oldu?"
21- "Onu gerçekten şiddetli bir azapla azaplandıracağım, ya da onu boğazlayacağım veya o, bana apaçık olan bir delil getirmelidir."
22- Derken uzun zaman geçmeden geldi ve dedi ki: "Senin kuşatamadığın (öğrenemediğin) şeyi, ben kuşattım ve sana Saba'dan kesin bir haber getirdim."
23- "Gerçekten ben, onlara hükmetmekte olan bir kadın buldum ki, ona herşeyden (bolca) verilmiştir ve büyük bir tahtı var."
24- "Onu ve kavmini, Allah'ı bırakıp da güneşe secde etmektelerken buldum, şeytan onlara yaptıklarını süslemiştir, böylece onları (doğru) yoldan alıkoymuştur; bundan dolayı onlar hidayet bulmuyorlar."
25- "Ki onlar, göklerde ve yerde saklı olanı ortaya çıkaran ve sizin gizlediklerinizi ve açığa vurduklarınızı bilen Allah'a secde etmesinler diye (yapmaktadırlar)."
26- "O Allah, O'ndan başka İlah yoktur, büyük Arş'ın Rabbidir."
27- (Süleyman:) "Durup bekleyeceğiz, doğruyu mu söyledin, yoksa yalancılardan mı oldun?" dedi.
28- "Bu mektubumla git, onu kendilerine bırak sonra onlardan (biraz) uzaklaş, böylelikle bir bakıver, neye başvuracaklar?"
29- (Hüdhüd'ün mektubu götürüp bırakmasından sonra Saba melikesi Belkıs:) Dedi ki: "Ey önde gelenler gerçekten bana oldukça önemli bir mektup bırakıldı."
30- "Gerçek şu ki, bu, Süleyman'dandır ve 'Şüphesiz Rahman ve Rahim Olan Allah'ın Adıyla' (başlamakta)dır."
31- (İçinde de:) "Bana karşı büyüklük göstermeyin ve bana Müslüman olarak gelin" diye (yazılmaktadır).
32- Dedi ki: "Ey önde gelenler, bu işimde bana görüş belirtin, siz (herşeye) şahidlik etmedikçe ben hiçbir işte kesin (karar veren biri) değilim."
33- Dediler ki: "Biz kuvvet sahibiyiz ve zorlu savaşçılarız. İş konusunda karar senindir, artık sen bak, neyi emredersen (biz uygularız).
34- Dedi ki: "Gerçekten hükümdarlar bir ülkeye girdikleri zaman, orasını bozguna uğratırlar ve halkından onur sahibi olanları hor ve aşağılık kılarlar; işte onlar, böyle yaparlar."
35- "Ben onlara bir hediye göndereyim de, bir bakayım elçiler neyle dönerler."
36- (Elçi hediyelerle) Süleyman'a geldiği zaman: "Sizler bana mal ile yardımda mı bulunmak istiyorsunuz? Allah'ın bana verdiği, size verdiğinden daha hayırlıdır; hayır, siz, hediyenizle sevinip öğünebilirsiniz" dedi.
37- "Sen onlara dön, Biz onlara öyle ordularla geliriz ki, onların karşı koymaları mümkün değil ve Biz onları ordan horlanmış-aşağılanmış ve küçük düşürülmüşler olarak sürüp çıkarırız."
38- (Elçinin gitmesinden sonra Süleyman:) "Ey önde gelenler, onlar bana teslim olmuş (Müslüman)lar olarak gelmeden önce, sizden kim onun tahtını bana getirebilir?" dedi.
39- Cinlerden ifrit: "Sen daha makamından kalkmadan, ben onu sana getirebilirim, ben gerçekten buna karşı kesin olarak güvenilir bir güce sahibim." dedi.
40- Kendi yanında kitaptan ilmi olan biri dedi ki: "Ben, (gözünü açıp kapamadan) onu sana getirebilirim." Derken (Süleyman) onu kendi yanında durur vaziyette görünce dedi ki: "Bu Rabbimin fazlındandır, O'na şükredecek miyim, yoksa nankörlük edecek miyim diye beni denemekte olduğu için (bu olağanüstü olay gerçekleşti). Kim şükrederse, artık o kendisi için şükretmiştir, kim nankörlük ederse, gerçekten benim Rabbim Gani (hiçbir şeye ve kimseye ihtiyacı olmayan)dır, Kerim olandır.
41- Dedi ki: "Onun tahtını değişikliğe uğratın, bir bakalım doğru olanı bulabilecek mi, yoksa bulmayanlardan mı olacak?
42- Böylece (Belkıs) geldiği zaman ona: "Senin tahtın böyle mi?" denildi. Dedi ki: "Tıpkı kendisi. Bize ondan önce ilim verilmişti ve biz Müslüman olmuştuk."
43- Allah'tan başka tapmakta olduğu şeyler onu (Müslüman olmaktan) alıkoymuştu. Gerçekte o, inkar eden bir kavimdendi.
44- Ona: "Köşke gir" denildi. Onu görünce derin bir su sandı ve (eteğini çekerek) ayaklarını açtı. (Süleyman:) Dedi ki: "Gerçekte bu, saydam camdan olma düzeltilmiş bir köşk-zemindir." Dedi ki: "Rabbim, gerçekten ben kendime zulmettim; (artık) ben Süleyman'la birlikte alemlerin Rabbi olan Allah'a teslim oldum."

