Kur'an yaklaşık 1500 yıl önce Mekke ve Medine şehirlerinde yaşayan insanlara indirilmiş bir kitaptır. Bu kitabın muhteviyatına baktığımızda, o günkü yaşayan insanların ekonomik , sosyal ve dini düşüncelerinin göz önüne alınarak indirilmiş ayetler olduğunu, hatta bir kısım ayetlerin "Tarihsel" denilebilecek bir durumda ve bugün yaşanan hayat içinde pratiği olmayan ayetler olduğunu söyleyebiliriz.
Kur'an indiği zaman ve mekan içinde yaşayan Arap toplumunun örfi yapısını, eğer şirk unsuru taşımıyor ise kabul etmiş , ıslaha muhtaç olanları varsa onları ıslah etmiş , eğer toplum yaşantısında şirk unsurları varsa bunları ret etmiş, ve kökten bir değişim meydana getirmiştir.
Kur'anın indiği topraklarda yaşayan insanların Arap olması, ve bu insanların binlerce yıldır süregelen yaşantılarının kazandırdığı ve onlara has olan örfleri ve adetlerinin Kur'an tarafından dikkate alınarak, "Şirk" unsuru taşımayan bir kısım örf ve adetlerin yasaklanmadığını , bunların bazı düzenlemeler ile Kur'anın nuzulü sırasında devam ettirildiğini görmekteyiz.
Bugüne geldiğimizde ise , Kur'anın insanın ferdi ve toplumsal yaşantısına dair olan hükümlerinin, 1500 yıldır yaşanan kültürel , ekonomik ve sosyal değişimler nedeni ile hayat içinde nasıl ikame edilebileceği, sorusu gündeme gelmektedir.
Bu sorunun cevabı üzerinde yapılan tartışmalar ,ve bu sorunun cevabı olarak ortaya konulan geçmişteki bazı yanlış uygulamalar, ve bu uygulamaların aynen bugünde aynen geçerli olacağı korkusu , bir kısım insanı karamsar duruma düşürerek , "Artık bu kitap yaşanan hayata dair bir şey söylemiyor" şeklinde düşüncelere itmektedir.
Kur'an gerçekten bugün yaşanan hayatın içinde uygulama imkanı kalmamış bir kitap mıdır ?. Yoksa bugün hayatı yaşayan insanların alışkanlıkları, Kur'an dışı uygulamaları içselleştirdiği için böyle bir düşünce içindemidirler?.
Bu soruların cevapları eğer doğru biçimde bulunabilirse, bugün sorun olarak görülen bazı meseleleler hallolmuş olacaktır.
"Kur'anın yaşanan hayata pratize edilmesi" denildiği zaman, bir çok insanın aklına gelen konulardan bir tanesi, "Kölelik ve Cariyelik" müessesesidir. Bu konu, İslam düşmanlarının elinde hazır bir koz olarak, Müslümanlara vurulan bir kırbaç haline gelmiş , özellikle bugün "Ehli Hadis" düşüncesini temel alan bir takım örgütlerin "İslam Devleti" adı altında yaptığı uygulamalarda, bu kurumun yeniden pratiğe geçirildiği haberlerini bile duymaktayız.
Bir çok insanın zihninde , "Bugün Kur'anı esas alan bir toplum yönetimi içinde kölelik ve cariyelik kurumu olacak mıdır?" sorusu cevap beklemektedir.
Bu sorunun cevabı bir çok kimse tarafından merak edilmektedir. En son söyleyeceğimiz sözü baştan söyleyerek, bu sorunun cevabına "HAYIR" diyebiliriz neden mi? ;
Kölelik ve cariyelik kurumu, Kur'anın nazil olması ile birlikte vaz edilmiş bir kural, yani uygulandığında sevap , uygulanmadığında günah kazandıran bir emir değildir. Bu kurum Kur'anın nuzulü öncesi Arap toplumunun hayatında var olan ve "Şirk" olarak görülen bir uygulama olmadığı için direk olarak "Haram" hükmü verilip kaldırılmamıştır.
Kur'an, köle ve cariye statüsüne tabi olanların daha insanca bir hayat sürmeleri için, gerekli olan düzenlemeleri yaparak, yani onlar için uygulanan hukuku ıslah ederek, onların önce insan olduklarını hatırlatmıştır. Bu konuda klasik İslam fıkhı tarafından üretilen, özellikle cariyeler ile nikahsız beraber olunabileceğine dair olan hükümlerin, Kur'an tarafından onaylanmadığını hatırlatmak yerinde olacaktır. Konu müstakil bir başlık altında incelenebilecek kadar geniş olduğu için, şimdilik bu kadarı ile yetinmek istiyoruz.
