Adem Kıssasında Geçen اسْجُدُوا لِاٰدَمَ Emrinin Bazı Meallerdeki Çevirisi Bağlamında Meallerdeki Tutarsızlıklar

Kur'an'ı Türkçe meallerinden okumak durumunda olan bir kimse, birkaç meali karşılaştırmalı olarak okuduğunda bazı ayet meallerin anlamının farklı olarak yapıldığını görecek ve bu durum onu hangi çevirinin doğru olduğu yönünde cevap arayışına yönlendirecektir. Bu okuyucu hele bir de konu merkezli bir meal okuması yapacak olursa aynı konu ile ilgili aynı ibareye sahip ayetlerin bazı meal yapıcıları tarafından tutarsız bir biçimde çevrildiğini maalesef tesbit edecektir.

Sözü fazla uzatmadan ne demek istediğimizi, Adem ve İblis kıssası içinde anlatılan Ademe secde ilgili geçen اسْجُدُوا لِاٰدَمَ emrinin farklı çevirileri bağlamında anlatmaya, çeviri farklılıkları ile birlikte aynı konu bağlamında ortaya çıkan çeviri tutarsızlıklarına ve meal yapmaya soyunan kimselerin birçoğunda gördüğümüz bu hatalara dikkat çekmeye çalışacağız.

Adem ve İblis kıssası Kur'an'da 7 ayrı sure içinde geçmektedir. Kıssada geçen اسْجُدُوا لِاٰدَمَ emrinin meallerde iki farklı anlamda 1- Adem'e secde edin 2- Adem için secde edin şeklinde çevrildiği, karşılaştırmalı meal okuyanların malûmudur. 1. anlam secde emrinin Adem'in kendisine yapılması şeklinde iken, 2. anlam ise Adem'i yarattığı için secdenin Allah'a yapılmasının emredildiği şeklindedir. Biz hangi anlamın daha isabetli olduğunu değil, 2. anlamı tercih eden meal sahiplerinin aynı konu ile ilgili diğer ayetlerdeki tutarsızlıklarına dikkat çekmeye çalışacağız.

Bu farklılığın nedeni ise Lam edatından kaynaklanmaktadır. Bu edat emrin her iki şekilde çevrilebilmesine müsait bir anlam taşımaktadır. Fakat hangi anlamın daha isabetli olabileceği ise, bu kıssanın tamamının Kur'an bütünlüğünde ele alınması ve kıssada geçen bazı ibarelerin çevirisinde tutarlılığa dikkat edilmesi sonucunda ortaya çıkacaktır.

Araştırmamızda kuranmeali.com adlı sitedeki mealleri inceleme fırsatımız olduğu için 2. meal olan Adem için secde edin olarak çeviri yapılan aynı konu ile alakalı mealleri Kur'an bütünlüğünde değerlendirmeye çalışacağız. 

---Bakara s. 34. ayeti:

وَاِذْ قُلْنَا لِلْمَلٰٓئِكَةِ اسْجُدُوا لِاٰدَمَ فَسَجَدُٓوا اِلَّٓا اِبْل۪يسَۜ اَبٰى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِر۪ينَ

Bahattin Sağlam- Yine bir vakit, meleklere: “Âdem için secde edin!” dedik. Şeytan hariç hepsi secde etti. O büyüklendi ve kâfirlerden oldu.

Diyanet Yeni- Hani meleklere, “Âdem için saygı ile eğilin” demiştik de İblis hariç bütün melekler hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış ve kâfirlerden olmuştu.

Elmalılı (orjinal)Ve o vakit melâikeye «Adem için secde edin» dedik, derhal secde ettiler, ancak İblis dayattı, kibrine yediremedi, zaten kâfirlerden idi

Erhan Aktaş- Sonra meleklere: “Âdem için secde edin”¹ dedik. İblis² hariç hemen secde ettiler. O, yüz çevirip büyüklük tasladı. O kâfirlerdendi.

İlyas Yorulmaz- Meleklere âdem için (Rabbinize) secde edin demiştik. İblisin dışında, meleklerin tamamı secde ettiler. İblis secde etmemekte diretti ve büyüklendi. Bundan dolayı inkârcılardan oldu.

Mahmut Özdemir- Hani, Melekler’e dedik:
-“Âdem’e secde edin!”.
Hemen secde ettiler; ancak İblîs kaçındı, kibirlendi / büyüklük tasladı, Kafirler’den oldu.

Mehmet Okuyan- Hani meleklere “Âdem için (Allah’a) secde edin.” demiştik; onlar da hemen secde etmişti. İblis hariç. [*] Yüz çevirmiş, kibirlenmiş, kâfirlerden olmuştu.

Mustafa Çavdar- Meleklere “Âdem için secde edin/emre amade olun” demiştik de onlar da hemen emre amade oldular. Sadece İblis kaçınmış, büyüklenmiş ve kâfirlerden olmuştu.

Osman Fırat- Meleklere: "Âdem’e secde edin" demiştik, hemen secde ettiler: Yalnız İblis diretti, böbürlendi ve kafirlerden oldu.

Şaban Piriş- Meleklere:-Adem için secde edin, demiştik de onlar da hemen secde edivermişlerdi. Sadece İblis kaçınmış, büyüklenmiş ve kafirlerden olmuştu.

Yukarıda verdiğimiz ayet meallerinin Mahmut Özdemir ve Osman Fırat hariç hepsi سْجُدُوا لِاٰدَمَ emrini Adem için secde edin çevirmiştir. Mahmut Özdemir ve Osman Fırat bu ayette Adem'e secde edin şeklinde çevirmesine rağmen fakat aynı ibarenin geçtiği diğer ayetleri aynı şekilde çevirmemiştir. 

---Araf. 11. ayeti:

وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلٰٓئِكَةِ اسْجُدُوا لِاٰدَمَۗ فَسَجَدُٓوا اِلَّٓا اِبْل۪يسَۜ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِد۪ينَ

Bahattin Sağlam- Ve andolsun! Biz sizi yarattık, sonra sizi şekillendirdik. Sonra meleklere: “Âdem için secde edin!” dedik. İblis hariç, hepsi de secde ettiler. O iblis secde edicilerden olmadı.

Diyanet Yeni- Andolsun, sizi yarattık. Sonra size şekil verdik. Sonra da meleklere, “Âdem için saygı ile eğilin” dedik. İblis’ten başka hepsi saygı ile eğildiler. O, saygı ile eğilenlerden olmadı.

Elmalılı (orjinal)- Hakıkat sizi evvela halkettik, sonra size sûret verdik, sonra da Melâikeye dedik ki «Âdeme secde edin» hemen secde ettiler, ancak İblis secde edenlerden olmadı

Erhan Aktaş- Ant olsun ki sizi Biz yarattık. Sonra size şekil verdik. Sonra meleklere, Âdem'e secde¹ edin dedik. İblis hariç hepsi secde ettiler. O, secde edenlerden olmadı.

İlyas Yorulmaz- Muhakkak ki sizi biz yarattık ve sonra size bulunduğunuz şekli de biz verdik. Sonra meleklere “Âdem için (bana) secde edin” dedik. İblis’in dışındaki tüm melekler secde etti, İblis (Rabbine) secde edenlerden olmadı.

Mahmut Özdemir- And olsun, sizi yarattık; sonra biçimlendirdik!
Sonra da Melekler’e:
-“Âdem için secde edin!” dedik.
Secde Edenler’den olmayan İblis dışında, secde ettiler.

Mehmet Okuyan- Yemin olsun ki sizi biz yaratmış, sonra size biçim vermiş, [*] sonra da meleklere, “Âdem için (Allah’a) secde edin.” demiştik; onlar da hemen secde etmişlerdi. İblis hariç. [*] O, secde edenlerden olmamıştı.

Mustafa Çavdar- Doğrusu sizi biz yarattık sonra sizi biçimlendirdik, sonrada meleklere, ‘Âdem’e secde edin/emrine amade olun’ dedik, İblis hariç, o secde edenlerden

Osman Fırat- Ve sizi yarattık. Sonra size şekil verdik. Sonra da meleklere, "Âdem için secde edin" dedik. İblis’ten başka hepsi secde ettiler ancak iblis secde edenlerden olmadı.

Şaban Piriş- Sizi yaratmış sonra da şekil vermiştik. Sonra, meleklere: “Adem için secde edin.” dedik. İblis dışında hemen secde ettiler. O, secde edenlerden olmadı.

Yukarıda verdiğimiz ayet meallerinin Elmalılı orjinale ve Erhan Aktaş'a baktığımızda Bakara s. 34. ayetini Adem için secde edin şeklinde çevirmesine rağmen Araf s. 11. ayetini Ademe secde edin şeklinde çevirmiştir. Mahmut Özdemir ise Bakara s. 34. ayetini Adem'e secde edin şeklinde çevirmesine rağmen, Araf s. 11. ayetini Adem için secde edin şeklinde çevirmiştir. 

Hicr s. 29-33. ayetleri: Bu ayette ibare "Lehü sacidin" olarak yani 1. anlam Ona secde edin 2. anlam ise Onun için secde edin şeklindedir.

فَاِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ ف۪يهِ مِنْ رُوح۪ي فَقَعُوا لَهُ سَاجِد۪ينَ

Ahmet Varol- Ben ona şeklini verdiğim ve içine ruhumdan üflediğim zaman hemen onun için secdeye varın."

Ali Fikri Yavuz- Ben, onun yaratılışını tamamladığım ve ona ruh verdiğim zaman, siz hemen onun için secdeye kapanın.”

Bahattin Sağlam- Onu (ilk çekirdeğini) düzeltip içinde ruhumdan üflediğimde, ona secdeye gidin. (Büyüyüp gelişmesini sağlayın.)

Bayraktar Bayraklı- “Ona şekil verdiğim ve ona ruhumdan üflediğim zaman, siz hemen onun için secdeye kapanın!”

Diyanet Yeni- 28,29. Hani Rabbin meleklere, “Ben kuru bir çamurdan, şekillendirilmiş balçıktan bir insan yaratacağım. Onu düzenleyip içine ruhumdan üflediğim zaman, onun için hemen saygı ile eğilin” demişti.

Kur'an Yolu- “Onun şeklini tamamladığım ve ona ruhumdan üflediğim vakit siz de hemen onun için secdeye kapanın.”

Diyanet Vakfı- «Ona şekil verdiğim ve ona ruhumdan üflediğim zaman, siz hemen onun için secdeye kapanın!»

Edip Yüksel- "Onu düzenleyip ona ruhumdan üflediğimde hemen onun için secdeye varın," demişti.

Elmalılı (orjinal)- Binaenaleyh onu tesviye ettiğim ve içine ruhumdan nefheylediğim vakıt derhal onun için secdeye kapanın

Hasan Basri Çantay- «O halde ben onun yaratılışını bitirdiğim, ona ruhumdan üflediğim zaman siz derhal onun için secdeye kapanın».

İlyas Yorulmaz- “Çamuru insan halinde şekillendirdiğim ve kendi diriliğimden (canlılığımdan/ ruhumdan) ona verdiğim zaman, can verilmiş beşer (insan) için (Rabbinize) secdeye kapanın” demiştik.

İsmail Hakkı Baltacıoğlu- Öyleyse Ben onu düzenleyip de kendi ruhumdan ona üfleyince, onun için secde edeceksiniz."

Mahmut Özdemir- “Onu tesviye ettiğim, ona rûhumdan üflediğim zaman onun için secdeye kapanın!”.

Mehmet Okuyan- “Ona düzgün şekil verip kendisine [rûh]umdan üflediğim zaman onun için (bana) secde edin!”

Mustafa Çavdar- “Ben ona güzel bir şekil verip ona ruhumdan üflediğim de/ona vahiyden bir pay verdiğim de, siz hemen ona secde edecek/onun hizmetine gireceksiniz.”

Osman Fırat- Ve Onu düzenleyip içine ruhumdan üflediğim zaman, onun için hemen secdeye kapanın...

Ömer Nasuhi Bilmen- «Artık Ben onu tesviye ettiğim ve ona ruhumdan üflediğim zaman siz hemen onun için secde ediciler olarak yere kapanın.»

Süleymaniye Vakfı- Onu tamamlayıp içine ruhumdan üflediğimde onun için secdeye kapanın.”

Şaban Piriş- 29,30,31. -Onu düzenleyip, canlandırdığım zaman, derhal onun için secdeye kapanınız. Meleklerin hepsi topluca secde etti. İblis hariç, O, büyüklendi ve secde edenlerle beraber olmadı.

Bu ayette Ahmet Varol, Ali Fikri Yavuz, Ömer Nasuhi Bilmen, Süleymaniye Vakfı önceki Bakara s. 34. ve Araf s. 11. ayetlerinde 1. anlamı tercih etmesine rağmen rağmen burada 2. anlamı tercih etmişlerdirlerdir.

Mustafa Çavdar, Bakara s. 34. ayetinde 2. anlamı, Araf s. 11. ve Hicr s. 29. ayetinde ise 1. anlamı tercih etmiştir.

Osman Fırat, Bakara s. 34. ayetinde 1. anlamı, Araf s. 11. ve Hicr s. 29 ayetinde 2. anlamı tercih etmiştir.

Bahattin Sağlam, Bayraktar Bayraklı, Kur'an Yolu, Diyanet Vakfı, Hasan Basri Çantay Edip Yüksel, İsmail Hakkı Baltacıoğlu Bakara s. 34 ve Araf s. 11. ayetlerinin meallerinde 1. anlamı tercih etmesine rağmen, Hicr. s. 29. ayet mealinde 2. anlamı tercih etmişlerdir.

Hasan Basri Çantay her ne kadar Bakara s. 34. ve Araf s. 11. ayet meallerinde ihtiyat olarak parantez içine (yahud: Âdem için Allaha) şeklinde 2. anlamı vermesine rağmen, tercihinin 1. anlam olduğu anlaşılmaktadır.

Hicr. 29. ayetinde ibare her ne kadar Bakara s. 34. ve Araf s. 11. ayetiyle aynı olmasa dahi, bu ayette de "Lam" edatı bulunmaktadır. Bizim dikkat çekmek istediğimiz nokta tek olan secde emrinin eğer 2 anlamdan biri tercih edilecekse her 3 ayette de ya sadece 1. ya da sadece 2. anlamın verilmesi gerektiği noktasındadır. Halbuki meallere baktığımızda bu noktada tutarsızlık görülmektedir. Bizim illaki 1. anlam veya illaki 2. anlam tercih edilmelidir şeklinde bir iddiamız yoktur.

Şimdi de aynı surenin 33. ayetine bakalım ve 29. ayete 2. anlamı veren meal yapıcılarının bu ayete nasıl bir anlam verdiklerine bakalım.

قَالَ لَمْ اَكُنْ لِاَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَأٍ مَسْنُونٍ 

Ahmet Varol- Dedi ki: "Ben kuru bir çamurdan, şekillenebilir bir balçıktan yarattığın bir insana secde edemezdim."

Ali Fikri Yavuz- İblîs şöyle dedi: “- Kuru bir çamurdan şekillenmiş bir balçıktan yarattığın bir insana, benim secde etmem doğru olmaz.”

Bahattin Sağlam- İblis: “Kokuşmuş bir balçıktan, pişmemiş bir çamurdan yarattığın bir beşere (et parçasına) secde edecek değildim.” dedi.

Bayraktar Bayraklı- İblis, “Ben, kuru bir çamurdan, şekillenmiş kara balçıktan yarattığın bir insana secde edecek değilim” dedi.

Diyanet Yeni- İblis dedi ki: “Ben, kuru bir çamurdan, şekillenmiş balçıktan yarattığın insan için saygı ile eğilemem.”

Kur'an Yolu- Dedi ki: “Ben, şekillenebilir özlü balçıktan, (şekil verilip) kurutulmuş çamurdan yarattığın bir insana asla secde etmem!”

Diyanet Vakfı- (İblis:) Ben kuru bir çamurdan, şekillenmiş kara balçıktan yarattığın bir insana secde edecek değilim, dedi.

Edip Yüksel- Dedi ki: "Kurumuş, yıllanmış balçıktan yarattığın insana secde edecek değilim."

Elmalılı (orjinal)- Benim, dedi: bir salsâlden, bir mesnun balçıktan yarattığın bir beşere secde etmem kabil değildir

Hasan Basri Çantay- «Ben, dedi, kuru bir çamurdan, suuretlenmiş bir balçıkdan yaratdığın beşer için secde edeyim diye (var) olmadım»!

İlyas Yorulmaz- İblis “Senin, toprağın çamurundan, kara yıllanmış balçıktan yarattığın bir insan için secde etmem olanaksız” dedi.

İsmail Hakkı Baltacıoğlu- İblis dedi: "Ben Senin balçıktan, işlenmiş kara topraktan yarattığın ademoğluna secde etmek için var olmadım."

Mahmut Özdemir- -“Mesnûn balçıktan, salsâl’den yarattığın bir beşer için secde edecek değildim” dedi.

Mehmet Okuyan- (İblis de:) “Ben (pişmiş) kuru bir çamurdan, şekillenmiş kara balçıktan yarattığın bir insana secde edecek değildim!” cevabını vermişti.

Mustafa Çavdar- İblis: “Ben, kurumuş bir balçıktan yarattığın bir beşere secde edecek biri değilim!” dedi.

Osman Fırat- İblis dedi ki: "Ben, kuru bir balçıktan yarattığın bir beşere secde etmem. "

Ömer Nasuhi Bilmen- (Şeytan) Dedi ki: «Kuru bir çamurdan, sûretlenmiş bir balçıktan yaratmış olduğun bir insana ben secde etmek için olmadım.»

Süleymaniye Vakfı- ”Kurumuş, yıllanıp kokuşmuş kara balçıktan yarattığın beşere secde edemem” dedi.

Şaban Piriş- -Ben, kuru bir çamurdan, olgun bir balçıktan yarattığın bir beşere secde etmek için var olmadım, dedi.

Burada da Hicr s. 29. ayetine 2. anlamı veren meallerden bir çoğunun Diyanet yeni, Hasan Basri Çantay, İlyas Yorulmaz, Mahmut Özdemir haricinde 33. ayete 1. anlamı vererek tutarsızlık içinde olduklarını görmekteyiz. 

Söylemek istediğimiz şu dur: Eğer siz bir kelimeye herhangi bir anlamı tercih etmişseniz, o kelime ile alakası olan ifadenin de onunla uyumlu olması gerekir şöyle ki: Hicr s. 29. ayetinde 2. anlamı tercih etmişseniz, 33. ayetine verdiğiniz anlamın da 29. ayet ile uyumlu olması gerekir. 29. ayetin mealini şayet "Onun için secde ediciler" olarak yapmışsanız, 33. ayetin mealini de ona uygun olarak "onun için secde etmem" anlamını vererek çevirmelisiniz. Yani "Lam" edatına 29. ayette hangi anlamı vermişseniz, 33. ayette de aynı anlamı vermek durumundasınız. Ancak bu uyuma birkaç meal yapıcısından başka dikkat eden olmadığını, birçok mealin 1. anlamı tercih ederek verildiğini görmekteyiz.

İsra s. 61. ayeti: Bu ayette de yine 2 tane olan "Lam" edatının çevirisinde uyumsuzluk yapılan meal örneklerini vereceğiz.

وَاِذْ قُلْنَا لِلْمَلٰٓئِكَةِ اسْجُدُوا لِاٰدَمَ فَسَجَدُٓوا اِلَّٓا اِبْل۪يسَۜ قَالَ ءَاَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ ط۪يناًۚ 

Ali Fikri Yavuz- Yine hatırla ki, bir vakit meleklere: “- Âdem için secde edin.” demiştik de onlar hemen secde etmişlerdi. Fakat, İblis secde etmemiş, şöyle demişti: “- Ben, bir çamur halinde yarattığın kimseye secde eder miyim?

Diyanet Yeni- Hani meleklere, “Âdem için saygı ile eğilin” demiştik, onlar da saygı ile eğilmişlerdi. Yalnız İblis saygı ile eğilmemiş, “Hiç ben, çamur hâlinde yarattığın kimse için saygı ile eğilir miyim?” demişti.

Hasan Basri Çantay- (Şunu da) hatırla ki biz meleklere: «Âdem için secde edin» demişdik ve onlar da secde etmişlerdi de İblîs etmemiş, «Ben bir çamur olarak yaratdığın kişiye secde edermiyim?» demişdi.

Mustafa Çavdar- Hani biz meleklere: “Âdem için secde edin/onun emrine girin!” dediğimizde, İblis dışında hepsi secde etti. İblis: “Çamurdan yarattığın kimseye ben secde mi ederim?” dedi

Bu meal örneklerindeki uyumsuzluğu şu şekilde ifade edebiliriz: Eğer siz "Üscudu li ademe" emrini "Adem için secde edin" olarak çevirmişseniz, İblisin cevabını da "Çamur halinde yarattığın kimse için secde eder miyim?" şeklinde çevirmek durumundasınız. Yok şayet "Ademe secde edin" olarak çevirmişseniz, İblisin cevabını da "Çamur halinde yarattığına secde eder miyim?" şeklinde çevirmek durumundasınız. Bu uyuma dikkat eden meal örnekleri de olmakla beraber, dikkat etmeyen meal örnekleri de bulunmaktadır.

Sonuç olarak: Bu yazının amacı Adem ve İblis kıssasında geçen اسْجُدُوا لِاٰدَمَ emrinin iki farklı çevirisinden hangisinin daha isabetli olduğu konusunda değil (biz her ne kadar 1. anlamın daha isabetli olduğunu düşünüyorsak ta), çeviride takip edilmesi gereken noktalardan birisinin ayetler arasındaki uyum konusundadır. Yukarıda verdiğimiz örnekler maalesef bu noktanın gözden kaçırıldığı yönündedir.

Meal yapıcısı tutarlı olmak bakımından iki farklı anlamdan hangisini tercih ediyorsa diğer ayetlerde de aynı anlamı vermek durumundadır. Konuyu Adem ve İblis kıssasında bağlamında değerlendirdiğimiz zaman, ayet içinde geçen "Lam"edatının farklı anlamlarda kullanılmasını gerektiren herhangi bir durum sözkonusu değildir. Olay tek bir olaydır ve Allah (c.c.) yarattığı beşere meleklerin secde etmesini istemektedir. Eğer meal yapıcısı emri "Adem'e secde edin" anlamında kabul ediyorsa, ibarenin geçtiği tüm ayetler bu anlama uygun şekilde, eğer meal yapıcısı emri "Adem için secde edin anlamında kabul ediyorsa, ibarenin geçtiği tüm ayetler bu anlama uygun şekilde çevrilmelidir. Tutarlı bir meal yapmak bunu gerektirir. 

                                      EN DOĞRUSUNU ALLAH (C.C.) BİLİR.

Bakara s. 36. Ayetinin Çevirisi Üzerinde Bir Mülahaza

Kur'an ayetleri ile ilgili olarak yapılan farklı yorum ve çevirilere baktığımızda, bu farklılıkların pek çok nedene dayandığını görürüz. Bu nedenlerden bir tanesi de "Zamirin Mercii", yani ayet içinde bulunan zamirin hangi isme döndüğü konusunda ortaya çıkan görüş ayrılıklarıdır. Bu konuda birçok müstakil eser ve akademik makale bulunmakta olup daha geniş bilgi sahibi olmak isteyenler bu makalelere bakabilirler. 

Biz bu yazımızda ilgili ayet içinde bulunan zamirin, yapılan çevirilerde genel kaide olan, zamirin en yakın isme değil, diğer bir isme döndürülmesinden kaynaklanan anlam farklılığı üzerindeki düşüncemizi ortaya koymaya çalışacağız. 

Ayetin Arapça metni ve çevirileri şu şekildedir:

فَاَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَاَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا ف۪يهِۖ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّۚ وَلَكُمْ فِي الْاَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ اِلٰى ح۪ينٍ

Ancak şeytan her ikisinin de ayağını ORADAN kaydırdı ve kendilerini içinde bulundukları yerden çıkarttı. Biz de: "Birbirlerinize düşman olarak oradan inin. Yeryüzünde sizin için bir yerleşme yeri ve belli süreye kadar geçiminizi sağlayacak varlık verilecektir" dedik.

Tek bir meal örneği vermiş olmamızın nedeni, öncelikle hedefimizin mealleri yapan kişiler değil, yapılan mealler olmasındandır. Karşılaştırmalı meallerin toplandığı herhangi bir sitede bu ayetin meallerine bakanlar, bütün meallerin anlam olarak aynı olduğunu göreceklerdir.

Yapılan çeviride "oradan" kelimesini altı çizili olarak yazma nedenimiz, sıkıntının bu kelimeye "Oradan" anlamı verilmiş olmasından kaynaklanmasıdır. Arapça karşılığı ANHA olan kelime, tetkik etme imkanı bulduğumuz bütün meallerde, CENNET anlamı kast edilerek yazılmıştır. Bizim düşüncemiz ANHA edatı ile CENNET'in değil, Adem ile eşinin yaklaşmaması istenilen AĞACIN kast edilmiş olduğudur. Bu ayette

Bakara s. 35. ayeti metni ve çevirisi şu şekildedir:

وَقُلْنَا يَآ اٰدَمُ اسْكُنْ اَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَاۖ وَلَا تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِم۪ينَ 

Ve dedik ki: 'Ey Adem, sen ve eşin CENNETTE yerleş. İkiniz de ondan, neresinden dilerseniz, bol bol yiyin; ama şu AĞACA yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz.'

Bu ayette geçen iki kelime olan "Cennet" ilk, "Ağaç" ise ikinci sıradadır. Genel geçer gramer kaidesi olarak, zamirin dönmesi gereken yer "Cennet" değil, "Ağaç" kelimesi olmalıdır. Çünkü 36. ayette geçen "Ha" zamirinin dönmesi gereken yer kendisine en yakın kelime olan "Ağaç" kelimesidir.

Burada, "Peki Kur'an meali yapanlar bu kadar basit bir kuralı bilmiyorlar mı?" şeklinde bir sorunun akla gelmesi gayet normal, hatta gereklidir.

Peki, Bakara s. 36. ayetindeki ha zamiri neden ağaca değil de cennet kelimesine döndürülmüş?.

Kur'an meali yapanların tamamı, elbette böyle bir kaidenin olduğunu bilmekte ve bu kaideyi göz önüne alarak ayet çevirilerini yapmaktadırlar. Bu soruya bizim verebileceğimiz cevaplardan bir tanesi ise dikkatli bir okuma yapılmamış olmasını düşünmemizdir. Kur'an'ı yüzlerce binlerce kez okuyup ta bazı anlamları yakalayamamak asla bir suç değil, gayet doğal bir durumdur. Çünkü okuyan kişinin bilgi birikimi, onun Kur'an'ı anlamasında önemli bir rol oynamaktadır. Biz bunu derken "Biz bu işi yalayıp yuttuk" şeklinde asla bir iddia içinde değiliz. Çünkü Kur'an, okundukça kendisini açan bir kitap'tır. Biz de defalarca okumuş olmamıza rağmen bu ayrıntıyı daha önce maalesef fark edemedik.

Bizim düşüncemize göre meal yapıcıları Kur'an'da geçen Adem ve İblis kıssasının şayet dikkatli olarak okumuş olsalardı, böyle bir hataya düşmezlerdi. Şöyle ki:

Eğer 36. ayette geçen "Anha" yerine, kıssanın geçtiği diğer ayetlerde "Cennet" yerine kullanılan edatın hangisi olduğuna bakmış olsalardı daha isabetli bir anlamı yakalayabilirdi.

Bu kıssanın geçtiği, Bakara s. 35, 38, Araf s. 13, 18, Hicr s. 34, Taha s. 123, Sad s. 77. ayetlerine bakıldığında, ayet içinde geçen "minha" edatının cennet yerine kullanıldığı, ve bu kullanımdan hareketle bile, 36. ayette geçen "Anha" edatının cennet yerine değil de ağaç yerine kullanılmış olduğu kolayca anlaşılabilirdi. 

Durum böyle olunca, "Anha" edatını ağaca götürerek bir anlam verecek olursak, Bakara s. 36. ayetinin meali nasıl olabilir?. 

فَاَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا "Derken şeytan ikisinin ayağını (anha) ondan kaydırdı."

Dikkat edilirse "Anha" edatına bütün meallerde verilen "Oradan" anlamını değil, "Ondan" anlamını verdik. Bunun nedeni ise 35. ayette geçen وَلَا تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ "ikiniz şu ağaca yaklaşmayın" emrinin şeytanın vesvesesi ile çiğnetilmiş olmasıdır. 

Yani şeytan, Adem ile eşine vesvese vererek önce onların emre karşı gelmelerini sağlamış, sonra da cennetten çıkarılmalarına sebep olmuştur. Bizim bu ayete verdiğimiz anlam şu şekildedir:

---Bakara s. 36- Derken şeytan ikisini ağaca yaklaşmama emrine riayet etmekten kaydırmış ve böylelikle ikisini içinde bulundukları yerden çıkarmış, ve biz de "Birbirinize düşman olarak inin, sizin için (bundan sonra) yeryüzünde belirli bir vakte kadar yerleşim ve faydalanma vardır" demiştik.

Meal yapıcıları eğer bu ayeti dikkatli bir biçimde okumuş olsaydı, cennetten çıkarılmanın öncesinde bir emir ihlali yapılmış olduğuna dikkat ederek, sonrasında cennetten çıkarılmanın meydana geldiğini görebilirlerdi.

Burada bazı kimseler, "Peki senden başka kimse böyle bir anlam vermediyse, senin doğru olduğunun kanıtı nedir?" diyebilir. Biz hiçbir zaman Kur'an ile ilgili olarak yaptığımız yorumlarda kendimizi tek doğru olarak asla gösterme cüretinde bulunmadık. Yanlış yaptığımızı iddia eden delilini ortaya koyar biz de bu delile göre hareket ederiz. Burada şunu da ilave etmek isteriz ki bizim bu ayete verdiğimiz anlam türedi bir anlam değildir. Zemahşeri'nin Keşşaf'ında bu ayetin tefsirine bakanlar, orada da böyle bir düşüncenin olduğunu görebilirler. Biz "Zemahşeri ne derse doğrudur" şeklinde bir iddia ile bunu söylemiyoruz. Bizim iddiamız, bu ayet üzerinde üzerinde yapılan böyle bir yorumun daha isabetli olduğu yönündedir.

                                       EN DOĞRUSUNU ALLAH (C.C) BİLİR.

NİSA SURESİ ÇEVİRİSİ

1- Ey o insanlar, Efendinize karşı korunun. O'ki, sizi bir tek benlikten* takdir etmiş ve ondan da onun eşini takdir etmiş ve  ikisinden birçok adamlar ve kadınlar yaymıştır. Ve Allah'a karşı korunun ki O'nunla birbirinizden sorguda bulunuyorsunuz ve o yakınlık (bağlarını koparmak)tan da (korunun). Şüphesiz ki Allah, sizin üzerinizde bir gözeticidir.

*İnsanın yaratılış öyküsü Kur'an'dan öğrendiğimize göre, Adem ile temsil edilmektedir. Adem, yaratılan ilk insan değil, insanın yaratıldığı öz'ün somut hale getirilerek edebi bir üslüp dahilindeki anlatımıdır. Eşinin ondan yaratılması ise kadın ve erkek cinsinin aynı öz'den yaratıldığının beyan edilmesidir. Klasik anlatımla önce Adem, sonra onun kaburga kemiğinden eşi yaratılmış değildir. 

2- Ve o yetimlere mallarını verin. O temizi, o murdara değişmeyin. Ve onların mallarını kendi mallarınıza (katarak) yemeyin. Şüphesiz ki o, bir büyük günahtır.

3- Ve eğer o yetimler hakkında hakkaniyeti sağlayamamanızdan kaygılanırsanız, sizin için temiz (evlenme yasağı olmayan) o kadınlardan ikişer ve üçer ve dörder evlenebilirsiniz. Ve eğer eşitliği sağlayamamanızdan kaygılanırsanız da, bir tek (eşle) veya sağ ellerinizin sahip olduğuyla (yetinin). Bu, doğruluktan ayrılmamanıza daha yakındır.

4- Ve o kadınlara (nikâh) bağışlarını bir bağış olarak verin. Eğer benliğinden olarak ondan sizin için bir şey temiz sayarlarsa da, artık onu bir afiyetle huzurla yiyebilirsiniz.

5- Ve Allah'ın size bir ayakta kalma vesilesi yaptığı (yetimlere ait olan) mallarınızı, (o malı idare edemeyecek) o ahmaklara vermeyin. Ve onlarla onlara rızık verin ve onları giydirin ve onlara bir benimsenen söz söyleyin.

6- Ve o yetimleri o evliliğin çağına ulaştıkları zamana kadar yoklayın. Eğer onlardan bir olgunluk hissederseniz, artık mallarını hemen onlara savın. Ve onları büyüyecekler (de elimizden gidecek) diye bir savurganlıkla ve bir çabuklukla yemeyin. Ve kim bir zengin ise, iffetli olsun. Ve kim de bir muhtaç ise, o da benimsenene uygun olarak yesin. Mallarını onlara savdığınız zaman da, onlara karşı tanık bulundurun. Ve bir hesap görücü olarak Allah yeter.

7- Anne baba ve o en yakınların bıraktığı şeyden, o adamlar için bir hisse vardır. Anne baba ve o en yakınların bıraktığı şeyden, o şeyden bir az veya ondan birçok olsa da o kadınlar için de bir hisse vardır. Bir belirlenmiş hisse olarak (bu böyledir).

8- Ve o pay dağıtımında, (miras düşmeyen) o en yakınlığın sahibleri ve o yetimler ve o durgunlar hazır bulunduğu zaman, onlara da ondan rızık verin ve onlara bir benimsenen söz söyleyin.

9- Ve endişelensin o kimseler ki eğer artlarından bir zayıf soy bırakacak olsalardı onlara karşı kaygılanırlardı. Artık Allah'a karşı korunsunlar ve (haksızlığa) bir set çeken söz söylesinler.

10- Şüphesiz ki, o yetimlerin mallarını bir haksızlıkla yiyenler, karınlarında ancak ve ancak ateş yiyorlar. Ve onlar yakında bir alevli ateşe yaslanacaklar.

11- Allah, size çocuklarınız hakkında o erkeğe o iki kadın hissesi öneriyor. Eğer kadınlar ikinin üstünde olurlarsa, onlara bıraktığı şeyin üçte ikisi vardır. Ve eğer kadın bir tek olursa, ona yarısı vardır. Eğer onun çocuğu olursa, babası annesi için o ikisinden her tekine bıraktığı şeyden altıda bir vardır. Eğer onun çocuğu olmadıysa ve ona babası annesi mirasçı oluyorsa, annesine üçte bir vardır. Eğer onun kardeşleri varsa, annesine altıda bir vardır. (Bu paylaşım ölmeden önce) önereceği bir öneriden ve (ödenecek) borçtan sonradır. Babalarınızın ve oğullarınızın hangisinin fayda bakımından size daha yakın olduğunu siz algılayamazsınız. (Bunlar) Allah'tan bir belirlemedir. Şüphesiz ki Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir. 

12- Ve eşlerinizin eğer çocuğu olmadıysa, bıraktığı şeyin yarısı sizindir. Eğer onların çocuğu olduysa önerdiği bir öneriden ve (ödenecek) borcun arkasından bıraktığı şeyden dörtte bir sizindir. Eğer çocuğunuz olmadıysa, bıraktığınız şeyden dörtte bir onlarındır. Eğer çocuğunuz olduysa bıraktığınız şeyden sekizde bir, önerdiğiniz bir öneriden ve bir borçtan sonra onlarındır. Eğer adam veya kadına anne baba ve çocukları olmadığı halde mirasçı olunuyor, onun da bir erkek veya bir kız kardeşi bulunuyor ise, onlardan her tekine altıda bir vardır. Eğer (kardeşler) bundan daha çok iseler, önerilen bir öneriden ve borçtan sonra zarar verilmeksizin üçte birine onlar ortaktırlar. (Bunlar) Allah'tan bir öneridir. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir yumuşak davranıcıdır.
   
13- Bunlar, Allah'ın sınırlarıdır. Ve kim Allah'a ve O'nun elçisine itaat ederse, onu onda sürekli kalıcılar olarak onların altından o nehirler akar bahçelere girdirir. Ve bu, o büyük başarıdır.

14- Ve kim Allah'a ve O'nun elçisine karşı çıkar ve O'nun sınırlarını aşarsa, onu onda sürekli kalıcı olarak bir ateşe girdirir. Ve bir alçaltıcı azap onun içindir.

15- Ve kadınlarınızdan o hayasızlık (suçlaması) ile gelenlere karşı, içinizden dört tanık isteyin. Eğer onlar tanıklık ederlerse, artık onları o ölüm onların ömürlerini tamamlayıncaya veya  Allah onlara bir yol açıncaya kadar, o evlerde sıkıca tutun.

16- Ve içinizden onunla (o hayasızlık suçlamasıyla) gelen iki erkeğin ikisini de, (sert önlemlerle) rahatsız edin. Eğer itaate dönerler ve (durumlarını) düzeltirlerse, artık o ikisin(e önlemden)den kayıtsız kalın. Şüphesiz ki Allah, lütufla bir çokça dönücüdür, bir çok merhamet edicidir.

17- (Kabulü) Allah'ın üzerine olan o itaate dönüş, ancak ve ancak o kimseler içindir ki, bir düşüncesizlikle o kötülüğü işlerler, sonra yakın zamanda (ölüm anından önce) itaate dönerler. İşte onlar, Allah'ın kendilerine lütufla dönecekleridir. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

18- Ve (kabul olan) o itaate dönüş, o kötülükleri işleyerek, nihayet o ölüm onlardan birisine hazır olduğu zaman: "Şüphesiz ki ben, şimdi itaate döndüm" diyen için ve azılı gerçeği örtücüler olarak ölenler için değildir. İşte onlar var ya, biz onlar için bir acı azap hazırladık.

19- Ey inanmış olanlar, o kadınlara zorlayarak mirasçı olmanız size serbest olmaz. Ve onlara verdiğiniz şeyin bir kısmını götürmeniz için, onlar bir açıklanan hayasızlık (suçu) getirmedikçe onlara sertlik göstermeyin. Ve onlarla o benimsenene uygun olarak geçinin. Eğer onlardan hoşlanmıyorsanız, sizin hoşlanmadığınız bir şeyin kendisinde Allah birçok hayır oluşturabilir.

20- Ve eğer bir eşin yerini (başka) bir eşle değiştirmek isterseniz ve onlardan birine bir kantar (altın) vermiş olsanız bile, artık ondan sakın hiçbir şey almayın. Onu bir dehşetli yalan ve bir açıklanan günah (yüklenerek) alır mısınız?

21- Ve onu nasıl alırsınız? Bir kısmınız bir kısmı ile içli dışlı olmuş ve onlar da sizden (haklarını gözetme hususunda) bir yeminle bağlanmış sağlam söz almışlardı.

22- Ve o kadınlardan babalarınızın evlendikleriyle evlenmeyin. Geçmişte olan şey hariç. Şüphesiz ki o bir hayasızlık ve bir öfke duyulan ve bir kötü yoldu.

23- Size analarınız ve kızlarınız ve kız kardeşleriniz ve halalarınız ve teyzeleriniz ve o erkek  kardeşin kızları ve o kız kardeşin kızları ve sizi emzirmiş (süt) anneleriniz ve o (aynı süt anneden) emiştiğiniz kız kardeşleriniz ve kadınlarınızın anneleri ve kendileri ile (zifafa) girdiğiniz kadınlarınızın sizin odalarınızda himayenizdeki üvey kızlarınız (ile evlenmek) yasaklandı. Eğer onlarla dahil olmadıysanız (zifafa girmediyseniz), artık sizin üzerinize hiçbir sorumluluk olmaz. Ve kendi sırtınızdan olan oğullarınızın helalleri (eşleri) ve o iki kız kardeşin arasını (evlilikle) toplamanız da (size yasaklandı). Geçmişte olanlar hariç. Şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

24- Ve o kadınlardan sağ ellerinizle sahip olduğunuz (savaş esiri olanlar) hariç, o (evlenerek) korunmuş olanlar ile de (evlenmeniz yasaklandı). (Bunlar) Allah'ın size yazgısıdır. Ve sizin için bunların ötesindekilerin, korunarak zinadan kaçınmışlar olarak mallarınız ile (mehirlerini vererek) peşine düşmeniz size serbestleştirilmiştir. Onlardan hangisiyle yararlandıysanız, belirlenen iş karşılıklarını onlara verin. O belirlenmeden sonra kendisiyle karşılıklı hoşnutluk olduğunuz (erkeğin mehri arttırması veya kadının mehrin bir kısmından geçmesi gibi) şeyde, sizin üzerinize hiçbir sorumluluk olmaz. Şüphesiz ki Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

25- Ve içinizden kim o korunan (hür) inanan kadınlarla evlenmeye uzunluk olarak (maddi bakımdan) güç yetiremezse, sağ ellerinizle sahip olduğunuz o inanan genç kızlarınızdan (alsın). Ve Allah sizin inancınızı en iyi bilendir. Bir kısmınız bir kısımdansınız. Öyleyse onlarla korunarak zinadan kaçınmış ve gizli dostlar sahiplenmemiş olmaları şartıyla, sahiplerinin onayıyla iş karşılıklarını o benimsenene uygun olarak vererek evlenin. Artık (evlenerek) korundukları zaman eğer bir hayasızlık (suçu) getirirlerse, onlara o korunmuş (evli) inanan kadınların üzerindeki (100 celde) o azaptan yarısı vardır. Bu (ruhsat), içinizden (günaha düşmekten dolayı) o şiddetli sıkıntıdan endişelenen kimse içindir. Ve direnip gayret etmeniz, sizin için daha hayırlıdır. Ve Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

26- Allah, size açıklamayı ve sizden öncekilerin yasalarına iletmeyi ve size lütufla dönmeyi istiyor. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

27- Ve Allah, size lütufla dönmeyi istiyor. Ve o iştahlarına takılanlar ise, sizin bir büyük sapma ile sapmanızı istiyor.

28- Allah sizden (yükü) hafifletmeyi istiyor. Ve o insan zayıf olarak takdir edilmiştir. 

29- Ey inanmış olanlar, mallarınızı sizden karşılıklı hoşnutluktan (yapılan) bir ticaret olması dışında aranızda o geçersizlikle yemeyin. Ve benliklerinizi de (meşru gerekçesiz) öldürmeyin. Şüphesiz ki Allah, size karşı bir çok merhamet edicidir.

30- Ve kim bir düşmanlıkla ve bir haksızlıkla bunu yaparsa, biz onu ileride bir ateşe yaslandıracağız. Ve bu, Allah'a göre kolaydır. 

31- Eğer kendisinden vazgeçirtilmekte olduğunuz büyük günahlardan uzaklaşırsanız, biz de sizden kötülüklerinizi örter ve sizi bir değerli girilecek yere girdiririz.

32- Ve Allah'ın onunla bir kısmınızı bir kısmın üzerine üstünleştirdiği şeylerin dileğinde bulunmayın. O adamlar için kazandıkları şeyden bir hisse ve o kadınlar için de kazandıkları şeyden de bir hisse vardır. Ve Allah'ın kendi lütfundan sorun. Şüphesiz ki Allah, her bir şeyi bir en iyi bilicidir.

33- Ve her biri için o anne baba ve o en yakınların bıraktığı şeyden, yönelenler (mirasçılar) oluşturduk. (Mirasçı olmadığı halde) yeminlerinizin bağladığı (mirastan hisse sözü verilen) kimselere de, hisselerini verin. Şüphesiz ki Allah, her bir şeyin üzerinde bir tanıktır.

34- O adamlar (kocalar), Allah'ın (insanların) bir kısmını bir kısmın üzerine üstünleştirmesi nedeniyle ve (ailesi için) mallarından harcamaları nedeniyle, o kadınların (eşlerinin) üzerinde koruyucu ve yöneticidirler. O düzgün kadınlar, o gönülden bağlanan, Allah'ın ( kendi haklarını) kollaması nedeniyle o algılanmaması gereken (avret mahallerini) kollayan kadınlardır. Ve kalkışmasından kaygılanmakta olduğunuz kadınlara (eşlerinize) öğüt verin ve onları yataklarında ayrı bırakın ve (kalkışmaya devam ederlerse) onlara vurun. Eğer size itaat ederlerse, artık onlara karşı yol peşine düşmeyin. Şüphesiz ki Allah, bir çok yücedir, bir çok büyüktür.

35- Ve eğer ikisinin arasının ayrışmasından kaygılanırsanız, artık erkeğin halkından bir hakem ve kadının halkından bir hakem harekete geçirin. Bu ikisi eğer bir düzgünlük isterlerse, Allah o ikisinin (karı kocanın) arasını uygunlaştırır. Şüphesiz ki Allah, bir en iyi bilicidir, bir en iyi haber alıcıdır.

36- Ve Allah'a kulluk edin ve O'nu hiçbir şeye ortaklaştırmayın. Ve anne babaya ve o en yakınlığın sahiplerine ve o yetimlere ve o durgunlara ve o en yakınlığın sahibi o komşuya ve o uzak komşuya ve yanınızdaki o arkadaşa ve o yolun oğluna (yolda kalmışa) ve sağ ellerinizle sahip olduklarınıza bir iyilikle (davranın). Şüphesiz ki Allah, bir çalımlanan, bir övünen olan kimseyi sevmez.

37- Onlar ki, cimrilik ederler ve o insanlara da o cimriliği buyururlar ve Allah'ın kendi lütfundan onlara verdiği şeyleri gizlerler. Ve o gerçeği örtücüler için bir alçaltıcı azap hazırladık.

38- Ve onlar ki mallarını o insanlara gösteriş olarak harcarlar ve Allah'a ve o son güne inanmazlar. Ve kim ki o şeytan ona bir arkadaş olursa, artık o ne kötü bir arkadaştır.

39- Ve eğer Allah'a ve o son güne inanmış ve Allah'ın onlara rızık olarak verdiği şeylerden (gösterişsiz) harcamış olsalardı, onlara ne olurdu? Ve Allah onları bir en iyi bilicidir.

40- Şüphesiz ki Allah, bir zerre ağırlığınca haksızlık yapmaz. Ve eğer bir iyilik olursa, onu katlar ve kendi katından bir büyük iş karşılığı verir.

41- Her bir toplumdan bir tanık getirdiğimiz ve seni de bunların üzerine bir tanık olarak getirdiğimiz zaman (halleri) nasıl olacak?

42- O gün gerçeği örtmüş olanlar ve o elçiye karşı çıkmış olanlar o yerle denk olmalarını arzu edecek ve Allah'a karşı bir sözü gizleyemeyecekler.

43- Ey inanmış olanlar, siz sarhoşken dediğiniz şeyi bilinceye kadar ve cünüpken de bir yolu geçen olmanız hariç yıkanıncaya kadar, o kulluk görevine (namaza) yaklaşmayın. Ve eğer bir hasta veya bir sefer üzerinde veya sizden biri o tuvaletten gelmiş veya o kadınlarla dokunuşmuş da (cinsel ilişki kurmuş) bir su bulamadıysanız, artık bir temiz toprağa yeltenin de yüzlerinizi ve ellerinizi sıvazlayın. Şüphesiz ki Allah, (hataları) bir çok silicidir, bir çok bağışlayıcıdır.

44- Görmedin mi o kimseleri ki, onlara o kitaptan bir hisse verilmişti? (O kitabı) o sapkınlığa değişiyorlar ve sizin de o yolu sapıtmanızı istiyorlar?

45- Ve Allah düşmanlarınızı en iyi bilendir. Ve bir yönelen olarak Allah yeter. Ve bir yardımcı olarak da Allah yeter.

46- Dönmüş (Yahudi) olanlardan* bir kısmı o kelimeleri konuldukları yerlerinden oynatıyorlar ve dillerini eğip bükerek ve o yaşam sistemine dil uzatarak: "İşittik ve karşı çıktık, işit işitemez olası" ve "Bize çobanlık et" diyorlar. Ve eğer onlar: "İşittik ve itaat ettik ve işit ve bize bak" demiş olsalardı, onlar için kesinlikle daha hayırlı ve daha sağlam olurdu. Fakat Allah onları gerçeği örtmeleri nedeniyle dışlamıştır. Artık bir azı dışında inanmazlar.

*Genelde Yahudiler olarak anlam verilen Hadu kelimesine "Dönmüş olanlar" anlamı verme gerekçemiz, Araf s. 156. ayetindeki bağlamına binaendir.

47- Ey o kitap verilmiş olanlar, bir takım yüzleri silip enselerine geri döndürmemiz* veya onları o dinlenme (günü) nin arkadaşlarını (yasaklarını çiğneyenleri) dışladığımız gibi dışlamamız öncesinden, sizin beraberinizde olan şeyi bir doğrulayıcı olarak indirdiğimize inanın. Allah'ın (azap) buyruğu (her zaman) yapılagelmiştir. 

(*) Bu bir deyim olup, "Doğru yolu bir daha bulamayacak bir şekilde saptırmazdan, türlü türlü mahrumiyet ve zilletlere uğratmazdan önce" anlamındadır. (Kurtubi)

48- Şüphesiz ki Allah, kendisinin ortaklaştırılmasını (hesap gününde) bağışlamaz. Ve bunun aşağısında olan şeyi kime dilerse bağışlar. Ve kim Allah'ı ortaklaştırırsa, kesinlikle bir büyük günah yakıştırmıştır.

49- Görmedin mi o kimseleri ki, kendi benliklerini arındırmaktadırlar? Aksine, Allah kimi dilerse arındırır. Ve çekirdek lifi kadar haksızlığa uğratılmazlar.

50- Bak, o yalanı Allah'a karşı nasıl da yakıştırıyorlar. Ve bu bir apaçık günah olarak ona yeter.

51- Görmedin mi o kimseleri ki, kendilerine o kitaptan bir hisse verilmişti? Put'a ve o taşkınlık yapana inanıyorlar ve o gerçeği örtmüş olanlar için: "Bunlar yolca, inanmış olanlardan daha doğrudur" diyorlar. 

52- İşte onlar o kimselerdir ki, Allah onları dışlamıştır. Ve Allah kimi dışlarsa, artık sen onun için bir yardımcı asla bulamayacaksın.

53- Yoksa onların o hükümranlıktan bir hisseleri mi var? Öyle olsaydı, o insanlara bir çekirdek çukuru dahi vermezlerdi.

54- Yoksa onlar, Allah'ın kendi lütfundan o insanlara verdiği şeyleri çekemiyorlar mı? Oysa biz İbrahim'in hanedanına kesinlikle o kitabı ve o bilgeliği vermiştik. Ve onlara bir büyük hükümranlık da vermiştik.

55- İçlerinden ona (İbrahim'e) inanmış olan da vardır ve ondan uzaklaşmış olan da vardır. Ve bir alevli ateş olarak cehennem yeter.

56- Şüphesiz ki onlar ayetlerimizi örttüler, onları ileride bir ateşe yaslandıracağız. Onların derileri her ne zaman pişip kızarsa, onları o azabı tatmaları için başka derilerle değiştireceğiz. Şüphesiz ki Allah, bir en güçlüdür, bir en bilgedir.
 
57- Ve inanmış ve o düzgün işleri işlemiş olanları onda sonsuz olarak sürekli kalıcılar olacakları onların altından o nehirler akar bahçelere girdireceğiz. Onlara onda temizlenmiş eşler vardır. Ve onları bir koyu gölgeye girdireceğiz.

58- Şüphesiz ki Allah, size o korunması gerekenleri onların sahibine ödemenizi ve o insanların arasında karar verdiğiniz zaman o eşitlikle karar vermenizi buyuruyor. Şüphesiz ki Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor. Şüphesiz ki Allah, bir en iyi işiticidir, bir en iyi görücüdür.

59-  Ey inanmış olanlar, Allah'a itaat edin ve o elçiye de itaat edin ve sizden olan buyruk sahiplerine de. Eğer bir şeyde birbirinizle çekişecek olursanız, ki eğer Allah'a ve o son güne inanıyorsanız, artık onu Allah'a ve o elçiye geri döndürün. Bu, daha hayırlı ve geri dönüşümce en iyisidir.

60- Görmedin mi o kimseleri ki, sana indirilmiş şeye ve senden önce indirilmiş şeye inandıklarını iddia ediyorlar da o taşkınlık yapana hakemleşmek istiyorlar? Oysa ki onu kesinlikle örtmekle buyurulmuşlardı. Ve o şeytan onları bir uzak sapkınlıkla saptırmayı istiyor.

 61- Ve onlara: "Allah'ın indirdiği şeye ve o elçiye gelin" denildiği zaman, o ikiyüzlülerin senden tamamıyla uzaklaşmakta olduklarını görürsün.

62- Kendi ellerinin öncelediği nedeniyle onlara bir hoş olmayan durum eriştirildiği zaman (halleri) nasıl olacak? Sonra sana: "Biz bir iyilik ve bir uygunluktan başka  bir şey istemedik" diye, Allah'a yemin ederek gelecekler.

63- İşte onlar o kimselerdir ki, kalplerindeki şeyi Allah bilmektedir. Artık onlardan yana kayıtsız kal ve onlara öğüt ver ve onların kendi benliklerine bir ulaşan söz söyle.

64- Ve biz hiçbir elçiyi Allah'ın onayıyla itaat edilmesinden başka bir amaçla göndermedik. Ve eğer onlar kendi benliklerine haksızlık yaptıkları zaman sana gelseler de Allah'a bağışlanma istemiş olsalar ve o elçi de onlar için bağışlanma istemiş olsaydı, kesinlikle Allah'ı bir lütufla çokça dönücü, bir çok merhamet edici olarak bulurlardı.

65- Hayır, Efendine ant olsun ki, onlar kendi aralarındaki dallanıp budaklanan meselelerde seni hakem tayin edinceye, sonra senin yerine getirdiğin şeyden kendi benliklerinde bir burukluk bulmadan tam bir teslimiyetle teslim oluncaya kadar, inanmış olmazlar.