Neml suresindeki kıssa diğer surelerdeki kıssalara göre biraz daha teferruatlıdır. Kıssaya 15. ayette davud ve süleyman as ların verilen nimete karşı olan hamdleri ile başlanıyor ve süleyman as ın davud as ın yerine geçtiğinden bahsediliyor. Kıssanın bu bölümünde süleyman as ın ordusu ile birlikte karıncaların olduğu bir vadiden geçerken karıncanın konuşmasını duyması ve diğer surelerde öne çıkarılan verilen mülke karşı şükretmesini burada görüyoruz. 19. ayet bizim için gerekli mesajı taşıyan bir ayet olma özelliğindedir. Kendisine verilen bu özellik sayesinde gurur ve kibire kapılmayarak bu özelliği kendisine bahşeden rabbini hatırlaması bizim için örnek olması gereken bir durumdur. Burada modernist anlayışların etkisi ile kur'anı anlama metodunu seçenler , ayette bahsi geçen karıncanın bir hayvan değil "karınca vadisi" ile adlandırılan halktır şeklinde bir düşünce içindedirler. Bu düşünceye varırken kullandıkları argümanda şudur, 18. ayetteki dişi karıncanın " ey karınca topluluğu meskenlerinize girin " şeklindeki ayette " meskenlerinize" şeklinde meal verilen kelimenin arapça metni " mesakinüküm" dür. Bu kelimeden hareketle "mesken" kelimesinin insanların barındığı evler olduğu bu kelimenin karınca yuvası için kullanılamayacağı yolundaki düşüncelerdir. Ancak kur'anı kur'andan anlamayı pek düşünmeyen bu modernist kafalar, nahl s. 68. de" Rabbin bal arısına da şöyle vahyetti: «Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kuracakları kovanlardan göz göz evler edin!"mealindeki ayette geçen "evler" kelimesinin arapça metni olan " buyuten"kelimesinin insanlar için kullanıldığı veya ankebut suresi 41. ayetinde örümceğin evi için "beyten" (evi) kelimesinin kullanıldığı ayetler hakkında ne diyeceklerdir?. 


Kıssada süleyman as ın kuşları denetleme sahnesinde ortaya çıkan " hüdhüd" adlı kuş, modernist anlayışa kurban edilmeye çalışılarak onun bir kuş değil insan olduğu düşüncesi ortaya atılmıştır.Düşünce temellerinde kur'an kıssalarındaki olağan üstü olayları akla uydurmak olan bu düşünce sahipleri kur'an metnini dahi hiçe sayarak bu düşüncelerini ortaya atmaya cesaret edebilmektedirler. 20. ayette "kuşları denetlemesinden " bahsedilen süleyman as ın görmediği kuş nasıl insan olabilir?. Hüdhüd gelipte geç kalma sebebini izah ederken sebe ülkesinden getirdiği haberler içindeki mesajları düşünmeden " bir kuş bunları nerden bilir ?" diye "parmak ayı gösterirken aya değil parmağa bakmak" misali bir tutum sergilemektedirler. Hüdhüd adlı kuşun bizim için önemli olan yönü 24-25-26. ayetlerde onun vasıtası ile anlatılan mesajdır.

Kıssanın devamında, hüdhüd adlı kuşun getirdiği haberdeki kadın hükümdara gönderilen mektup ve o hükümdarın , kendisine bırakılan  bu mektup ile ilgili konuşmaları vardır. Süleyman as yanındakilere, hükümdarın tahtını o hükümdar kendisine gelmeden önce kimin getireceğini sorması ve cinlerden bir ifritin "yerinden kalkmadan getiririm" demesine karşılık kıssada "kitaptan ilmi olan " olarak ifade edilen birisi onu daha kısa zamanda süleyman as ın huzuruna getirir. Bu bölümde özellikle tasavvufçular tarafından istismar konusu yapılan bir taraf vardır. "Kitaptan ilmi olan " kişinin tahtı bir anda getirmesinden yola çıkılarak bir sürü kerameti kendinden menkul şeyhler türetilmiş ve onlara gayb bilgisinin verildiği yolunda kıssa ile alakası olmayan yorumlar türetilmeye çalışılmıştır. Tahtın bir anda gelmesi olayının bize örnek olması gereken yönü süleyman as kıssasının genelinde hakim olan , verilen o üstünlüğe karşı süleyman as ın tepkisidir . 40 ayetteki bizim için dikkatli okunması gereken kısm ayetin "Bu Rabbimin fazlındandır, O'na şükredecek miyim, yoksa nankörlük edecek miyim diye beni denemekte olduğu için (bu olağanüstü olay gerçekleşti). Kim şükrederse, artık o kendisi için şükretmiştir, kim nankörlük ederse, gerçekten benim Rabbim Gani (hiçbir şeye ve kimseye ihtiyacı olmayan)dır, Kerim olandır. " şeklindeki cümleleridir , tahtın nasıl ve ne şekilde geldiği bizim için önemli bir nokta olsaydı rabbimizi bize onuda bildirirdi bize bildirdiği kısım nimete şükretme kısmıdır. 

 Sonuç olarak, kur'anda kıssaları anlatılan diğer resullerin aksine sıradışı resullerden olan süleyman as ın kıssasında bizim için örnek alınması gereken en önemli nokta, kendisinden sonra hiçbir kimseye nasip olmayacak mülke sahip olan bir resulun bu verilen mülke karşı olan şükrü ve onun örneğinde diğer servet sahiplerinin ,süleyman as ın mülkü ile kıyas kabul edilmeyecek kadar küçük bir servete sahip olmaları karşısında bile gurura kapılarak Allaha baş kaldırmamaları öğütlenmekte ve bu öğüdü dinlemeyipte Allaha başkaldıranların "karun "  kıssası örneğinde akibetleri kur'anda hatırlatılmaktadır. Süleyman as kıssası bizlere , dünyada hadsiz bir servete sahip olan birinin üstünde ondan daha zengin ve kudretli bir hükümdarın olduğunu ve süleyman as ın bunu çok iyi bilerek bir an için dahi gurur ve kibire kapılmadan kendisininde üstünde bir hükümdarın olduğunu çok iyi bildiğini göstererek onunla kıyaslanamayacak kadar dahi servet sahibi olanların " küçük dağları ben yarattım " edalarında olmamalarının gereğini hatırlatmaktadır.

                   EN DOĞRUSUNU ALLAH CC BİLİR.