Bugün Kur'anı baz alan ve klasik fıkhı dikkate almayarak yeni bir Kur'ani fıkıh üreten İslami devlet yönetimi altında, "Kölelik ve Cariyelik" adında bir kurumun yeniden işlerlik kazanması artık mümkün değildir. Bu kurum, Kur'anın "Sabitesi" veya "Evrensel" bir kuralı değil, o günkü Arap toplumunun yaşantısının bir gereği olarak ,Kur'anın düzenlemeler getirerek ıslah ettiği bir kurumdur.
Bilindiği üzere bugün dünya genelinde yaşanan ekonomik hayat, faizli sisteme dayanan bir model üzerine bina edilmiştir. 1500 sene öncesi yaşanan ekonomik hayat ile bugün yaşanan ekonomik hayat birbirinden farklı olduğu için, artık faizsiz bir ekonomik modelin mümkün olmadığı düşüncesinde yola çıkılarak , Kur'anın ekonomik model tavsiyelerinin uygulanamaz olduğu savı ortaya atılmaktadır.
Öncelikle şu bilinmelidir ki ; Faiz yasağı Kur'anın bir sabitesi yani evrensel bir kuralıdır. "Faiz olmadan ekonomik hayatın devamı mümkün değildir" şeklinde bir iddia "Allah ve elçisine açılan bir savaş" anlamına gelecektir. Öncelikle böyle bir fikrin Müslüman kafalardan silinmesi, ve "Faiz olmadan ekonomik bir hayatın devamı mümkün olabilir" düşüncesi kafalarda yer ederek, teslimiyetin gereği yerine getirilmelidir.
Allah (c.c) nin kitabında "Haram" olarak beyan ettiği bir hükme karşı, pratiğinin imkansız olduğu yönündeki bazı itirazlar, ve bu itirazlara sebep olan hükümler, yaşadığımız dünya gerçekleri ile uyum sağlamıyor ise, hatayı Kur'anda değil, yaşanan hayatın kendisinde aramak gerekmektedir.
Allah (c.c) bir şeyi yasaklamış ve bu yasaklanan şey , zamanla hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmişse , ondan ayrılmamak için dinin hükümlerini yaşanan hayata göre yeniden düzenlemek, veya hükümleri delmeye çalışmak yerine , yaşadığımız hayatı yeniden gözden geçirerek , Kur'anın hükümlerini hayata değil , hayatı Kur'anın hükümlerine uydurmak zorundayız.
Bugün maalesef bir çok Müslüman böyle bir ikilem içinde kalarak , yaşadığı hayat ile inandığını iddia ettiği kitap arasındaki uçurumu fark etmekte, fakat ne yardan ne serden vazgeçmek istemeyerek , içinde bulunduğu ikileme İslami bir kılıf uydurarak paçayı kurtarmanın derdine düşmüş durumdadır.
Bu konuda yapılan en büyük yanlış, Müslüman veya Kafir ayrımı olmadan herkesin faizli bir ekonomik modele yatkın bir yaşantı içine girmiş olması , ve böyle hayatın getirilerine alışkın olduğu için, terk edildiğinde her şeyin sil baştan değişeceği korkusudur. Yaşantısını faizli bir ekonomik model üzerine kurmuş olanların, böyle bir model harici ekonomik sistemin uygulanamaz olması iddiası, teslim olmaya değil teslim almaya yönelik düşüncelerin ürünüdür.
Arap toplumunda geçerli olan faizli ekonomi eğer, Allah (c.c) tarafından "Arap gerçeği" olarak kabul edilseydi, Allah (c.c) bu faizi kaldırmaz, daha yumuşak bir faizli sistem önermesi ile, faizli ekonomik sistemin evrensel bir kural olabileceği yönünde bizlerde de bir düşünce oluşması sağlanabilirdi. Fakat faiz , insanlara ekonomik olarak zulmetmenin evrensel bir yolu olduğu için bu yol Kur'an tarafından kıyamete değin HARAM kılınmıştır.
Bugün faizli bir ekonomik sistemin artık bazı Müslümanlar tarafından bile "Dünya gerçeği" olarak kabul edilerek, Kur'anın bu konudaki yasağının "Uygulanamaz" olduğu düşüncesinin, öncelikle imani bir problem olarak düşünülmesi gerekmektedir.
