İbrahim a.s ın İmtihanı'nın Sonucunun Bilinip İshak ve Yakub'un Önceden Müjdelenmesi

Atamız ibrahim as ın kıssası içinde anlatılan onun imtihan edilip ishak ve yakub'un hediye edilmesi ve bu hediyenin daha çocuklar dünyaya gelmeden  kur'anda daha önce bildirilmesinin bizlere verdiği mesajlardan birisi son zamanlarda yeniden ortaya atılan "Allah cc kişinin imtihanın sonucunu bilmez" veya " Allah cc senin kiminle evleneceğini bilmez" şeklinde söylenen, Allah cc nin bilgisine sınır koyma şeklindeki düşüncelerin yanlışlığını ortaya koyması açısından mesaj taşıyan bir kıssadır.   

"İbrahim'in misafirleri" olarak anlatılan elçilerin lut as ın kavminin helakından önce ibrahim as a uğrayarak ona ve eşine vermiş oldukları çocuk müjdesinin taşıdığı mesajlardan birisi Allah cc nin kulunun imtihan sonucunun önceden bildiği hatta kulunun kiminle evleneceğini'de bildiğinin mesajını taşıyan bir anlatımdır. Çocuk müjdesinin verildiği ayetleri görüp sonra onlara "ishak ve yakub" un  müjdelendiği ayetin mesajını anlamaya çalışalım.  

 -----011.071 Bu arada, İbrahim'in ayakta duran karısı gülünce, «Ona İshak'ı ardından Yakub'u müjdeleriz» dediler.
-----015.053Dediler ki: Korkma; biz sana bilgin bir oğul müjdeliyoruz.
-----051.028 Derken onlardan korkmaya başladı. «Korkma» dediler ve ona bilgin bir oğlan çocuğu müjdelediler.
Vermiş olduğumuz  ayet mealleri ibrahim as a gelen misafir elçilerin ona ve eşine verdiği çocuk müjdesini anlatmaktadır. Ayetlerde  hud s. 71. de "ishak ve yakub" hicr s. 53 ve zariyat s 28. de "bilgin bir oğul" olarak müjde verildiği görülmektedir.

Kur'an kıssalarının sadece yaşanmış olduğu zamanı anlatan bir hikaye olmayıp , muhataplarına mesaj verme amaçlı olduğu düşünülecek olursa bir kıssa içinde yaşanmış olan bir olayın kur'anda farklı ibareler ile anlatılma sebebini daha kolay anlayabiliriz. Bu satırları kişi olarak bu kıssadaki farklı anlatımın sebebini "Allah cc kişinin imtihan sonucunu bilmez" veya "Allah cc senin kiminle evleneceğini bilmez" sözlerini duyana kadar bilmiyordu, bu düşünceler ortaya atıldığı zaman baktık'ki bu tür anlatımların mesaj taşıyan yönü Allah cc nin kulunun imtihan sonucunun ne olacağını imtihan'dan bilirmiş.   

İbrahim as ın ilk oğlu ismail as olduğu yine kur'andan öğrendiğimiz bir bilgi olup ishak as, ismail as ile tabi tutulduğu imtihan sonucu ona hediye edilmiştir. Hud s. 71. ayetinde gelen elçilerin, diğer ayetlerdeki tek oğlu müjdesinin aksine o tek oğuldan sonraki gelecek olanları haber vermesinin bize mesaj veren yönü saffat s. de anlatılan ibrahim as ile oğlunun imtihanı neticesi ile birlikte okunarak anlamak mümkündür.  

 -----037.104-113 Biz ona: «Ey İbrahim» diye seslendik.Gerçekten sen, rüyayı doğruladın. Hiç şüphesiz biz, ihsanda bulunanları böyle ödüllendiririz.» Doğrusu bu, apaçık bir imtihandı. Biz, oğluna bedel ona büyük bir kurban verdik. Geriden gelecekler arasında ona (iyi bir nam) bıraktık: İbrahim'e selam! dedik. Biz iyileri böyle mükâfatlandırırız. Çünkü o, bizim mümin kullarımızdandır.Sâlihlerden bir peygamber olarak O'na (İbrahim'e) İshak'ı müjdeledik. Kendisini ve İshak'ı mübarek (kutlu ve bereketli) eyledik. Lâkin her ikisinin neslinden iyi kimseler olacağı gibi, kendine açıktan açığa kötülük edenler de olacak.