66- Ve eğer biz onlara benliklerinizi (savaşmak suretiyle) öldürün veya yurtlarınızdan çıkın diye yazmış olsaydık, içlerinden bir azı dışında onu yapmazlardı. Ve eğer onlar onunla öğütlenmekte oldukları şeyi yapsalardı, onlar için kesinlikle daha hayırlı ve (inançları) sabitlikçe daha sert olurdu.

67- 68- Ve o takdirde onlara kendi katımızdan kesinlikle bir büyük iş karşılığı verir ve onları kesinlikle bir dosdoğru yola iletirdik.

69- Ve kim Allah'a ve o elçiye itaat ederse, işte onlar Allah'ın kendilerini nimetlendirdiği o habercilerden ve o doğru söyleyenlerden ve o tanıklardan ve o düzgün işleri işleyenlerden olanların beraberindedir. Ve işte onlar yoldaşça ne iyidir.

70- Bu, Allah'tan o lütuftur. Ve bir en iyi bilici olarak Allah yeter.

71- Ey inanmış olanlar, sakınma tedbirinizi alın. Küçük birlikler olarak sefere çıkın veya toplu olarak sefere çıkın.

72- Ve şüphesiz ki içinizden kesinlikle ağırdan alan kimseler vardır. Eğer size bir hoş olmayan durum eriştirilirse: "Allah gerçekten beni nimetlendirdi de (iyi ki) o zaman onların beraberinde bir tanık olarak bulunmadım" der.

73- Ve ant olsun ki eğer Allah'tan size bir lütuf eriştirilirse de, sizin ile kendisi arasında sanki bir sevgi olmamış gibi kesinlikle: "Keşke ben onların beraberinde olsaydım, ben de bir büyük başarıyı elde etseydim" der.

74-  Bu şimdiki yaşamı o son (yaşam)a  değişenler, Allah'ın yolunda öldürüşsün. Ve kim Allah'ın yolunda öldürüşür de, öldürülür veya yenerse, ona ileride bir büyük iş karşılığı vereceğiz.

75- Ve size ne oluyor ki; Allah'ın yolunda ve: "Ey Efendimiz, bizi halkı haksızlık yapan bu kasabadan çıkar ve kendi katından bize bir yönelen tayin et ve kendi katından bize bir yardımcı tayin et"  diyen, o adamlardan ve o kadınlardan ve o çocuklardan (oluşan) zayıf düşürülmüşlerin uğrunda öldürüşmüyorsunuz?

76- İnanmış olanlar, Allah'ın yolunda öldürüşürler. Ve gerçeği örtmüş olanlar ise, o taşkınlık yapanın yolunda öldürüşürler. Öyleyse siz, o şeytanın yönelenleri ile öldürüşün. Şüphesiz ki o şeytanın plânı, zayıftır.

77- Görmedin mi o kimseleri ki, kendilerine: "Ellerinizi (öldürüşmekten şimdilik) uzak tutun ve o kulluk görevini ayağa kaldırın ve o arınmayı yerine getirin" denilmişti? Üzerlerine o öldürüşmek yazıldığında içlerinden bir bölük birden Allah'ın endişesi gibi hatta daha sert bir endişeyle o insanlardan endişeleniyor. Ve: "Ey Efendimiz, bu öldürüşmeyi bize niçin yazdın? Bizi bir yakın süreye kadar sonralamalı değil miydin?" diyorlar. De ki: "Bu şimdiki (yaşamın) yararı bir azdır. Ve o son (yaşam) ise korunan kimse için daha hayırlıdır. Ve siz bir çekirdek lifi kadar haksızlığa uğratılmasınız."

78- Her nerede olursanız o ölüm size yetişir; Ve eğer ki sağlamlaştırılmış kalelerde olsanız da. Ve eğer onlara bir iyilik eriştirilse: "Bu, Allah'ın yanındandır" derler. Ve eğer onlara bir kötülük eriştirilse: "Bu, senin yanındandır" derler. De ki: "Her biri Allah'ın yanındandır." Bu topluluğa ne oluyor ki hiçbir sözü kavramaya yanaşmıyorlar?

79- Sana bir iyilikten eriştirilen şey, Allah'tandır. Ve sana bir kötülükten eriştirilen şey de benliğindendir. Ve biz seni o insanlara bir elçi olarak gönderdik. Ve bir tanık olarak Allah yeter.

80- Kim o elçiye itaat ederse, kesinlikle Allah'a itaat etmiştir. Ve kim (başka tarafa) yönelirse, artık biz seni onlara bir kollayıcı olarak göndermedik.

81- Ve (senin yüzüne karşı) "itaat" diyorlar. Senin yanından (ayrılıp) meydana çıktıkları zaman ise onlardan bir ekip senin dediğinin tersine gece planı kuruyor. Allah onların gece planlamakta olduğu şeyleri yazmaktadır. Artık onlardan yana kayıtsız kal ve Allah'a dayan. Ve bir dayanak olarak Allah yeter.

82- Onlar bu okunan (Kur'an)ı derinlemesine hiç düşünmezler mi? Ve eğer o Allah'tan başkasının yanından olsaydı, onda kesinlikle birçok aykırılık bulurlardı.

83- Ve onlara (ifşa edilmemesi gereken) o güvenden veya o kaygıdan (gizli) bir buyruk geldiği zaman, onu ifşa ederler. Ve eğer onu (ifşa etmek yerine) o elçiye ve içlerinden buyruk sahiplerine geri döndürmüş olsalardı, içlerinden doğru sonuç çıkarabilenler, onu kesinlikle bilirdi. Ve eğer Allah'ın lütfu ve şefkati sizin üzerinizde olmasaydı, bir azınız dışında o şeytana kesinlikle takılırdınız.

84-Artık sen Allah'ın yolunda öldürüş. Benliğinden başkasıyla yükümlü değilsin. Ve o inananları da teşvik et. Umulur ki Allah gerçeği örtmüş olanların verdiği sıkıntıyı (bu şekilde) uzak tutar. Ve Allah, sıkıntı verme bakımından en serttir ve ibretlik ceza verme bakımından da en serttir.

85- Kim bir iyi eşlikçilikle eşlikçilikte bulunursa, ona ondan bir hisse olur. Ve kim bir kötü eşlikçilikle eşlikçilikte bulunursa, ona da ondan bir kötü hisse olur. Ve Allah, her şeyin üzerinde bir eksiksiz ihtiyaç karşılayıcıdır.

86- Ve bir selâmla (esenlik temennisi) selâmlandığınız zaman, ondan daha iyisiyle veya onu (aynısıyla) geri döndürerek selâmlayın. Şüphesiz ki Allah, her bir şeyin üzerinde bir hesap görücüdür.

87- Allah, O'ndan başka hiçbir tanrı yoktur. Onda hiçbir belirsizlik olmayan o kalkışın gününe kesinlikle sizi toplayacaktır. Ve sözce Allah'tan daha doğru sözlü kimdir?

88- Size ne oluyor ki o ikiyüzlüler hakkında iki birliğe ayrıldınız? Oysa Allah onları kazandıkları nedeniyle baş aşağı etmiştir. Allah'ın saptırdığı kimseyi siz doğruya iletmek mi istiyorsunuz? Ve Allah kimi saptırırsa, artık sen onun için bir yol asla bulamayacaksın.

89- Kendileri gerçeği örttükleri gibi, sizin de gerçeği örtmenizi, böylece denk olmanızı arzu ettiler. Allah'ın yolunda göç edinceye kadar, artık onlardan hiçbirini yönelenler sahiplenmeyin. Eğer (başka tarafa) yönelirlerse, artık nerede bulursanız onları tutun ve öldürün. Ve onlardan hiçbirini bir yönelen ve bir yardımcı olarak da sahiplenmeyin.

90- Sizinle onların arasında bir yeminle bağlanmış söz bulunan bir topluluğa ilişenler veya sizinle öldürüşmekten veya kendi toplulukları ile öldürüşmekten göğüsleri sıkışmış olarak size gelenler başka. Ve eğer Allah dilemiş olsaydı, size karşı onları kesinlikle yetkilendirir, böylece onlar da sizinle öldürüşürlerdi. Eğer sizden uzaklaşırlar da sizinle öldürüşmezler ve sizi o barışla karşılarlarsa, artık Allah onlara karşı size bir yol bırakmamıştır.

91- Diğerlerini de hem sizden güvende olmayı hem de kendi topluluklarından güvende olmayı isterler olarak bulacaksın. Her ne zaman o kargaşaya geri döndürülseler, onun içine hemen baş aşağı atlarlar. Eğer sizden uzaklaşmazlar ve sizi o barışla karşılamazlar ve ellerini sizden önlemezlerse, artık onları nerede ele geçirirseniz tutun ve onları öldürün. Ve işte onlar, onlara karşı size bir açıklanan yetki bıraktık.

92- Ve bir inanan için bir inananı yanılgı dışında öldürmesi (bir hak) değildir. Ve kim bir inananı bir yanılgıyla öldürürse, bir inanan köleyi özgürleştirme ve (öldürülenin) ailesine onların (diyeti) bağışlamaları dışında, teslim edilmiş bir diyet vardır. Eğer (öldürülen) bir inanan olmakla birlikte size bir düşman topluluktan ise, bir inanan boyunduruk altındakini özgürleştirme vardır. Ve eğer (öldürülen) sizinle onların arasında bir yeminle bağlanmış söz bulunan bir topluluktan ise, ailesine teslim edilmiş bir diyet ve bir inanan boyunduruk altındakini özgürleştirme vardır. Fakat kim bunu bulamadıysa, Allah'tan lütufla bir dönüş olarak aralıksız iki ay oruç vardır. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

93- Ve kim bir inananı kasıtlı olarak öldürürse, onun karşılığı onda bir sürekli kalıcılıkla cehennemdir. Ve Allah ona hiddetlenmiş ve onu dışlamış ve ona büyük azap hazırlamıştır. 

94- Ey inanmış olanlar, Allah'ın yolunda (yola) vurduğunuz zaman, iyice açıklık kazandırın ve sizi o barışla karşılamış kimseye, bu şimdiki yaşamın sunumunun peşine düşerek: "Sen bir inanan değilsin" demeyin. Allah'ın yanında bir çok ganimetler vardır. Önceden siz öyle idiniz de Allah size büyük iyilikte bulundu, öyleyse iyice açıklık kazandırın. Şüphesiz ki Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi haber alıcıdır.

95- 96- O inananlardan o zorluğu olmadığı halde (savaşa çıkmayarak) o oturanlarla Allah'ın yolunda mallarıyla ve benlikleriyle o güçlerini kullananlar, denk olmaz. Allah, mallarıyla ve benlikleriyle o güçlerini kullananları, o oturanların üzerine bir kademe lütuflandırmıştır. Ve her birine o iyiliği söz vermişse de, Allah o güçlerini kullananları, oturanların üzerinde kendisinden kademeler ve bir bağışlama ve bir şefkat bakımından, bir büyük iş karşılığıyla lütuflandırmıştır. Ve Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

97- Şüphesiz ki kendi benliklerine haksızlık yapanlar olarak ömürlerini tamamladıklarına o melekler: "Ne haldeydiniz?" dediler. (Onlar): "Biz o yerde zayıf  düşürülmüşlerdik" dediler. (O melekler): "(Mekke dışındaki)Allah'ın arzı kapsamlı halde değil miydi? Siz de onda hicret etseydiniz ya" dediler. İşte onların sığınağı cehennemdir. Ve (orası) varışça ne kötüdür.

98- O adamlardan ve o kadınlardan ve o çocuklardan (oluşan) bir çareye güç yetiremez o zayıf düşürülmüşler ve (Medine'ye gidebilmek için) bir yola iletilemezler başka.

99- İşte onlar, Allah'ın onlardan (hatalarını) silmesi umulur. Ve Allah, (hataları) bir çok silicidir, bir çok bağışlayıcıdır.

100- Ve kim Allah'ın yolunda göç ederse, o yerde (ayrıldığı topluluğun burunlarının sürtülmesine neden olacak) birçok imkan ve bir genişlik bulur. Ve kim de evinden Allah'a ve O'nun elçisine göç ederek çıkar, sonra kendisine o ölüm yetişirse, onun iş karşılığı kesinlikle Allah'ın üzerine düşmüştür. Ve Allah bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

101- Ve o yerde (yola) vurduğunuz zaman, o gerçeği örtmüş olanların sizi kargaşaya düşürmesinden kaygılanırsanız, o kulluk görevinden (namazdan) kısaltmanızda artık sizin üzerinize bir sorumluluk yoktur. Şüphesiz ki o gerçeği örtücüler size bir apaçık düşmandırlar. 

102- Ve sen onların içinde olup da onlara o kulluk görevini (namazı) ayağa kaldırmaya kalktığın zaman, içlerinden bir ekip senin beraberinde ayağa kalksın ve silâhlarını (yanlarında) tutsunlar. Secde ettikleri zaman, (diğer ekip) arkanızda olsunlar ve kulluk görevini (namazı) yerine getirmeyen diğer bir ekip gelsin ve senin beraberinde kulluk görevini (namazı) yerine getirsinler, sakınma tedbirlerini ve silâhlarını (yanlarında) tutsunlar. Gerçeği örtmüş olanlar arzu etti ki, silâhlarınızdan ve yararlılıklarınızdan duyarsız kalasınız da üzerinize bir tek saldırıyla saldırsınlar. Ve eğer yağmurdan bir rahatsızlık olur veya hasta olursanız, silâhlarınızı (başka bir yere) koymanızda, sizin üzerinize hiçbir sorumluluk olmaz. Ve sakınma tedbirinizi (yanınızda) tutun. Şüphesiz ki Allah, o gerçeği örtücülere bir alçaltıcı azap hazırlamıştır.

103- Artık o kulluk görevini (namazı) yerine getirdiğiniz zaman, artık ayakta olarak ve oturarak ve yanlarınız üzereyken (yani savaşırken de her durumda) Allah'ı hatırlayın. Artık rahatladığınız zaman, o kulluk görevini (namazı kısaltmadan) ayağa kaldırın. Şüphesiz o kulluk görevi (namaz) o inananların üzerine bir vakitlenmiş yazgıdır.

104- Ve o topluluğun peşine düşmekte gevşeklik göstermeyin. Eğer siz acı duyuyorsanız, şüphesiz ki onlar da sizin acı duyduğunuz gibi acı duyuyorlar. Oysa siz onların Allah'tan beklemeyecekleri şeyleri bekliyorsunuz. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

105- Şüphesiz ki biz o kitabı sana o insanların arasında Allah'ın sana gösterdiğiyle karar vermen için o gerçekle indirdik. Ve hainler için bir çekişen olma.

106- Ve Allah'a bağışlama iste. Şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

107-Ve kendi benliklerine hainlik edenlerden yana da söz dalaşı yapma. Şüphesiz ki Allah, hainlikte direnen günahkâr kimseleri sevmez.

108- O insanlardan gizlerler ve Allah'tan gizlemezler. Oysa O, o söylenenden hoşnut olmayacağı şeyleri gece planlamakta oldukları zaman onların beraberindedir. Ve Allah, onların işlemekte oldukları şeyleri kuşatıcıdır.

109- İşte siz onlarsınız ki bu şimdiki yaşamda onlardan yana söz dalaşı yaptınız, peki ya o kalkışın günü Allah'a karşı onlardan yana kim söz dalaşı yapacak? Ya da kim onlara bir dayanak olacak?

110- Ve kim bir kötülük işler veya kendi benliğine haksızlık yapar sonra da Allah'a bağışlama isterse, Allah'ı bir çok bağışlayıcı, bir çok merhamet edici olarak bulur.

111- Ve kim bir günah kazanırsa, onu ancak ve ancak kendi benliğine kazanır. Ve Allah bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

112- Ve kim bir yanılgı ya da günah kazanır, sonra da onu bir beriye (masuma) atarsa, kesinlikle bir dehşetli yalan ve bir açıklanan günah yüklenmiştir.

113- Ve eğer Allah'ın lütfu ve şefkati senin üzerinde olmasaydı, içlerinden bir ekip kesinlikle seni saptırmaya eğilim gösterirdi. Oysa onlar kendi benliklerinden başkasını saptıramıyorlar ve sana da hiç bir şeyden zarar veremiyorlar. Ve Allah sana o kitabı ve o bilgeliği indirmiş ve sana bilmekte olmadığın şeyleri öğretmiştir.  Ve (böylelikle) Allah'ın senin üzerindeki lütfu büyük oldu.

114- Onların başbaşa konuşmalarından birçoğunda hiçbir hayır yoktur. Bir bağışı veya bir benimseneni veya o insanların arasını bir düzeltmeyi buyurmuş kimsenin ki başka. Ve kim Allah'ın hoşnutluğunun peşine düşmek için bunu yaparsa, biz ona ileride bir büyük iş karşılığı vereceğiz.

115- Ve kim kendisine o doğruya iletenin apaçık belli olmasından sonra o elçiyle ayrışır ve o inananların yolundan başkasına takılırsa, onu yöneldiği şeye yöneltiriz (sonunda) onu cehenneme yaslandırırız. Ve (orası) varışça ne kötüdür.

116- Şüphesiz ki Allah, kendisinin ortaklaştırılmasını bağışlamaz. Ve bunun aşağısındaki şeyi kime dilerse bağışlar. Ve kim Allah'ı ortaklaştırırsa, kesinlikle bir uzak sapkınlıkla sapmıştır.

117- Onlar, O'nun aşağısından birtakım dişilerden başkasını çağırmıyorlar. Ve onlar, bir inatçı şeytandan başkasını çağırmıyorlar.

118- 119- Allah onu dışlamış ve (o da): "Kullarından bir belirlenmiş hisseyi kesinlikle sahipleneceğim. Ve kesinlikle onları saptıracağım ve kesinlikle onların boş dilekte bulunmalarını sağlayacağım ve  kesinlikle onlara buyuracağım da o hayvanların kulaklarını yaracaklar ve kesinlikle onlara emredeceğim de, Allah'ın takdir edişini başkalaştıracaklar" demişti. Kim o şeytan'ı Allah'ın aşağısından bir yönelen olarak sahiplenirse, kesinlikle bir apaçık ziyanla ziyan etmiştir.

120- Onlara söz veriyor ve onların boş dilekte bulunmalarını sağlıyor. Oysa o şeytan onlara bir aldatmadan başkasını söz vermiyor.

121- İşte onların sığınağı cehennemdir. Ve ondan bir kaçış yeri de bulamazlar.

122- Ve inanmış ve o düzgün işleri işlemiş olanları onda sonsuz olarak sürekli kalıcılar olacakları, onların altından o nehirler akar bahçelere girdireceğiz. (Bu) Allah'ın bir gerçek söz vermesidir. Ve sözce Allah'tan daha doğru sözlü kimdir?

123- (Bu söz) ne sizin boş dileklerinize, ne de o kitabın halkının boş dileklerine göredir. Kim bir kötülük işlerse, onunla karşılık görür. Ve kendisi için Allah'ın aşağısından bir yönelen ve bir yardımcı bulamaz.

 124- Ve bir erkekten veya bir dişiden kim bir inanan olarak o düzgün işleri işlerse, işte onlar o bahçeye girerler ve bir çekirdek çukuru kadar haksızlığa uğratılmazlar.

125- Bir iyilik eden olarak yüzünü Allah'a teslim eden ve (fıtrat yasalarına) bir meyleden olan İbrahim'in inancına takılmış kimseden, yaşam sistemi bakımından daha güzel olan kimdir? Ve Allah İbrahim'i bir dost olarak sahiplenmişti.

126- O göklerde olan ve şeyler o yerde olan şeyler Allah'ındır. Ve Allah, her bir şeyi bir kuşatıcıdır.

127- Ve senden o kadınlar hakkında görüş bildirmeni istiyorlar. De ki: "Allah onlar hakkında size görüş bildiriyor. Ve kendilerine yazılmış şeyi vermeyip onlarla evlenmeye ilgi duyduğunuz o kadınların yetimleri ve o çocuklardan zayıf düşürülmüşler ve o yetimlere karşı hakkaniyeti ayağa kaldırmanız hakkında size o kitapta peşi sıra okunmakta olan var. Ve bir hayırdan ne işliyorsanız, şüphesiz ki Allah, onu bir en iyi bilicidir."

128- Ve eğer bir kadın kocasından bir kalkışma veya bir kayıtsızlıktan kaygılanırsa, karı ve kocanın aralarını bir uzlaşıyla düzeltmelerinde her ikisinin de üzerine hiçbir sorumluluk olmaz. Ve o uzlaşı, daha hayırlıdır. Ve o benlikler o cimriliğe hazırlanmıştır. Ve eğer iyi davranırsanız ve korunursanız, şüphesiz ki Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi haber alıcıdır.

129- Ve eğer o kadınlar arasında eşitliğe istekli olsanız da, asla güç yetiremeyeceksiniz. Öyleyse bütün meylinizle (bir kadına) meyletmeyin ki, diğerini (askıya) asılmış gibi bırakmayın. Ve eğer düzeltirseniz ve korunursanız, şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

130- Ve eğer ayrılırlarsa, Allah her birini kendi kapsayıcılığından zenginleştirir. Ve Allah, (her şeyi) bir kapsayıcıdır, bir en bilgedir.

131- Ve o göklerdeki olan şeyler ve o yerdeki olan şeyler Allah'ındır. Ve ant olsun ki sizden önce o kitap verilmiş olanlara ve size de "Allah'a karşı korunun" diye önerdik. Ve eğer gerçeği örterseniz, şüphesiz ki göklerde olan şeyler ve yerde olan şeyler Allah'ındır. Ve Allah, bir çok zengindir, bir övgüye çok layıktır.

132- Ve o göklerde olan şeyler ve o yerde olan şeyler Allah'ındır. Ve bir dayanak olarak Allah yeter.

133- Eğer dilerse sizi giderir de ey o insanlar, (yerinize) diğerlerini getirir. Ve Allah, buna bir ölçü koyucudur.

134- Kim bu şimdiki (yaşam) ödülünü isterse, bu şimdiki (yaşamın) ve o son (yaşamın) ödülü Allah'ın yanındadır. Ve Allah, bir en iyi işiticidir, bir en iyi görücüdür.

135- Ey inanmış olanlar, eğer benlikleriniz veya anne baba ve o en yakınlar aleyhine de olsa, Allah için hakkaniyeti ayakta tutan tanıklar olun. Eğer bir zengin veya bir fakir de olsa, Allah her ikisine de daha yakındır. Öyleyse eşitliği sağlamada o keyfi arzuya takılmayın. Ve eğer eğip büker veya (şahitlikten) yana kayıtsız kalırsanız, şüphesiz ki Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi haber alıcıdır.

136- Ey inanmış olanlar, Allah'a ve O'nun elçisine ve O'nun elçisine indirdiği o kitaba ve önceden indirdiği o kitaba inanın. Ve kim Allah'ı ve O'nun meleklerini ve O'nun kitaplarını ve O'nun elçilerini ve o son günü (reddederek) örterse, kesinlikle bir uzak sapkınlıkla sapmıştır.

137- Şüphesiz ki onlar (önce) inandılar, sonra gerçeği örttüler, sonra inandılar, sonra (yine) gerçeği örttüler, sonra da gerçeği örtmeyi artırdılar, Allah onları asla bağışlacak ve onları bir yola iletecek değildir.

138- O ikiyüzlülere bir acı azabın onlar için olduğunu müjdele.

139- Onlar ki, o inananların aşağısından o gerçeği örtücülere yönelenler olarak sahipleniyorlar. O güçlülüğün peşine onların yanında mı düşüyorlar? Oysa şüphesiz ki o güçlülük, toplu olarak Allah'ındır.

140- Ve O, size o kitap'ta: "Allah'ın ayetlerini, onları örtülmekte ve onları alay edilmekte olarak işittiğiniz zaman, ondan başka bir söze dalıncaya kadar, artık onların beraberinde oturmayın, aksi takdirde şüphesiz ki sizler de onların  örneği gibisiniz" diye (öğüt) indirmiştir. Şüphesiz ki Allah, o ikiyüzlüleri ve o gerçeği örtücüleri toplu olarak cehennemde toplayıcıdır.

141- Onlar ki, sizi bekleyip dururlar. Eğer size Allah'tan bir fetih olursa: "Biz sizin beraberinizde değil miydik?" derler. Ve eğer o gerçeği örtücüler için bir hisse olursa: "Sizi etkili taraf olarak o inananlar(ın zararın)dan alıkoymadık mı?" derler. Allah, o kalkışın günü aranızda karar verecektir. Ve Allah, o gerçeği örtücülere, o inananlara karşı bir yol asla açmayacaktır.

142- Şüphesiz o ikiyüzlüler (güya) Allah'ı aldatıyorlar, Oysa O, onları aldatandır. Ve onlar o kulluk görevine (namaza) kalktıkları zaman üşenenler olarak kalkmaktadırlar, o insanlara gösteriş yaparlar ve bir az dışında Allah'ı hatırlamazlar.

143- Bunun (iki taraf) arasında bocalayanlar olarak. Ne onlara ve ne de bunlara (karşı net bir duruş sergilemezler). Ve Allah kimi saptırırsa, artık sen onun için bir yol asla bulamayacaksın.

144- Ey inanmış olanlar, o gerçeği örtücüleri o inananların aşağısından yönelenler olarak sahiplenmeyin. Size karşı Allah'a bir açıklanan yetki vermek mi istiyorsunuz?

145- Şüphesiz ki o ikiyüzlüler, o ateşten o en aşağı tabakadadır. Ve sen onlar için bir yardımcı asla bulamayacaksın.

146- İtaate dönmüş ve (durumlarını) düzeltmiş ve Allah'a sarılmış ve yaşam sistemlerini sadece Allah'a özgülemiş olanlar başka. İşte onlar artık o inananların beraberindedir. Ve Allah, o inananlara ileride bir büyük iş karşılığı verecektir.

147- Eğer şükrederseniz ve inanırsanız, Allah sizin azabınızı ne yapar? Ve Allah, bir şükredicidir, bir en iyi bilicidir.

148- Allah haksızlığa uğrayan kimse dışında o söylenenden, o kötü olanının açıkça söylenmesini sevmez. Ve Allah, bir en iyi işiticidir, bir en iyi bilicidir.

149- Bir hayrı belli ederseniz veya onu gizlerseniz veya bir kötülükten silerseniz, şüphesiz ki Allah da (kötülükleri) bir silicidir, bir ölçü koyucudur.

150- 151- Şüphesiz ki onlar Allah'ı ve O'nun elçilerini(n getirdiklerini) örtüyorlar ve Allah ve O'nun elçilerinin arasını ayrıştırmak istiyorlar ve: "Bir kısmına inanırız ve bir kısmını (n getirdiklerini) örteriz" diyerek, bu ikisi arasında bir yolu sahiplenmek istiyorlar, işte onlar, o gerçek örtücülerin ta kendileridir. Ve gerçeği örtücüler için bir alçaltıcı azap hazırladık.

152- Ve onlar ki, Allah'a ve O'nun elçilerine inandılar ve onlardan hiçbirinin arasını ayrıştırmadılar. İşte onlara iş karşılıkları ileride verilecektir. Ve Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

153- O kitabın halkı senden üzerlerine gökten bir kitap indirmeni soruyor. Onlar bundan daha büyüğünü kesinlikle Musa'ya sormuşlar: "Bize Allah'ı açıkça göster" demişlerdi. Bunun üzerine haksızlıkları nedeniyle onları o yıldırım tutmuştu. Sonra kendilerine o apaçık deliller geldikten sonra o buzağıyı (tanrı olarak) sahiplenmişlerdi. Biz bu (hataları)ndan da silmiş ve Musa'ya bir açıklanan yetki vermiştik. 

154- Yeminle bağlanmış sözleri nedeniyle Tur'u onların üstlerine yükseltmiş ve biz onlara: "O kapıdan  boyun eğerek girin" demiş ve yine onlara: "O dinlenme (günün)de sınırı aşmayın" demiş ve onlardan bir yeminle bağlanmış sağlam söz almıştık. 

155- Yeminle bağlanmış sözlerini bozmaları ve Allah'ın ayetlerini örtmeleri ve o habercileri bir  gerçek olmaksızın öldürmeleri ve: "Kalplerimiz (senin bizi çağırdığına karşı) kılıflıdır" demeleri nedeniyle ki; Aksine, gerçeği örtmeleri sebebiyle Allah onların (kalplerinin) üzerine damga vurmuştur. Bir azı dışında artık inanmazlar. 

156- Ve bir de gerçeği örtmeleri ve Meryem'in üzerine bir dehşetli büyük yalan demeleri...

157- Ve: "Allah'ın elçisi Meryem oğlu İsa Mesih'i şüphesiz ki biz öldürdük" demeleri. Oysa onu öldüremediler de onu asamadılar da. Fakat onlar şüpheye düşürüldü. Ve şüphesiz ki onun hakkında aykırılığa düşenler, ondan yana kesinlikle bir kuşku içindedirler. Onların, onun hakkında o (yanlış) kanaate takılmak dışında hiçbir bilgileri yoktur. Ve kesinkes olarak onu öldüremediler.

158- Aksine, Allah onu kendisine yükseltti. Ve Allah, bir en güçlüdür, bir en bilgedir.

159- Ve o kitabın halkından kimse yoktur ki onun (İsa'nın) ölümünden önce ona (İsa'ya) inanmasın. Ve o kalkışın günü o da (İsa) onlara bir tanık olacaktır.

160- 161- Dönmüş* (Yahudi) olanlardan haksızlıkları nedeniyle ve birçoklarını Allah'ın yolundan uzaklaştırmaları ve kesinlikle ondan vazgeçirtildikleri halde o faizi almaları ve o insanların mallarını o geçersizlikle yemeleri nedeniyle, serbestleştirilmiş (bazı) temizleri onlara yasaklaştırdık. Ve içlerinden o gerçeği örtenler için bir acı azap hazırladık.

*Genelde Yahudiler olarak anlam verilen Hadu kelimesine "Dönmüş olanlar" anlamı verme gerekçemiz, Araf s. 156. ayetindeki bağlamına binaendir.

162- Fakat içlerinden o bilgide derinleşenler ve o inananlar, sana indirilmiş şeye ve senden önce indirilmiş şeye  inanırlar. Ve o kulluk görevini ayakta tutanlar ve o arınmayı yerine getirenler ve Allah'a ve o son güne inananlara işte onlara yakında bir büyük iş karşılığı vereceğiz.

163- Şüphesiz ki biz Nuh'a ve ondan sonraki o habercilere vahyettiğimiz gibi sana da vahyettik. Ve İbrahim'e ve İsmail'e ve İshak'a ve Yakub'a ve o torunlara ve İsa'ya ve Eyyub'a ve Yunus'a ve Harun'a ve Süleyman'a da vahyetmiştik. Ve Davud'a da (vahyimizi) yazılı metin (Zebur)  olarak vermiştik.

164- Ve önceden sana kesinlikle anlattığımız elçilere ve sana anlatmadığımız elçilere de (vahyetmiştik). Ve Allah Musa ile (onun işitebileceği) bir konuşmayla konuşmuştu.

165- Müjdeleyici ve uyarıcı elçiler olarak (gönderdik) ki o elçilerden sonra o insanların Allah'a karşı bir delili olmasın. Ve Allah, bir en güçlüdür, bir en bilgedir.

166- Fakat Allah sana indirdiği şeye tanıklık eder ki O, onu kendi bilgisiyle indirmiştir. Ve o melekler de tanıklık ederler. Ve bir tanık olarak Allah yeter.

167- Şüphesiz ki gerçeği örtmüş ve Allah'ın yolundan uzaklaştırmış olanlar, kesinlikle uzak bir sapkınlıkla sapmışlardır.

168- Şüphesiz (gerçeği) örtmüş ve haksızlık etmiş olanlar var ya, Allah onları kesinlikle bağışlayacak ve onları kesinlikle bir yola iletecek değildir.

169- Onda sonsuz olarak sürekli kalıcılar olacakları cehennem yolu hariç. Ve bu, Allah'a göre kolaydır.

170- Ey o insanlar, o elçi size Efendinizden kesinlikle o gerçeği getirmiştir. O halde kendinize bir hayır olarak inanın. Ve eğer gerçeği örterseniz, şüphesiz ki o göklerde ve o yerde olan şeyler Allah'ındır. Ve Allah, bir en iyi bilicidir, bir en bilgedir.

171- Ey o kitabın halkı, yaşam sisteminizde ileri gitmeyin ve Allah'a karşı o gerçekten başkasını söylemeyin. Meryem oğlu İsa Mesih yalnız ve yalnız, Allah'ın elçisi ve onu Meryem'e karşılaştırdığı bir kelimesi ve kendisinden bir esintidir. O halde Allah'a ve O'nun elçilerine inanın ve "üçtür" demeyin. Kendinize bir hayır olarak vazgeçin. Allah, ancak ve ancak bir tek tanrıdır. O, bir çocuk sahibi olmaktan uzaktır. O göklerde olan şeyler ve o yerde olan şeyler O'nundur. Ve bir dayanak olarak Allah yeter.

172- Mesih ve o yakınlaştırılmış melekler, (hesap gününde) Allah'a bir kul olmaktan asla kaçınmayacaktır. Ve kim O'na kulluk etmekten kaçınır ve büyüklük taslarsa, artık onları yakında kendisine toplu olarak sürüp toplayacaktır.

173- İnanmış ve o düzgün işleri işlemiş olanlara gelince, onların iş karşılıklarını eksiksiz olarak verecek ve kendi lütfundan da artıracaktır. Ve kaçınanlara ve büyüklük taslayanlara gelince, artık onları bir acı azapla azaplandıracaktır. Onlar kendileri için Allah'ın aşağısından bir yönelen ve bir yardımcı da bulamazlar.

174- Ey o insanlar, size Efendinizden bir sağlam kanıt kesinlikle geldi ve size bir açıklanan ışık indirdik.

175- Allah'a inanmış ve O'na sarılmış olanlara gelince, artık onları kendisinden bir şefkate ve lütfa girdirecek ve onları kendisine bir dosdoğru yoluna ilecektir.

176- Senden görüş bildirmeni istiyorlar. De ki: "Allah, Kelale (babası ve çocuğu olmayan) hakkında size görüş bildiriyor. Eğer bir erkek yok olur (ölür), onun da bir çocuğu yok bir kız kardeşi varsa, ona bıraktığı şeyin yarısı vardır. Eğer onun (ölen kız kardeşin) bir çocuğu yoksa, erkek kardeş ona mirasçı olur. Eğer iki kız kardeş olursa, o ikisine bıraktığı şeyin üçte ikisi vardır. Ve eğer kardeşler adamlar ve kadınlar  ise, artık erkek için iki o kadının hissesi vardır." Allah size saparsınız diye açıklıyor. Ve Allah, her bir şeyi en iyi bilicidir.

AL-İ İMRAN SURESİ ÇEVİRİSİ

1- Elif, Lâm, Mim.

2- Allah, O'ndan başka hiçbir tanrı yoktur. O yaşayandır, o ayaktadır (her an yönetimdedir).

3- 4- Önünde olan şeyi bir doğrulayıcı olarak o kitabı sana o gerçekle indirdi. Ve önceden o  insanlar için bir doğruya ileten Tevrat'ı ve İncil'i de indirmişti. Ve o (doğru ile yanlışı) ayıran (kitaplar)ı da indirdi. Şüphesiz ki Allah'ın ayetlerini örtmüş olanlar var ya, bir sert azap onlar içindir. Ve Allah bir çok güçlüdür, bir öç sahibidir.

5- Şüphesiz ki Allah, o yerde ve o gökte, hiçbir şey O'na gizli olmaz.

6- O ki, sizi o rahimlerde nasıl dilerse öyle şekillendiriyor. O'ndan başka tanrı yoktur. O, çok güçlüdür, en bilgedir.

7- O ki, o kitabı sana indirdi. Ondan bir kısmı sağlamlaştırılmış ayetlerdir ki, onlar o kitabın anasıdır. Ve diğeri ise benzeşenlerdir. Kalplerinde bir kaypaklık olanlara gelince, o kargaşa(yı çıkarma) peşine düşmek ve onun geri dönüşümünün peşine düşmek için, ondan benzeşene takılırlar. Oysa onun geri dönüşümünü Allah'tan başkası bilmiyor. Ve o bilgide derinleşenler derler ki: "Biz ona inandık her biri Efendimizin yanındandır." Ve bunu da o temiz akıl sahiplerinden başkası hatırlamıyor.

8- 9- (Onlar ki): "Ey Efendimiz, bizi doğruya ilettikten sonra kalplerimizi kaydırma, bize kendi katından bir şefkat bahşet. Şüphesiz ki sen, o bolca bahşedenin ta kendisisin. Ey Efendimiz, şüphesiz ki sen onda hiçbir belirsizlik olmayan o gün için o insanların toplayıcısısın. Şüphesiz ki Allah, o verdiği söze aykırı davranmaz" (derler)

10-  Şüphesiz ki gerçeği örtmüş olanların malları ve çocukları onlardan Allah'tan (gelecek azaba karşı) hiçbir şeyle asla zenginleştirmeyecektir. Ve işte onlar, o ateşin yakıtının ta kendileridir.

11- (Bunların durumu) Firavun'un hanedanı ve onlardan öncekilerin aynı minval üzere durumu gibidir. Onlar (gözle görülen) ayetlerimizi yalanlamışlardı. Bunun üzerine Allah da onları arkalarına takılı suçları nedeniyle tutuvermişti. Ve Allah, o sonuçlandırması çok serttir.

12- Gerçeği örtmüş olanlara de ki: "Yakında yenileceksiniz ve cehenneme sürülüp toplanacaksınız. Ve ne sıkıntılıdır o döşek."

13- Birbiri ile karşılaşan iki askeri birlikte, sizin için kesinlikle (gözle görülen) bir ayet vardı.  Bir askeri birlik Allah'ın yolunda öldürüşüyor ve diğeri ise bir gerçeği örtücü idi. (Allah'ın yolunda savaşan birlik, örtücü birliğin onlardan daha fazla olmasına rağmen) o gözün görüşü ile onları kendilerinin (sadece) iki katı olarak görüyorlardı. Ve Allah, kimi dilerse kendisinin yardımı ile güçlendirir. Şüphesiz ki bunda, o doğru görüş sahipleri için kesinlikle alınması gereken bir ders vardır.

14- O kadınlardan ve o oğullardan ve o kantarlarca yığılmış o altından ve o gümüşten ve o işaretlenmiş atlardan ve o hayvanlardan ve o ekinlerden o iştahların sevgisi, o insanlara süslendi. Bu, bu şimdiki yaşamın bir yararıdır. Ve Allah, o dönülecek yerin yerin iyisi O'nun  yanındadır.

15- De ki: "Sizin için bundan daha hayırlısını haberlendireyim mi? Korunmuş olanlar için Efendilerinin yanında, onda sürekli kalıcılar olarak onların altından o nehirler akar bahçeler ve temizlenmiş eşler ve Allah'tan bir hoşnutluk vardır." Ve Allah, o kulları bir en iyi görücüdür.

16- 17- Onlar ki: "Ey Efendimiz, şüphesiz ki biz inandık, artık arkamıza takılı suçlarımızı bize bağışla ve bizi o ateşin azabından koru" diyenler, o direnip gayret edenler ve o doğru söyleyenler ve o gönülden bağlananlar ve o dağıtanlar ve o seherlerde bağışlanma isteyenlerdir.

18- Allah, o hakkaniyeti bir ayakta tutucu olarak O'ndan başka tanrı olmadığına tanıklık etti. O melekler ve o bilginin sahipleri de (tanıklık etti). O'ndan başka hiçbir tanrı yoktur. O, çok güçlüdür, en bilgedir.

19- Şüphesiz ki Allah'ın yanında (geçerli) yaşam sistemi, İslam'dır. Ve o kitap verilmiş olanlar kendilerine o bilgi geldikten sonra kendi aralarında bir hadsizlikten başka bir nedenle aykırı düşmedi. Ve kim Allah'ın ayetlerini örterse, artık şüphesiz ki Allah, o hesabı çok hızlı görendir.

20- Eğer seninle tartışacak olurlarsa, de ki: "Ben  yüzümü Allah'a teslim ettim ve bana takılan kimseler de (teslim etti)." Ve o kitap verilmiş olanlara ve o kitap bilgisi olmayan (Arap)lara de ki: "Siz de teslim oldunuz mu?" Eğer teslim olurlarsa, kesinlikle doğruya iletilmişlerdir.  Ve eğer (başka tarafa) yönelirlerse, sana düşen ancak ve ancak o ulaştırmadır. Ve Allah, o kulları bir en iyi görücüdür.

21- Şüphesiz ki Allah'ın ayetlerini örtenler ve  o habercileri bir gerçek olmaksızın öldürenler ve o insanlardan hakkaniyeti buyuranları öldürenler var ya, artık onları bir acı azabı müjdele.

22- İşte onlar o kimselerdir ki, bu şimdiki (yaşam) da ve o son (yaşam) da işledikleri boşa gitmiştir. Ve onların hiçbir yardımcıları da yoktur.

23- Görmedin mi o kimseleri ki, kendilerine, o kitaptan bir hisse verilmişti? Kendi aralarında karar vermesi için Allah'ın kitabına (Tevrat'a) çağrılıyorlar sonra onlardan bir bölümü kayıtsız kalarak (başka tarafa) yöneliyor.

24- Bu, onların: "O ateş sayılanmış günlerin dışında bize asla dokunmayacaktır"  demiş olmaları nedeniyledir. Ve yaşam sistemlerinde yakıştırmakta oldukları şeyler onları aldatmıştır.

25- Artık onda hiçbir belirsizlik olmayan o gün için onları topladığımız ve her bir benliğe kazandığı şey onlar haksızlığa uğratılmayarak eksiksiz verileceği zaman nasıl olacak?

26- 27- De ki: "Ey hükümranlığın sahibi Allah'ım, o hükümranlığı kime dilersen verirsin ve o hükümranlığı kimden dilersen de çekip alırsın, kimi dilersen güçlendirirsin ve kimi dilersen de alçaltırsın. O hayır senin elindedir. Şüphesiz ki sen, her şeyin üzerine bir ölçü koyucusun. O geceyi o gündüzün içine geçirirsin ve o gündüzü de o gecenin içine geçirirsin. Ve o ölüden o yaşayanı çıkarırsın ve o yaşayandan da o ölüyü çıkarırsın. Ve kime dilersen de bir kısıtlama olmaksızın rızık verirsin."

28- O inananlar, o gerçeği örtücüleri o inananların aşağısından yönelenler olarak sahiplenmesin. Ve kim onlardan bir korunma gereği dışında bunu yaparsa, artık Allah'tan hiçbir şey üzerinde değildir. Ve Allah sizi kendi benliğinden sakındırır. Ve o dönüş Allah'adır.

29- De ki: "Göğüslerinizde olan şeyi gizleseniz veya onu belli etseniz de, Allah onu bilir. Ve o göklerde olan şeyleri ve o yerde olan şeyleri bilir. Ve Allah, her bir şeyin üzerine bir ölçü koyucudur."

30- O gün her bir benlik hayırdan ne işlemiş ise ve onun ile kendisi arasında keşke uzak bir süre olsa diye arzu edeceği kötülükten ne işlemiş ise, onu hazırlanmış olarak bulacak. Ve Allah sizi kendi benliğinden sakındırır. Ve Allah, o kullara karşı bir çok acıyıcıdır.

31- De ki: "Allah'ı seviyorsanız, bana takılın ki Allah da sizi sevsin ve sizin arkanıza takılı suçlarınızı bağışlasın. Ve Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir."

32- De ki: "Allah'a ve o elçiye itaat edin." Eğer (başka tarafa) yönelirlerse, artık şüphesiz ki Allah, o gerçeği örtücüleri sevmez. 

33- Şüphesiz ki Allah, Adem'i ve Nuh'u ve İbrahim'in hanedanını ve İmran'ın hanedanını, o tüm insanların üzerine seçti.

34- Onlar bir kısmı bir kısmından olan bir soydur. Ve Allah, bir en iyi işiticidir, bir en iyi bilicidir.

35- Ve bir zaman İmran'ın karısı: "Ey Efendim, şüphesiz ki ben, karnımda olanı bir özgürleşmiş olarak sana adadım, artık benden kabul buyur. Şüphesiz ki sen, o en iyi işiticinin, o en iyi bilicinin ta kendisisin" demişti.

36- Onu doğurduğunda, - ve Allah onun ne doğurduğunu ve (istemiş olduğu) o erkek, (onun doğurduğu) o kız gibi olmayacağını en iyi bildiği halde- "Ey Efendim, ben onu bir dişi olarak doğurdum. Ve şüphesiz ki ben onu Meryem olarak isimlendirdim. Ve şüphesiz ki ben onu ve onun soyunu o taşlanan şeytandan sana sığındırırım" demişti.

37- Bunun üzerine kendisinin Efendisi onu bir iyi kabulle kabul etmiş ve onu bir iyi bitki gibi bitirmiş ve onu Zekeriyya'nın güvencesine vermişti. Zekeriyya, o özel bölüme her ne zaman girse onun yanında bir rızık bulurdu: "Ey Meryem, bu sana nasıl (geliyor)?" dediğinde, (Meryem): "O, Allah'ın yanından (geliyor)" demişti. Şüphesiz ki Allah, kime dilerse bir kısıtlama olmaksızın rızık verir.

38- Orada Zekeriyya Efendisine çağrı yapmış: "Ey Efendim, bana kendi katından bir temiz soy bahşet, şüphesiz ki sen bu çağrının en iyi işiticisisin" demişti. 

39- Bunun üzerine o özel bölümde ayakta kulluk görevinde iken o melekler ona: "Şüphesiz ki Allah sana, Allah'tan bir kelimeyi bir doğrulayıcı ve bir lider ve (kendisini) bir kısıtlayıcı ve o düzgünlerden bir haberci olacak Yahya'yı müjdeliyor" diye seslenmişti. 

40- (Zekeriyya): "Ey Efendim, bana kesinlikle (yaşça) o büyüklük ulaşmış ve karım da doğurmaktan kesilmiş bir haldeyken, benim bir oğlan çocuğum nasıl olacak?" demiş, (Allah): "Bu böyledir, Allah ne dilerse yapar" demişti.

41- (Zekeriyya): "Ey Efendim, bana bir bir ayet oluştur" demiş, (Allah): "Senin ayetin, o insanlarla bir işaret dışında üç gün konuşamamandır. Ve Efendini çokça hatırla. Ve o akşam karanlığı ve o gündüzün erken vakti O'nu her türlü eksiklikten uzak tut" demişti.

42- 43- Bir zaman o melekler: "Ey Meryem, şüphesiz ki Allah seni seçti ve temizledi ve o tüm kadınların üzerine seni seçti. Ey Meryem, Efendine gönülden bağlan ve boyun eğ ve o saygıyla eğilenlerin beraberinde saygıyla eğil" demişti.

44- Bu, onu sana vahyetmekte olduğumuz o algılanamayanın haberlerindendir. Meryem'i onların hangisi güvencesine alacak diye fal oklarını atarlarken sen onların yanında değildin. Ve onlar (bu konuda) birbirleriyle çekişirlerken de sen onların yanında değildin.

45- 46- Bir zaman o melekler: "Ey Meryem, şüphesiz ki Allah seni kendisinden bir kelime ile müjdeliyor. Onun ismi Meryem oğlu Mesih İsa'dır bu şimdiki (yaşam) da ve o son (yaşam) da bir saygın ve o yakınlaştırılmışlardandır. Ve o insanlarla o beşikte iken de, yetişkin iken de konuşacak, ve o düzgünlerdendir" demişti.

47- (Meryem): "Ey Efendim, bana bir beşer dokunmamışken benim bir çocuğum nasıl olacak?" demiş, (Allah): "Bu böyledir, Allah ne dilerse takdir eder. Bir buyruğun yerine gelmesini istediği zaman, ona ancak ve ancak 'Ol' der, o da hemen oluverir" demişti. 

48- 49- 50- 51- Ve ona o kitab'ı ve o bilgeliği ve Tevrat'ı ve İncil'i öğretecek. Ve Yakub'un oğullarına bir elçi olarak: "Şüphesiz ki ben Efendinizden size kesinlikle (gözle görülen) bir ayet getirdim. Şüphesiz ki ben size o çamurdan o kuşun biçimi gibi takdir eder, onun içine üflerim de Allah'ın onayıyla bir kuş olur. Ve Allah'ın onayıyla o doğuştan kör olanı ve o abraşı (hastalıktan) berileştirir ve o ölüleri (yeniden) yaşatırım. Ve evlerinizde ne yiyorsunuz ve ne biriktiriyorsunuz sizi haberlendiririm. Eğer inananlarsanız şüphesiz ki bunda sizin için kesinlikle (gözle görülen) bir ayet vardır. Ve Tevrat'tan önümde olanı bir doğrulayıcı olarak, üzerinize yasaklanmış olanların bir kısmını size serbestleştirmem için Efendinizden bir ayet getirdim. Artık Allah'a karşı korunun ve bana itaat edin. Şüphesiz ki Allah, benim de Efendim, sizin de Efendinizdir. Artık O'na kulluk edin. Bu, bir dosdoğru yoldur" (diyecek).

52- 53- İsa, onlardan o gerçeği örtmeyi algıladığında: "Allah'a (yardım yolunda) benim yardımcılarım kimdir?" demiş, Havariler'de: "Biz Allah'ın yardımcılarız. Allah'a inandık. Ve bizim teslim olanlar olduğumuza tanık ol. Ey Efendimiz, indirdiğine inandık ve o elçiye takıldık, artık bizi o tanık olanların beraberinde yaz" demişti.

54- Ve tuzak kurdular ve Allah'da tuzak kurdu. Ve Allah, o tuzak kurucuların en hayırlısıdır.

55- 56- 57- O vakit Allah:"Ey İsa, şüphesiz ki ben senin ömrünü tamamlayıcı ve seni kendime yükseltici ve seni gerçeği örtenlerden (kurtararak) temizleyici ve sana takılanları ise o kalkışın gününe kadar gerçeği örtmüş olanların üstünde tutucuyum. Sonra dönüş yeriniz banadır, artık hakkında aykırılığa düşmekte olduğunuz şeylerde aranızda ben  karar vereceğim. Gerçeği örtmüşlere gelince, artık onları bu şimdiki (yaşam) da ve o son (yaşam) da bir sert azabla azaplandıracağım. Ve onların hiçbir yardımcıları da yoktur. Ve inanmış ve o düzgün işleri işlemiş olanlara gelince, artık onların işlerinin karşılıklarını eksiksiz verecektir. Ve Allah o haksızlık yapanları sevmez" demişti.

58- Bu onu sana peşi sıra okumakta olduğumuz, o ayetlerden ve o bilge hatırlatmadandır.

59- Şüphesiz ki Allah'ın yanında İsa'nın örneği, Adem'in örneği gibidir.  Onu bir topraktan takdir etti, sonra ona "Ol" dedi, o da hemen oluverir. 

60- O gerçek senin Efendindendir, artık sakın o tereddüde düşenlerden olma.

61- Artık sana gelmiş olan o bilgiden sonra bu konuda kim seninle tartışırsa, artık de ki: "Gelin oğullarımızı ve oğullarınızı ve kadınlarımızı ve kadınlarınızı ve benliklerimizi ve benliklerinizi çağıralım sonra gönülden yalvararak, Allah'ın dışlamasının o yalancıların üzerine isteyelim."

62- Şüphesiz ki bu, kesinlikle o gerçek anlatının ta kendisidir. Ve Allah'tan başka hiçbir tanrı yoktur. Ve şüphesiz ki Allah, kesinlikle o çok güçlünün, o en bilgenin ta kendisidir.

63- Buna rağmen eğer (başka tarafa) yönelirlerse, artık şüphesiz ki Allah, o bozuculuk yapanları en iyi bilicidir.

64- De ki: "Ey o kitabın halkı, bizimle sizin aranızdaki, Allah'tan başkasına kulluk etmemek ve O'na hiç bir şeyi ortaklaştırmamak ve bir kısmımız bir kısmımızı Allah'ın aşağısından efendiler olarak sahiplenmemek olan, denk söze gelin." Eğer (başka tarafa) yönelirlerse, artık siz de: "Tanık olun şüphesiz ki biz teslim olanlarız" deyin.

65-  Ey o kitabın halkı, İbrahim hakkında niçin tartışıyorsunuz? Oysa Tevrat ve İncil onun arkasından indirilmiştir. Hiç bağ kurmaz mısınız?

66- İşte siz onlarsınız ki sizin için hakkında bir bilgi olan olan şeyde tartıştınız, peki sizin için hakkında bir bilgi olmayan şeyde niçin tartışıyorsunuz? Ve Allah bilir, siz bilmezsiniz.

67- İbrahim, bir dönen* (Yahudi) de ve bir yardımcı* (Hristiyan)da değildi. Fakat, (fıtrat yasalarına) bir meyleden teslim olandı. Ve o ortak koşanlardan da değildi.

*Genelde Yahudiler olarak anlam verilen Hadu kelimesine "Dönen" anlamı verme gerekçemiz, Araf. s. 156. ayetinde geçen bağlamına binaendir.

*Nasara kelimesine "Yardımcılar" anlamı verme gerekçemiz, Al-i İmran s. 52. ayetinde geçen bağlamına binaendir.

68- Şüphesiz ki o insanların İbrahim'e en yöneleni, ona takılmış olanlar ve bu haberci ve o inanmış olanlardır. Ve Allah, o inananların yönelenidir.

69- O kitabın halkından bir ekip arzu etti ki sizi saptırsınlar. Oysa kendi benliklerinden başkasını saptırmıyorlar ve bunu da fark etmiyorlar.

70- Ey o kitabın halkı, tanık olduğunuz halde, niçin Allah'ın ayetlerini örtüyorsunuz?

71-  Ey o kitabın halkı, bilmekte olduğunuz halde, niçin o gerçeğe o geçersizliği giydiriyorsunuz ve o gerçeği gizliyorsunuz?

72- 73- Ve o kitabın halkından bir ekip: "İnanmış olanlara indirilmiş şeye, o gündüzün başında ina(nmış gibi davra)nın, onun sonunda ise gerçeği örtün, umulur ki dönerler. Ve sizin yaşam sisteminize takılan kimseden başkasına da inanmayın" dedi. De ki: "Şüphesiz ki o doğruya iletme, Allah'ın doğruya iletmesidir. (Okitabın halkından bir ekip yine): "Size verilmiş şeyin bir örneğinin (başka) birine de verileceğine veya Efendinizin yanında sizinle tartışacaklarına da (inanmayın)" (dedi). De ki: "(Kitap ve elçilik vermek de) şüphesiz ki o lütuf Allah'ın elindedir. Onu kime dilerse verir. Ve Allah, (her şeyi) bir kuşatıcıdır, bir en iyi bilicidir."

74- Şefkatini kime dilerse özel kılar. Ve Allah, o büyük lütuf sahibidir. 

75- Ve o kitabın halkından öylesi vardır ki, eğer ona bir kantar (altın) emanet etsen, onu sana öder. Ve onlardan öylesi de vardır ki, eğer ona bir dinar emanet etsen, (ödemesi için) daimi tepesinde dikilmediğin sürece ona sana ödemez. Bu, onların: "O kitap bilgisi olmayan (Arap)lara karşı bizim üzerimize bir yol (sorumluluk) yoktur" demiş olmaları nedeniyledir. Ve onlar bilmekte oldukları halde Allah'ın üzerine o yalanı söylemektedirler.

76- Hayır, kim antlaşmasını eksiksiz yerine getirir ve korunursa, şüphesiz ki Allah o korunanları sever.

77- Şüphesiz ki Allah'ın antlaşmasını ve yeminlerini bir az bedele değişenler var ya, işte onlara o son (yaşam) da hiçbir (güzel) takdir yoktur. O kalkışın günü Allah onlarla konuşmaz ve onlara bakmaz ve onları arındırmaz. Ve acı bir azap onlar içindir.

78- Ve yine onlardan bir bölük var ki, siz onu o kitaptan olduğunu hesap etmeniz için dillerini o kitapla eğip büküyorlar. Oysa o, o kitaptan değildir. Ve: "O, Allah'ın yanındandır" diyorlar, oysa o Allah'ın yanından da değildir. Ve onlar bilmekte oldukları halde Allah'a karşı o yalanı söylüyorlar.

79- Hiçbir beşer için, Allah ona o kitabı ve o bilgeliği ve o haberciliği versin de sonra o insanlara: "Allah'ın aşağısından bana kullar olun" demesi ( bir hak) değildir. Fakat: "Öğretmekte olduğunuz o kitap nedeniyle ve ders almakta olduğunuz nedeniyle Efendiye adananlar olun" (demesi vardır).  

80-  Ve size, o melekleri ve o habercileri efendiler olarak sahiplenmenizi de buyurmaz. Siz teslim olduktan sonra size o gerçeği örtmeyi buyurur mu?

81- Ve bir zaman Allah o habercilerin yeminle bağlanmış sözünü almış: "Ant olsun ki size kitaptan ve bilgelikten verdim, sonra beraberinizde olan şeyi doğrulayıcı olan bir elçi size geldiğinde, kesinlikle ona inanacaksınız ve kesinlikle ona yardım edeceksiniz. Sabitleş(me sözü ver)diniz ve sizin üzerinize olan bu ağır görevimi sahiplendiniz mi?" demiş, (onlar): "Sabitleş(me sözü ver)dik" demişler, (Allah): "Tanık olun ve ben de sizin beraberinizde o tanık olanlardanım" demişti.

82- Artık kim bundan sonra (başka tarafa) yönelirse, işte onlar o itaatten çıkanların ta kendileridir.

83- Yoksa onlar, Allah'ın yaşam sisteminden başkası peşine mi düşüyorlar? Oysa o göklerde ve o yerde olan kimseler, isteyerek ve istemeyerek de olsa hepsi O'na teslim olmuştur ve yalnızca O'na döndürülecekler.

84- De ki: "Biz Allah'a ve bize indirilmiş şeye ve İbrahim'e ve İsmail'e ve İshak'a veYakub'a ve o torunlara indirilmiş şeye ve Musa'ya ve İsa'ya ve o habercilere Efendilerinden verilmiş şeye inandık. Onlardan hiçbirinin arasını ayrıştırmayız ve biz O'na teslim olanlarız."

85- Ve kim yaşam sistemi olarak İslam'dan başkasının peşine düşerse, artık ondan asla kabul edilmeyecektir. Ve o son (yaşamda) da o ziyan edenlerdendir.

86- İnanmalarından ve o elçinin bir gerçek olduğuna tanıklık etmelerinden ve kendilerine o apaçık delillerin gelmesinin ardından gerçeği örtmüş olan bir topluluğu, Allah nasıl doğruya iletir? Ve Allah, o haksızlık yapanlar topluluğunu doğruya iletmez.

87- İşte onların karşılığı, Allah'ın ve o meleklerin ve o (inanan) insanların toplu olarak dışlamasının onların üzerine olmasıdır.

88-  Onda sürekli kalıcıdırlar. O azap onlardan hafifletilmez ve onlar bakılmazlar.

89- Bunun ardından itaate dönmüş ve (durumlarını) düzeltmiş olanlar başka. Artık şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

90- Şüphesiz ki, inanmalarının ardından gerçeği örtmüş, sonra da gerçeği örtmeyi artırmış olanların (ölüm anındaki) itaate dönüşleri, asla kabul edilmeyecektir. Ve işte onlar, o sapkınların ta kendileridir.

91- Şüphesiz ki gerçeği örtmüş ve azılı gerçeği örtücü olarak ölenler var ya, eğer o yerin dolusu  altını (olup) onu kurtulmalık olarak verse de, onların hiçbirinden asla kabul edilmeyecektir. İşte onlar, bir acı azap onlar içindir ve onların hiçbir yardımcıları da yoktur.

92- Sevmekte olduğunuz şeylerden harcayıncaya kadar, o erdeme asla kavuşamayacaksınız. Ve bir şeyden her ne harcıyorsanız, artık şüphesiz ki Allah onu bir en iyi bilicidir.

93- Tevrat'ın indirilmesi öncesinden Yakub'un (İsrail'in) benliğine yasakladığı hariç, o her yiyecek Yakub'un oğullarına serbestti. De ki: "Eğer doğru söuleyenler iseniz hemen Tevrat'ı getirin de onu peşi sıra okuyun."

94- Artık bunun ardından kim Allah'a karşı o yalanı yakıştırırsa, işte onlar, o haksızlık yapanların ta kendileridir.

95- De ki: "Allah doğruyu söyledi. Artık (fıtrat yasalarına) bir meyleden olan İbrahim'in inancına takılın. Ve o, o ortak koşanlardan da değildi."

96- Şüphesiz ki o insanlar için konulan ilk ev, o tüm insanlar için bereketlenmiş bir doğruya ileten Bekke'deki (Kâbe) dir.

97- Onda apaçık ayetler, İbrahim'in (tevhidi) duruşu vardır. Ve kim ona girerse, artık güvende olur. Ve ona bir yola güç yetirebilen kimseye o evi haccetmesi, Allah'ın o insanların üzerindeki hakkıdır. Ve kim bu gerçeği örterse, artık şüphesiz ki Allah, o tüm insanlardan çok zengindir.

98- De ki: "Ey o kitabın halkı, Allah işlemekte olduğunuz şeylerin üzerinde bir tanık olduğu halde Allah'ın ayetlerini niçin örtüyorsunuz?"

99- De ki: "Ey o kitabın halkı, siz (gerçeğe) tanıklar olduğunuz halde niçin onda bir eğrilik arama peşine düşerek, inanmış kimseyi Allah'ın yolundan uzaklaştırmaya çalışıyorsunuz? Ve Allah işlemekte olduğunuz şeylerden duyarsız değildir."

100- Ey inanmış olanlar,  eğer o kitap verilmiş olanlardan bir bölüğe itaat ederseniz, inanmanızdan sonra gerçeği örtücüler olarak sizi geri döndürürler.

101- Ve Allah'ın ayetleri size peşi sıra okunurken ve O'nun elçisi de içinizdeyken, nasıl gerçeği örtersiniz? Ve kim Allah'a sarılırsa, artık kesinlikle bir dosdoğru yola iletilmiştir.

102- Ey inanmış olanlar, Allah'a karşı O'ndan korunmanın gereğini hakkı ile yerine getirin. Ve siz teslim olanlardan başkası olarak ölmeyin.

103- Ve toplu olarak Allah'ın ipine sarılın ve ayrışmayın. Ve Allah'ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın. Hani siz düşmanlar iken, kalplerinizin arasını kaynaştırmıştı da böylelikle O'nun nimetiyle kardeşler olmuştunuz. Ve siz o ateşten bir çukurun kenarındaydınız da, sizi ondan kurtarmıştı. Allah, doğruya iletilmeniz için ayetlerini size böyle açıklıyor.

104- Ve sizden o hayra çağıran ve o benimsenene uygun olanı buyuran ve o yadırganandan vazgeçirten bir topluluk olsun. Ve işte onlar o başarıya eriştirilenlerin ta kendileridir.

105- Ve kendilerine o apaçık delillerin gelmesinden sonra, ayrışanlar ve aykırılığa düşenler gibi olmayın. Ve işte onlar var ya, bir şiddetli azap onlar içindir.

106- O günde ağaracak yüzler ve kararacak yüzler vardır. Yüzleri kararanlara gelince: "İnanmanızdan sonra gerçeği örttünüz mü? Öyleyse gerçeği örtmekte olmanız nedeniyle o azabı tadın" (denir).

107- Ve yüzleri ağaranlara gelince, artık  Allah'ın şefkatindedirler. Onlar onda sürekli kalıcıdırlar.

108- Bunlar, Allah'ın ayetleridir. Onları sana o gerçekle peşi sıra okuyoruz. Ve Allah o tüm insanlara bir haksızlık etmek istemiyor.

109- Ve o göklerde olan şeyler ve o yerde olan şeyler, Allah'ındır. Ve o işler Allah'a döndürülür.

110- Siz, o insanlar arasından çıkarılmış en hayırlı bir toplum oldunuz. O benimsenene uygunu buyuruyor ve o yadırganandan vazgeçirtiyor ve Allah'a inanıyorsunuz. Ve eğer o kitabın halkı da inanmış olsaydı, kendileri için kesinlikle daha hayırlı olurdu. İçlerinden o inananlar olsa da onların çoğu o itaatten çıkanlardır.

111- Onlar, size bir rahatsızlık dışında asla zarar veremeyecekler. Ve eğer sizinle öldürüşürlerse, size o arkalarını yöneltirler. Sonra yardım da edilmezler.

112- Allah'tan bir ipe ve o (inanan) insanlardan bir ipe (sarılmaları) dışında, nerede ele geçirilirlerse üzerlerine o aşağılanma vurulmuştur. Ve Allah'tan  bir hiddete yerleşmişler ve üzerlerine o durgunluk vurulmuştur. Bu, onların Allah'ın ayetlerini örtmekte ve o habercileri bir gerçek olmaksızın öldürmekte olmaları nedeniyledir. Bu, karşı çıkmış ve sınırı aşmakta olmaları nedeniyledir.

113- 114- (Hepsi) bir denklikte değillerdir. O kitabın halkından dimdik ayakta duran o gecenin vakitlerinde boyun eğerek Allah'ın ayetlerini peşi sıra okuyan bir toplum da vardır. Allah'a ve o son güne inanırlar ve o benimsenenene uygun olanı buyururlar ve o yadırganandan vazgeçirtirler ve o hayırlarda birbirleriyle yarışırlar. Ve işte onlar o düzgünlerdendir.

115- Ve hayırdan her ne yapıyorlarsa, on(un karşılığın)dan asla örtülmeyeceklerdir. Ve Allah, o korunanları bir en iyi bilicidir.

116- Şüphesiz ki gerçeği örtmüş olanların malları ve çocukları onları Allah'tan (gelecek azaba karşı) hiçbir şeyle asla zenginleştirmeyecektir. Ve işte onlar o ateşin arkadaşlarıdır. Onlar onda sürekli kalıcıdırlar.

117- Onların bu şimdiki yaşamda  harcamakta olduğu şeylerin örneği, kendi benliklerine haksızlık yapmış bir topluluğun ekinine eriştirilen, böylelikle onu yok eden onda bir kavurucu soğuk olan bir rüzgârın örneği gibidir. Ve Allah onlara haksızlık yapmadı. Fakat onlar kendi benliklerine haksızlık yapıyorlardı.

118- Ey inanmış olanlar, sizin aşağınızdan olanları bir karındaş olarak sahiplenmeyin. Onlar sizi bozguna düşürmekten geri durmazlar. Sizin şiddetli sıkıntıya düşmenizi arzu ettiler. O kinleri, ağızlarından (çıkan sözlerden) kesinlikle belli olmuştur. Ve göğüslerindeki gizlemekte oldukları şey ise, daha büyüktür. Eğer bağ kuranlarsanız, size o ayetleri kesinlikle açıkladık.

119- İşte siz onlarsınız ki, siz onları seversiniz oysa onlar sizi sevmezler ve siz o kitabın (Tevrat, İncil Kur'an) tamamına inanırsınız (oysa onlar inanmazlar). Ve sizinle karşılaştıkları zaman: "İnandık" diyorlar. Ve yalnız kaldıkları zaman, size karşı olan o öfkeden dolayı parmaklarını ısırıyorlar. De ki: "Öfkenizle ölün. Şüphesiz ki Allah, o göğüslerin sahip olduğunu bir en iyi bilicidir."

120- Eğer size bir iyilik dokunursa, bu onları üzer. Ve eğer size bir kötülük erişitirilirse, ona da  sevinirler. Ve eğer direnip gayret ederseniz ve korunursanız, onların plânları size hiçbir şeyle zarar veremez. Şüphesiz ki Allah, onların işlemekte olduğu şeyleri bir kuşatıcıdır. 

121- Ve hani sen o inananları o öldürüşme için duracakları yerlere yerleştirmek  için sabah serinliğinde ailenden erkenden ayrılmıştın. Ve Allah, bir en iyi işiticidir, bir en iyi bilicidir.

122- Ve o zaman Allah ikisine de yönelen olduğu halde, hani içinizden iki ekip yılgınlığa eğilim göstermişti. Ve artık o inananlar yalnızca Allah'a dayansınlar.

123- Ve ant olsun ki Allah, siz (sayıca onlardan) daha aşağılık bir durumda iken, size Bedir'de yardım etmişti. O halde şükretmeniz için Allah'a karşı korunun.

124- Hani sen o inananlara: "O meleklerden indirilmiş üç bini ile Efendinizin sizi uzatması size yetmeyecek mi?" diyordun.

125- Evet. Eğer siz direnip gayret ederseniz ve korunursanız ve onlarda size şu anda aniden gelirlerse, o meleklerden işaretlenen beş bini ile Efendiniz sizi uzatacaktır.

126- 127- Ve Allah bunu size ancak bir müjde olması onunla kalplerinizin rahatlaması ve gerçeği örtenlerden bir ucun kökünü kazıması veya perişan olarak çevirmesinden başkası için yapmamıştı. Ve o yardım, ancak o en güçlü, o en bilge Allah'tan başkasının yanından değildir.

128- (Allah'ın) onlara lütufla dönme veya onları azaplandırma buyruğundan sana bir şey yoktur. Şüphesiz ki onlar haksızlık yapanlardır. 

129- Ve o göklerde olan şeyler ve o yerde olan şeyler, Allah'ındır. Kimi dilerse bağışlar ve kimi dilerse azap eder. Şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir çok merhamet edicidir.

130- Ey inanmış olanlar, o faizi katlanmış bir katlamayla yemeyin. Ve başarıya eriştirilmeniz için Allah'a karşı korunun.

131- Ve korunun o ateşe karşı ki o, o gerçeği örtücüler için hazırlanmıştır.

132- Ve merhamet edilmeniz için Allah'a ve o elçi'ye itaat edin.

133- Ve Efendinizden bir bağışlamaya, o korunanlar için hazırlanmış, onun boyutu o gökler ve o yer kadar olan bir bahçeye birbirinizle yarışın.

134- Onlar ki, o ferahlıkta ve o darlıkta harcarlar ve öfkelerini yutkunanlar ve o insanlardan (kusurlarını) silenlerdir. Ve Allah o iyilik edenleri sever.

135- Ve onlar ki, bir hayasızlık veya kendi benliklerine karşı bir haksızlık yaptıkları zaman, Allah'ı hatırlarlar hemen arkaya takılı suçları için bağışlama isterler. Ve Allah'tan başka o arkaya takılı suçları bağışlayan kimdir? Ve onlar bilmekte oldukları halde yaptıkları şeyler üzerinde ısrar etmediler.

136- İşte onların karşılığı, Efendilerinden bağışlama ve onda sürekli kalıcılar olarak onların altından o nehirler akar bahçelerdir. Ve o (güzel işleri) işleyenlerin iş karşılığı ne güzeldir.

137- Sizden önce yasalar gelip geçmişti. Artık o yerde dolaşın da, o yalanlayanların sonu nasıl olmuş bir bakın. 

138- Bu, o insanlar için bir açıklama ve o korunanlar için ise bir öğüt ve bir doğruya iletendir.

139- Ve yılmayın ve üzülmeyin, eğer inananlarsanız, üstün durumda olan sizsiniz.

140- 141- Eğer size (Uhud'dan dolayı şimdi) bir yara dokunmaktaysa, o topluluğa da (Bedir'de) kesinlikle onun örneği bir yara dokunmuştu. Ve bu günleri o insanların arasında devridaim ettiriyoruz. Ve (bunun nedeni de) Allah'ın inanmış olanları bilmesi ve içinizden tanıkları sahiplenmesi ve Allah'ın inanmış olanları arındırması ve o gerçeği örtücüleri  mahvetmesi içindir. Ve Allah, o haksızlık yapanları sevmez.

142- Yoksa, Allah içinizden güçlerini kullananları ve o direnip gayret edenleri bilmeden, o bahçeye girivereceğinizi mi hesap ettiniz?

143- Ve ant olsun ki siz onunla karşılaşmadan önce, o ölümün dileğinde bulunuyordunuz. Onu (Uhud'da) kesinlikle gördünüz ve (ona atılmayıp) bakar durumda kaldınız.

144- Ve Muhammed bir elçiden başkası değildir. Ondan önce de o elçiler gelip geçmişti. Eğer o ölür veya öldürülürse, siz ökçelerinizin üzerinde çevrilecek misiniz? Ve kim iki ökçesi üzerinde çevrilirse, Allah'a hiçbir şeyle asla zarar veremeyecektir. Ve Allah, o şükredenlerin karşılığını verecektir.

145- Ve (Uhud'da) bir benliğin, Allah'ın onayıyla bir sürelenmiş yazısından başka ölmesi olmadı. Ve kim bu şimdiki (yaşamın) ödülünü isterse, ona ondan veririz. Ve kim o son (yaşamın) ödülünü isterse, ona da ondan veririz. Ve o şükredenlerin karşılığını vereceğiz.

146- Ve haberci'den nicesi vardı ki, Efendiye adanan birçok kimse onun beraberinde öldürüşmüştü. Onlar, Allah'ın yolunda onlara eriştirilen şeyden ötürü, yılmamışlar ve zayıflık göstermemişler ve boyun eğmek istememişlerdi. Ve Allah, o direnip gayret edenleri sever.

147- Ve onların sözleri: "Ey Efendimiz, arkaya takılı suçlarımızı ve işimizdeki savurganlığımızı bize bağışla ve ayaklarımızı sabitleştir ve o gerçeği örtenler topluluğuna karşı bize yardım et" demelerinden başkası olmadı.

148- Bunun üzerine Allah onlara bu şimdiki (yaşam) ödülünü ve o son (yaşam) iyi ödülünü verdi.  Ve Allah, o iyilik edenleri sever.

149- Ey inanmış olanlar, eğer gerçeği örtmüş olanlara itaat ederseniz, sizi ökçeleriniz üzeri geri döndürürler de, böylelikle ziyan edenlere çevrilirsiniz.

150- Hayır, Allah sizin yöneleninizdir. Ve O, o yardımcıların en hayırlısıdır.

151-  Hakkında bir yetki indirmediği şeyleri, Allah'a ortaklaştırmış olmaları nedeniyle gerçeği örtmüş olanların kalplerini o korkuyla karşılaştıracağız. Ve onların sığınağı o ateştir. Ve ne sıkıntılıdır o haksızlık yapanların barınağı.

152- Ve Allah size o verdiği sözünü, kendisinin onayıyla onları kırıp geçirmekte olduğunuz ve sevdiğiniz şeyi size göstermesinin arkasından yılgınlığa düştüğünüz ve o buyruk konusunda birbirinizle çekişip karşı çıktığınız zamana kadar, ant olsun ki doğrulamıştı. İçinizden kimi bu şimdiki (yaşamı) istiyordu ve içinizden kimi de o son (yaşamı) istiyordu. Sonra Allah sizi yoklamak için, onlar(a karşı savaşı kazanmaktan)dan geri çevirdi. Ve ant olsun ki (Allah) sizden (hatanızı) silmiştir. Ve Allah, o inananların üzerine bir lütuf sahibidir.

153- Hani siz birine bile dönüp bakmadan (dağa doğru) çıkıyor ve o elçi de sizi arkanızdan çağırıyordu. Bunun üzerine Allah sizden kaçan şeye ve size eriştirilen şeye üzülmemeniz için sizi keder üstüne kederle ödüllendirdi. Ve Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi haber alıcıdır.

154- Sonra, o kederin arkasından üzerinize içinizden bir ekibi kaplayan bir güven uykusu indirdi (böylece güveninizi kaybetmediniz). Ve sadece kendi benliklerine eğilim gösteren bir ekip (iki yüzlüler) ise, Allah'a karşı o gerçeğin dışında bir kanaat, o düşüncesizliğin kanaatini besliyorlar:

"(Savaşla ilgili) o buyruktan bize herhangi bir şey (söz hakkı) mı vardı (sorumluluğumuz olsun)" diyorlardı. De ki: "Şüphesiz ki o buyruğun tamamı Allah'a aittir." Onlar sana belli etmediklerini benliklerinde gizliyorlar: "Eğer o buyruktan bize de bir şey (söz hakkı) olsaydı, burada öldürülmezdik" diyorlar. De ki: "Eğer evlerinizde bile olsaydınız, üzerlerine o ölüm yazılmış olanlar devrilecekleri yere kesinlikle meydana çıkardı." Ve (bunun nedeni de) Allah'ın sinenizdeki şeyi yoklaması ve kalplerinizdeki şeyi arındırması içindir. Ve Allah, o göğüslerin sahip olduğunu bir en iyi bilicidir.

155- Şüphesiz ki o iki toplu birliğin karşılaştığı gün, içinizden (başka tarafa) yönelenleri, bir kısım kazandıkları şeylerle o şeytan ancak ve ancak kaydırmak istemişti. Ve ant olsun ki Allah onlardan (hatalarını) sildi. Şüphesiz ki Allah, bir çok bağışlayıcıdır, bir yumuşak davranıcıdır.

156- Ey inanmış olanlar, gerçeği örtmüş ve o yerde yolculuğa çıktıkları veya gazvede oldukları zaman (ölen) kardeşleri için: "Eğer yanımızda olsalardı, ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi" diyenler gibi olmayın. Bu, Allah'ın onların kalplerinde bir özleme dönüştürmesi içindir. Ve Allah, yaşatır ve öldürür. Ve Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi görücüdür. 

157- Ve ant olsun ki eğer Allah'ın yolunda öldürülürseniz veya ölürseniz, Allah'tan bir bağışlama ve bir şefkat, onların toplamakta olduğu şeylerden kesinlikle daha hayırlıdır.

158- Ve ant olsun ki ölürseniz veya öldürülürseniz, kesinlikle Allah'a sürülüp toplanılacaksınız. 

159- Allah'tan bir şefkat nedeniyle onlara yumuşak davrandın. Ve eğer o kalbi sert ve bir kaba olsaydın, senin çevrenden kesinlikle dağılırlardı. Artık sen onlardan (hatalarını) sil ve onlar için bağışlama iste ve o buyruk hususunda onlarla danış. Kararlı olduğun zaman ise, artık Allah'a dayan. Şüphesiz ki Allah, o (kendisine) dayananları sever.

160- Eğer Allah size yardım ederse, artık sizi hiçbir yenecek olmaz. Ve eğer sizi yüzüstü bırakırsa, artık O'ndan sonra size yardım edebilecek o kimse kimdir? Ve o inananlar artık yalnızca Allah'a dayansınlar.

161- Bir haberci için ganimeti bağlaması (bir hak) değildir. Ve kim ganimeti bağlarsa, o kalkışın günü bağladığı şeyle gelir. Sonra her bir benliğe kazandığı şey eksiksiz verilir. Ve onlar haksızlığa uğratılmazlar.

162- Allah'ın hoşnutluğuna takılmış kişi, Allah'tan bir kızgınlığa yerleşmiş kişi gibi midir? Onun sığınağı cehennemdir. Ve ne sıkıntılıdır o dönüş.

163- Onlar Allah'ın yanında (farklı) kademelerdedirler. Ve Allah, onların işlemekte olduğu şeyleri bir en iyi görücüdür.

164- Ant olsun ki Allah, o inananlara onların içinden kendi benliklerinden onlara ayetlerini peşi sıra okuyan ve onları arındıran ve onlara o kitabı ve o bilgeliği öğreten bir elçi harekete geçirmekle, büyük iyilikte bulunmuştur. Ve şüphesiz ki onlar önceden kesinlikle bir açıklanan sapkınlık içindeydiler.

165- Sizin (Bedir'de) onlara iki katını eriştirdiğiniz bir musibet, (Uhud'da) size eriştirildiğinde mi, "Bu nereden?" dediniz? De ki: "O, benliklerinizin yanındandır." Şüphesiz ki Allah, her bir şeyin üzerine bir ölçü koyucudur.

166-167- Ve o iki toplu birliğin karşılaştığı günde size eriştirilen, Allah'ın onayıyla ve o inananları bilmesi ve ikiyüzlüleri bilmesi içindi. Ve onlara: "Gelin, Allah'ın yolunda öldürüşün veya (kendinizi) savunun" denildiğinde: "Eğer öldürüşme bilseydik, kesinlikle size takılırdık" dediler. O gün onlar inanmaktan daha çok o gerçeği örtmeye yakındılar. Kalplerinde olmayan şeyi ağızları ile söylüyorlardı. Ve Allah onların gizlemekte olduğu şeyleri en iyi bilendir.

168- Onlar ki, (evlerinde) oturdular ve (savaşta ölen) kardeşleri için: "Eğer bize itaat etselerdi, öldürülmezlerdi" dediler. De ki: "Eğer doğru söyleyenler iseniz, o ölümü benliklerinizden haydi savın."

169- 170- 171- Ve Allah'ın yolunda öldürülenleri sakın ölüler olarak hesap etme. Aksine onlar yaşayanlardır, Efendilerinin yanında rızıklanmaktadırlar. Allah'ın, kendi lütfundan onlara verdiği şeylere sevinenlerdir. Ve onlar artlarından henüz kendilerine katılmayanlara, onlara hiç bir kaygı olmayacağını ve onların üzülmeyeceklerini müjdelemek isterler. Onlar, Allah'tan bir nimeti ve bir lütfu ve şüphesiz ki Allah'ın o inananların iş karşılığını kayba uğratmayacağını müjdelerler.

172- Onlar ki, kendilerine o yaranın eriştirilmesinden sonra (savaş meydanından kaçmayarak), Allah'ı ve o elçiyi (olumlu) cevaplandırdılar. Bir büyük iş karşılığı, onların içinden iyilik etmiş ve korunmuş olanlaradır.

173- Onlar ki, o insanlar onlara: "Şüphesiz ki o insanlar sizin için kesinlikle (ordu) topladılar, artık onlardan endişelenin" demişti de (bu sözler) onların inancını artırmış ve: "Allah bize yeter ve ne güzel dayanaktır" demişlerdi.

174- Böylelikle onlara bir kötülük dokunmadan, Allah'tan bir nimetle ve lütufla çevrildiler ve Allah'ın hoşnutluğuna takıldılar. Ve Allah, bir büyük lütuf sahibidir.

175- İşte bu (insanlar), ancak ve ancak kendi yönelenleriyle sizi kaygılandıran o şeytandır. Eğer inananlarsanız, onlardan kaygılanmayın benden kaygılanın.

176- Ve o gerçeği örtmekte birbirleriyle yarışanlar, sakın seni üzmesin. Şüphesiz ki onlar Allah'a hiçbir şeyle asla zarar veremeyecekler. Allah, onları o son (yaşam) da (cennetten) bir hisse sahibi yapmamak istiyor. Ve bir büyük azap, onlar içindir.

177- Şüphesiz ki o inanmayı o gerçeği örtmeyle değiştirenler, Allah'a hiç bir şeyle asla zarar veremeyecekler. Ve bir acı azap, onlar içindir

178- Ve gerçeği örtenler onlara mühlet vermemizin benlikleri için daha hayırlı olduğunu sakın hesap etmesin. Biz onlara ancak ve ancak günahı artırmaları için mühlet veriyoruz. Ve bir alçaltıcı azap, onlar içindir.

179- Allah, o murdarı o temizden ayırana kadar, o inananları bulunduğunuz şey üzerinde bırakacak değildir. (Bunu yaparken) sizi o algılanamayananın üzerine muttali kılacak da değildir. Fakat Allah elçilerinden kimi dilerse derleyip toplar. Öyleyse Allah'a ve O'nun elçilerine inanın. Ve eğer inanırsanız ve korunursanız, artık bir büyük iş karşılığı sizin içindir.

180- Ve Allah'ın kendi lütfundan onlara verdiği şeylere cimrilik edenler, onu kendileri için daha hayırlı olduğunu sakın hesap etmesin. Aksine o, onlar için daha şerdir. O kalkışın günü onunla cimrilik ettikleri şeyler, boyunlarına (ağırlık olarak) dolandırılacaktır. Ve o göklerin ve o yerin mirası, Allah'ındır. Ve Allah, işlemekte olduğunuz şeyleri bir en iyi haber alıcıdır.

181- Ant olsun ki Allah: "Şüphesiz ki Allah, bir muhtaçtır ve biz ise zenginleriz" diyenlerin sözünü işitmiştir. Bu dedikleri şeyi ve o habercileri bir gerçek olmaksızın öldürmelerini (hesap gününde) kitaplaştıracağız* ve onlara: "O yakıp kül edicinin azabını tadın" diyeceğiz.

(*) Ayette geçen "senektübu" kelimesine "yazacağız" yerine "kitaplaştıracağız" anlamı verme gerekçemiz, geçmişte işlenen her şeyin zaten yazılmış olması sebebidir. İşlendiği anda yazılan bir şey, kıyamet gününde kitaplaşmış olarak herkesin önüne geleceği için böyle bir anlamı tercih ettik.

182- Bu, ellerinizin öncelediği nedeniyledir. Ve şüphesiz ki Allah, o kullara karşı asla haksızlık yapıcı değildir.

183- Onlar ki: "Şüphesiz ki Allah, onu o ateşin yiyeceği bir yaklaşmalık getirinceye kadar, hiçbir elçiye inanmamamız konusunda bize antlaşma yaptı" dediler. De ki: "Benden önce elçiler o apaçık delilleri, ve o dediğinizi size getirmişti. Eğer doğru söyleyenler iseniz, öyleyse onları niçin öldürdünüz?"

184- Eğer seni yalanlarlarsa, senden önce o apaçık delilleri ve o yazılı metinleri ve o ışık verici o kitabı getirmiş olan elçiler de kesinlikle yalanlanmıştı.

185- Her bir benlik o ölümü tadıcıdır. Ve ancak ve ancak o kalkışın günü işinizin karşılıkları size eksiksiz verilecektir. Kim o ateşten uzaklaştırılır ve o bahçeye girdirilirse, artık o kesinlikle başarmıştır. Ve bu şimdiki yaşam, o aldatıcının bir yararlığından başka bir şey değildir.

186- Mallarınızda ve benliklerinizde kesinlikle yoklanacaksınız ve sizden önce o kitap verilmiş olanlardan ve ortaklaştırmış olanlardan kesinlikle birçok rahatsızlık işiteceksiniz. Ve eğer direnip gayret ederseniz ve korunursanız, artık şüphesiz ki bu, o işlerin kararlısındandır.

187- Ve bir zaman Allah, o kitap verilmiş olanlardan: "Onu o insanlara kesinlikle açıklayacaksınız ve onu gizlemeyeceksiniz" diye, yeminle bağlanmış söz almıştı. Buna rağmen onlar sözlerini sırtlarının ötesine fırlatıp atmışlar ve onu bir az bedele değişmişlerdi. Değişmekte oldukları şey ne sıkıntılıdır.

188- Sakın hesap etmeyesin ki, getirdikleri şeylerle sevinenleri, yapmadıkları şeylerle övülmeyi sevenleri, artık sakın onları hesap etmeyesin ki o azaptan (kurtulmayı) başaracak yer bulabilecekler. Ve bir acı azap, onlar içindir.

189- Ve o göklerin ve o yerin hükümranlığı, Allah'ındır. Ve Allah, her bir şeyin üzerine bir ölçü  koyucudur.

190- Şüphesiz ki o göklerin ve o yerin takdir edilişinde, o gece ve o gündüzün aykırı düşmesinde, o temiz akıl sahipleri için kesinlikle (gözle görülen) ayetler vardır.

191-192-193- 194-  Onlar ki, ayaktayken ve otururken ve yanları üzereyken (yani her durumda), Allah'ı hatırlarlar ve o göklerin ve o yerin takdir edilişi hakkında düşünürler. (Ve derler ki): "Ey Efendimiz, sen bunu bir geçersizlikle takdir etmedin. Sen her türlü eksiklikten uzaksın, artık bizi o ateşin azabından koru. Ey Efendimiz, şüphesiz ki sen kimi ateşe girdirirsen, kesinlikle sen onu rezil duruma düşürmüşsündür. Ve o haksızlık yapanlar için hiçbir yardımcı yoktur. Ey Efendimiz, şüphesiz ki biz, 'Efendinize inanın' diye o inanmaya seslenen bir sesleniciyi işittik de hemen inandık. Ey Efendimiz, artık bizim arkaya takılı suçlarımızı bağışla ve bizden kötülüklerimizi ört ve bizim ömrümüzü o erdemlilerin beraberinde tamamla. Ey Efendimiz, elçilerine (itaatin karşılığında) bize söz verdiğin şeyi ver ve o kalkışın günü bizi rezil duruma düşürme. Şüphesiz ki sen o verdiğin söze aykırı davranmazsın."

195- Bunun üzerine Efendileri de onları (şöyle) cevaplandırdı: "Şüphesiz ki ben, içinizden hiçbir erkekten veya kadından işleyenin işini kayba uğratmam. (Çalışmasının karşılığını almakta) bazınız bazınızdandır (farkınız yoktur). Onlar ki göç ettiler ve yurtlarından çıkarıldılar ve benim yolumda rahatsız edildiler ve öldürüştüler ve öldürüldüler. Onlardan kötülüklerini kesinlikle örteceğim ve onları Allah'ın yanından bir ödül olarak onların altından o nehirler akar bahçelere kesinlikle girdireceğim. Ve Allah, ödülün iyisi O'nun yanındadır."

196- 197- O gerçeği örtmüş olanların o yörelerde çevrilip durması sakın seni aldatmasın. Bir az  yararlılıktır, sonra onların sığınağı cehennemdir. Ve ne sıkıntılıdır o döşek.

198- Fakat Efendilerinden korunmuş olanlar için Allah'ın yanından bir ikram olarak, onda sürekli kalıcılar olarak onların altından o nehirler akar bahçeler vardır. Ve Allah'ın yanında olan şey, iyi ve o erdemliler için daha hayırlıdır.

199- Ve şüphesiz ki o kitabın halkından kimi vardır ki, Allah'a ve size indirilmiş şeye ve kendilerine indirilmiş şeye Allah'a saygı duyarak inanırlar, Allah'ın ayetlerini bir az bedele değişmezler. İşte onlar, Efendilerinin yanındaki iş karşılıkları onlar içindir. Şüphesiz ki Allah, o hesabı hızlı görendir.

200- Ey inanmış olanlar, direnip gayret edin ve direnip gayret etmekte birbirinizle yarışın ve birbirinize bağlı olun ve başarıya eriştirilmeniz için Allah'a karşı korunun.