Kur'anın miras taksimine baktığımızda, Kur'an erkeğe 2 kadın hissesi vermektedir. Mirasın Arap toplumu tarihsel arka planına baktığımızda , kadının mirastan mahrum edilmesi söz konusudur. Erkeğin 2 kadın hissesi almasının gerekçesi olarak , erkeklerin evin maişetini temin etme noktasında sorumlu olmaları, onların kadınlara göre daha fazla hisse almalarını da beraberinde getirmektedir.
Bugün yaşadığımız dünyaya baktığımızda , kadınlarında aynen erkekler gibi , iş hayatının her kolunda faal olduğunu , artık ekonomik bağımsızlıklarını kazanan bireyler olduklarını görmekteyiz.
Bu durumu göz önünde bulundurarak , "Kur'an erkeklerin evin ihtiyacını temin etmekle görevli olduğu bir zamanda böyle bir hüküm vaz etmiş , şimdi ise artık kadın erkek gibi evin ihtiyaçlarını temin için çalışmaktadır, onun için mirastaki payı eşit olmalıdır" diyerek , Kur'anın bu hükmünü tarihsel bir hüküm olarak görmek ne derece doğru olacaktır ?.
Kadınların çalışmasına karşı olmamakla birlikte, kadının iş hayatının içine çekilmesi, erkeklerin az olması sonucunda doğan mecburi bir ihtiyaçtan dolayı değil , kapitalist sistemin insanı daha çok harcaması gerektiği üzerine bina ettiği bir yaşam düzeninden doğan suni mecburiyet sonucudur.
Bugün çalışan bir kadının sorunu , çalışan bir erkekten daha fazladır. Çocuk bakımı veya evin yapılması gereken işleri, büyük çoğunlukla kadının üzerindedir. Kadınların çalışması nedeniyle kreşlere ve bakıcılara teslim edilen çocukların, aile sıcaklığından mahrum kalarak büyümeleri ve kadının çalışması nedeniyle bozulan aile yapısının boşanmalar ile yıkılması işin diğer sosyolojik ve psikolojik boyutudur.Kadınların istihdamı nedeniyle bugün bir çok erkeğin erkeğin işsiz olması da üzerinde tartışılması gereken bir konudur.
Kadının zaman içinde değişen konumu nedeniyle , Kur'anın miras taksimi konusundaki hükmünün geçersiz olması gerektiği iddiası yeniden düşünülmelidir. Çünkü bu hükmün geçersiz olması gerektiği düşüncesi, kadının hayat içindeki yerinin kapitalist sistem tarafından değişime uğratılması sebebi iledir. Kadının çalışmış olması sebebi ile , o kadının mirastan eşit pay almasını gerektirip gerektirmediği konusu Kur'an hükümlerinin ciddiye alınmaması ve zamana göre yeniden tanzimi anlamını taşımaktadır , kanaatimiz o dur ki Kur'anın kadının payı ile ilgili olan miras taksimi tarihsel değil evrensel bir hükümdür.
Bugün Kur'anın toplumun yönetimi ile ilgili olarak nasıl bir sistem önerdiği , yine Kur'anın uygulanabilirliği konusunda şüphe içinde olanların kafasını karıştıran konuların başında gelmekte olup, bir kısım Müslümanları, " Kıralım dizimizi mevcut yönetimin bize verdikleri ile idare edelim" şeklinde bir düşünce içine sokmuştur. Hatta bir kısım Müslümanlar , "Bundan iyisi Şam da kayısı" diyerek bu konuda daha teslimiyetçi bir tavır içine dahi girebilmektedir.
Adına "Demokrasi" denilen sistemin İslama gayet uygun olduğu, ve bu sistem içinde yaşamanın herhangi bir mahzuru olmadığı gibi düşünceler, özellikle son yıllarda Türkiye de iktidar olan mevcut siyasi partinin muhafazakar bir söylem içinde olması neticesinde , bu düşüncelerin dahada yaygınlaşmasına sebep olmuştur.
Demokrasi ; Yunanca da "Halk yönetimi" anlamına gelen bir kelime olup , insanlara seçim hakkı tanıyan bir yönetim sistemidir. Asıl olan yönetimin hangi esasları baz alarak halka seçim hakkı tanıdığıdır. Türkiye ye baktığımızda demokratik sistem , Kemalist ve laik bir temele oturtulmuş olan ve bu temel üzerine kurulmuş olan partilerin birisinin seçimler sonucunda iktidar olmasını sağlayan bir sistemdir.