Saffat s. ayetleri, ibrahim ve oğlu ismail as ile birlikte bir imtihana tabi tutulup bu imtihanı yüz akı ile başarıp sonunda bu imtihanın hediyesi olarak ishak as ın müjdelendiğini bildirir. Hud s. 71. ayetinde ishak ve yakubun ismail as ın doğumundan önce zikredilmesinin bize mesaj veren yönü ibrahim as ın , ilk oğlu ismail as doğduktan sonra onların bir imtihana tabi tutulup bu imtihandan yüz akı çıkacaklarının önceden bilindiğinin mesajıdır. Tabiki bu önceden bilinme onların iradelerinin başarılı olacak şekilde zorlanması ile gerçekleşmeyip serbest iradelerini kullanmışlardır, Allah cc bu kıssa içindeki vermiş olduğu mesajla bu bilginin önceden kendi ilminde olduğunu bildirmektedir. Üstüne üstlük birde ishak as ın kiminle evleneceğini bile bilmiş daha ortada ne ismail ve ishak as lar yokken yakub isminide vererek ishak as ın kiminle evleneceğini bilmiştir.  

"Allah kulunun imtihanının sonucunu bilmez" iddiasının nasıl çürük ve yanlış bir iddia olduğu bu kıssadaki mesajdan çıkmakta olup kıssaların vermek istediği arka plan mesajlarına örnek olabilecek bir konudur. Kıssalardaki farklı anlatımların aynı olayın 3 ayrı yaşanmışlığı değil o olay üzerinden muhataplarına mesaj vermesi olup imtihanın sonucunun daha önceden bilinmesine güzel bir örnektir. 

Bazı ayetlerde geçen "Allah bilinceye kadar" şeklindeki sözlerden , Allah "bilmiyorum" diyor anlayışı çıkarılarak ön kabul sonucu oluşturulan düşüncelerin desteklenmesi yoluna gidildiği görülmektedir. Allah cc nin kuluna ahirette vereceği karşılığın onun işlediği ameller neticesinde olduğu bir gerçek olup,  o kulun herhangi bir amel işlemeden cennet veya cehennem şeklinde bir karşlık alamayacağıda malmdur. Allah cc nin "bilinceye kadar" buyurması onun haşa" bilmiyorum" demesi değil kuluna olan adaletinin bir sonucu olup o kulun amel işleyip sonucunun karşılığını alması anlamında olup "bilmiyorum diyor" şeklindeki sözler ona atılan iftiradan başka bir şey değildir.

"Allah kulunun kiminle evleneceğini bilmez" şeklindeki iddianın kur'an tarafından yanlış olduğunun delilleri diğer elçiler ile ilgili ayetlerde'de mevcut olmasına rağmen konuyu uzatmamak için ibrahim as kıssası dahilindeki bir anlatımının nasıl bir mesaj taşıyabileceği örneği ile sınırlandırmakla yetiniyoruz.

Sonuç olarak, kuran kıssalarını okurken mesaj taşıması yönünden okunmasının bizlere nasıl farklı bilgiler verebileceğinin bir örneği olan ibrahim as ın misafirleri kıssası içinde anlatılan ismail as dan sonra doğacak çocukların anlatılma sebebi ibrahim as ve oğlunun tabi tutulacağı imtihandan yüz akı ile çıkacaklarının bilgisinin Allah cc katında daha önceden mevcut olması olup bu bilinmesi onların iradelerini zorlayarak başarmaları şeklinde olmamıştır. Allah cc için gayb diye bir şey olmadığı onun bildiği gayb'ın kullar için gayb olan şeyler olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır. Allah cc nin bilgisine sınır koyan düşüncelerin kur'an tarafından onay almadığı bu tür düşüncelerin ön kabuller sonucu kur'ana onaylattırılmaya çalışılan düşünceler olduğu unutulmamalıdır.    

                                       EN DOĞRUSUNU ALLAH CC BİLİR.