Türkiye üzerinde yaşayan büyük bir kesim Müslüman , böyle bir temele oturmuş olan siyasi partilerin birisini tercih ederek , kemalist ve laik temelli bir yönetimin devamını, demokratik sistemin bize tanıdığı bir hak olan seçim sistemi ile sağlamakta, ve bazılarımız ise bundan bırakın rahatsızlık duymayı , bu sistemi hararetle savunarak, bu sistemi kabul etmeyenlere karşı çıkmaktadır.
Gerekçe olarak ise , Kur'anın önerdiği bir sistemin artık uygulama imkanı kalmadığı , hiç olmazsa ucundan kıyısından verilen tavizler ile yetinmek gerektiği , mevcut sistemin imkanlarından yararlanmanın, bu sistemi desteklemeyi gerektiği, gibi sözlerle Müslümanlar atalet içine düşürülmeye çalışılmaktadır.
Şurası bilinmelidir ki ; Mevcut sistemin imkanlarından yararlanıyor olmak , o sistemi desteklemenin gerekçesi ve şartı asla olamaz. Bu düşünceler Firavunun Musa (a.s) a zamanında kendi imkanlarından faydalandığı "Sen Kafirsin" demesine benzemekte olup , "Errezzak" ismini sisteme vermek anlamına gelmektedir.
Bugün Müslümanlar olarak en büyük sorunumuz , içinde yaşadığımız sisteme tamamen entegre olmamız ,ve bu entegrasyondan kurtulmak gibi bir istek içinde olmayışımızdır. Hal böyle olunca da bütün meselemiz artık , içinde bulunduğumuz entegrasyona bir kılıf uydurarak , vicdanımızı rahatlatmanın derdine düşmek, kitabı ve düşüncelerimizi bu entegrasyon doğrultusunda yeniden düzenlemek olmaktadır.
"Zaman sana uymuyorsa sen zamana uy" sözünü bu şekilde hayata yansıtan bizler , içimizi rahatlatan sözleri söyleyenleri duyunca, onlara can simidi yapışarak, onları bir kurtarıcı kahraman olarak görmekteyiz.
Ama Kur'an ortada ve "Ben Müslümanlardanım" diyenlere yüklediği sorumluluklar açık ve nettir. Kur'an bizlere yaşadığımız hayat içinde nasıl bir yol izleyeceğimizi yaşanmış hayatlar ile anlatan bir kitaptır. Elçilerin anlatılan kıssaları onların toplumları içinde nasıl bir tavır sergilediklerini bizlere anlatmaktadır.
Hiç bir elçi yaşadığı toplumun yanlışlarına karşı "Bunlar dünya gerçeği" diyerek onlarla hiç bir şekilde müdahanede bulunmamış, toplumun "Şirk" unsuru taşıyan yanlışlarına karşı, kimseden korkmadan çekinmeden doğru olanı tebliğ etmişlerdir.
Bizler yaşadığımız hayat içinde Müslümanca bir hayat yaşamaya çalışmak ile mükellefiz. Eğer bu mümkün olmuyorsa, bu hayatı terk etmek gibi bir ruhsat maalesef bizlere verilmemiştir. İbrahim'in ateşine su taşıyan karınca , "Nasılsa benin bu ateşi söndürmeye gücüm yetmez" diyerek geri durmamış "Safım belli olsun" diyerek safını İbrahim den yana seçmiştir.
Bizlere ne oluyor ki "Bu ateşi biz söndüremeyiz" diyerek, safımızı Nemrutlar dan yana seçiyoruz ?. Bizlerin, toplumu yöneten kuralları İslamileştirmeye gücümüz ve sayımız belki yetmeyebilir, ancak toplumun bu kurallar ile yönetilmesi tarafında safımızı seçmememiz için hiç bir neden yoktur.
Yunus (a.s) gibi "Ben bu toplumu adam edemem" diyerek kaçmanın neticesi, onun üzerinden verilen bir örnekle bizlere anlatılmıştır. Bizler neticeye varmak gibi bir mecburiyet içinde olmamakla birlikte , inandığımız doğrulardan taviz vermeden o yolda dosdoğru yılmadan, ve kimseden korkmadan yürümek mecburiyetindeyiz.
1500 sene inmiş olan bir kitabın içindeki hükümlerin , bugün yaşayan insan hayatında nasıl yer edebileceği konusunun konuşulabilmesi , öncelikle kendimizi yaşadığımız dünyanın şartlarına mahkum olduğumuz gibi bir düşünce içinde olmaktan kurtulmak ile mümkün olacaktır. Kendisinin yaşadığı dünyanın şartlarına mahkum olduğuna inanan kimse , yaşadığı hayatın yanlışlarını görmemek için, bin bir yol aramak zorunda kalacaktır.
Dinin sabiteleri denildiği zaman akla gelen ilk şey , ihlal edildiğinde bizi Allah (c.c) katında sorumlu düşürmesi olmalıdır. Eğer yaptığımız bir fiil ve söylediğimiz bir söz bizi Kur'an nazarından bakıldığında sorumlu duruma düşürüyorsa bu hükümler "Dinin Sabitesi" olarak evrensel bir anlam taşımaktadır. Yaşanan hiç bir zaman ve mekanda bu hükümlerin tarihselliği veya uygulanamazlığı tartışma konusu bile yapılamaz.
Kur'an, içindeki hükümlerin genel bir çerçeve çizilmesi itibarı ile insanın yaşadağı zaman ve şartları dikkate alan ana hükümler vaz etmektedir. Örneğin ; Hırsızlık suçuna el kesme olarak ceza öneren Kur'an , bu cezanın hangi derecede yapılan hırsızlık suçuna uygulanması gerektiğini hukukçuların içtihadına bırakmıştır. Kur'an içinde hükmü bulunmayan bir suç ise , Kur'anın önerdiği suça ceza mantığı çerçevesinde yine hukukçular tarafından belirlenecektir.
Kur'an "Sabite" olarak tavsif edebileceğimiz hükümleri ile sadece indiği zaman ve mekanda yaşayan Araplara hitap etmekle kalmamış , içtihat yapılabilecek şekilde hükümler vaz ederek , evrenselliğini kıyamete değin koruyacaktır. İçindeki bazı "Tarihsel" olarak okunabilecek ayetleri öne sürerek , bu kitabın tarihselliğini iddia etmek , bizleri başka kitaplara yöneltecektir. Başka kitaplara yönelerek , bu kitaplar doğrultusunda hayatı tanzim etmenin karşılığı ise yine bu kitap içinde bizlere haber verilmektedir.
Sonuç olarak ; Kur'anın ferdi ve toplumsal alanda uygulanabilirliği sorunu üzerinde yapılan bazı mütalaalar , kendisine Müslüman diyen bir kısım insanın, yaşadığı zaman içindeki hayat sistemi ile entegre olması sonucunda , gündeme gelmektedir. Yaşadığı hayattan kendisini kurtarmak istemeyen bir kısım Müslüman yaşadığı hayatı Kur'ana uygun olduğuna kendisini inandırmak için Kur'an içindeki bazı hükümlerin artık uygulama alanı kalmadığından yola çıkarak yeni söylem üretmeye , veya bu tür söylem üretenlerin peşine takılmaya heves etmektedir.
Kur'an geneline baktığımızda elçiler ve onunla birlikte olanların yaşamaya çalıştıkları hayatların , kavimlerinin şirkine karşı , Tevhidi bir duruş şeklinde gerçekleştiğini görebiliriz. Şimdi bu kitaba iman ettiğini iddia eden bazı hayatlara baktığımızda , yaşadığımız toplumun yanlışlarını kabullenerek onlara İslami bir kılıf giydirmek için atılan taklaları görmekteyiz.
İslam kelimesinin anlamı "Teslim olmak" olduğuna göre , bizlere iman ettiğimiz kitaba teslim olmakla yükümlü olan insanlarız. Eğer bu kitap içindeki bazı hükümler ile yaşadığımız hayat çakışıyor ise, kitabı değil yaşadığımız hayatı değiştirmek zorundayız.
Kur'an genelinde kıssa yolu ile yapılan anlatımların merkezinde , yaşadıkları şirk merkezli hayatı değiştirmek istemeyenler ile , bu hayatı değiştirenlerin mücadeleleri görülmektedir. Bizler bu hayatları dikkate alarak olması gerekeni onlardan öğrenmek gibi zorunluluk içindeyiz. Yaşadığımız hayatı değiştirmenin zorluklarına katlanamayarak , bu hayatı içselleştirmek , ve bu hayatlara İslami bir kılıf uydurmaya çalışmak, teslim olmak değil , teslim Almak anlamına gelecektir.
EN DOĞRUSUNU ALLAH (C.C) BİLİR.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder