UYDURMA HADİSLER : Müslümanların 1400 Yıllık Ahlaki Sorunu

Hadis literatüründe , Muhammed (a.s) a ait olmayan ve ona atfen söylenmiş olan sözlere "Uydurma Hadis" denilmektedir. Bu tür hadisler, maalesef rivayet kitaplarında bolca bulunarak , şu anda yerleşik olan din algısının temelini oluşturmaktadır.Yazımızın konusu, bu hadislerin hangileri veya hangi yolla bilinebileceğine dair bir usul teklifi çerçevesinde değil,  bu hadislerin aynı zamanda büyük bir gayri ahlaki sorunun sonucunda ortaya çıktığı düşüncesinden  bakılarak, bu hadislerin sebep olduğu dini çöküntüyü ele almaya çalışmak olacaktır.

Kendisini Allah (c.c) nin dini olan İslam'a nispet ederek , "Ben Müslümanlardanım" diyen bir kimse , bu dinin kurallarını da kabul ederek, o kurallar ile kendisini bağlamış sayılmaktadır. Bilindiği üzere , İslam dininin en önemli özelliği, kişileri ahlak yönünden mükemmel bir insan haline getirmek olup, bu yönde bazı kurallar vaz eder. Bir toplumu oluşturan bireylerin ahlak yönünden mükemmel olmaları hem kendileri , hem de gelecek nesiller için dünya ve ahiretin garantisidir. Ahlaki yönden güvenilir olan insanların oluşturduğu bir topluluk , diğer insanlar için rol model teşkil ederek , örnek bir toplum oluşturma yönünde teşvik edicilik unsurudur.

[011.018]  Üstelik bir yalanı Allah'a iftira edenden daha zalim kim olabilir? Bunlar Rablerinin huzuruna arzolunacaklar, şahitler de şöyle diyecekler: «İşte bunlar Rablerine karşı yalan söyleyenlerdir». İyi bilin ki: Allah'ın laneti zalimlerin üzerinedir.

Hud s. 18. ve bir çok ayet, Allah'a karşı yalan ve iftira uyduranları "Zalim" olarak niteleyerek , bunların akıbetlerini bir çok ayette bizlere bildirmektedir.

"Yalan ve İftira"nın ,  Allah (c.c) tarafından büyük bir cürüm ve cezasının ne olduğu bir çok ayette beyan edilmiş olmasına rağmen , "Ben Müslümanlardanım" diyenlerin bir kısmı tarafından görmezden gelinerek , yalan ve iftira atmak sanki emir gibi algılanmış,  bunun sonucunda yalan ve iftiralar ile dolu bir rivayet müktesebatı İslam toplumuna kazandırılmıştır.

Muhammed (a.s) ın vefatı sonrasında kabilecilik asabiyetinin körüklediği  bir takım olaylar , Müslümanların fırkalara ayrılmak suretiyle bölünmelerine sebep olmuştur. Ortaya çıkan bu fırkaların tamamı kendisini haklı ve doğru yolda , karşı fırkayı haksız ve yanlış olarak görmekte idi. Bu fırkalar kendi haklılıklarını dini bir temele oturtmak için ayet ve hadisleri , insanlara baskı amacı olarak kullanarak, onları istismar aracı haline getirmişlerdir.

Bu fırkalar kendi haklılıklarını veya karşı fırkanın haksızlığını, bazı Kur'an ayetlerini kendilerini tasdikler veya karşılarındakini kötüler mahiyette yorumlamaya giderek , Allah (c.c) nin kitabını kirli emellerine alet etmekten çekinmemişlerdir.

Olay sadece Kur'an ayetlerinin yorumlanması ile bırakılmayarak , işin ucu Muhammed (a.s) a da dokundurulmuş , ve bu konuda ondan da yardım istenmiştir!!. Bir çok ayette "Ben gaybı bilmem" diyen bir elçinin , "Sen bilmezsen biz sana bildiririz" diyen ümmetleri sahneye çıkarak, "Ben gaybı bilirim!!" diyen bir peygamber portresi yaratılmıştır

Hal böyle olunca , artık "Ben gaybı bilirim!!" diyen Muhammed (a.s) , Hanefi mezhebi taraftarlarının elinde Ebu Hanife nin çıkacağını ve güneş gibi doğacağını , İmam Şafii nin kötü biri!! olduğunu, Şafii mezhebi taraftarlarının elinde , İmam Şafii nin güneş gibi , Ebu Hanife nin kötü biri !! olarak çıkacağını önceden haber veren , peygamber tapıcılarının elinde kainatın yüzü suyu hürmetine yaratılan biri , Haricilerin düşmanlarının elinde onların "Cehennem köpekleri" olacağını haber veren bir peygamber haline getirilmiştir.

Ortaya çıkan fırkaların itikadi meselelerdeki tartışmalarını destekleyen veya o fırkaların yanlış olduğunu söyleyen !! Muhammed (a.s) , örneğin ; Haricilerin "Büyük günah işleyen kafirdir" iddialarını ret eden Mürcie fırkasının elinde ,"Şefaatim ümmetinden büyük günah işleyenler içindir" diyerek !! , Mürcie fırkasını destekleyen , Harici fırkasını köstekleyen bir peygamber haline getirilmiştir. 

Şianın bazı sahabelere karşı olan tutumuna karşı Sünni cenah tarafından "Ashabım gökteki yıldızlar gibidir hangisine uyarsanız hidayete erersiniz" , Şii cenah tarafından Ali nin faziletlerine dair sözler söyletilerek , fırkaların düşüncelerine uygun bir peygamber ortaya çıkarılmıştır.

Uydurma hadisler ile ilgili kitaplarda, bu konularda bolca örnekler bulunabileceğini hatırlatarak , esas konumuz olan bu meselenin ahlaki boyutuna gelelim;

Adından anlaşılacağı üzere "Uydurma Hadis" denilince , Muhammed (a.s) adına yalan ve iftira olarak söylenen sözler akla gelmektedir. "Yalan ve İftira" kelimelerinin bizlerin  hayatında asla yer almaması gerektiğine rağmen , bu kelimeler geçmişte bir kısım Müslümanın hayatında olmazsa olmaz biçimde yer almış , ve Muhammed (a.s) ın söylemediği ve asla söyleyemeyeceği sözleri , onun söylediği iddia edilerek o elçiye karşı yalan ve iftira isnat etmekten geri durmamışlardır.

Hadis literatüründe , "Uydurma Hadisler" adlı bir kategorinin olması bile , biz Müslümanlar açısından ahlaki bir zaafın göstergesi olup , bizlerin güvenilirlilik derecesi konusunda soru işaretlerin oluşmasına sebebiyet veren bir durumdur. Geçmişimizde böyle karalar karası bir sayfanın olması , bize karşı olanların elinde koz olarak yeri geldikçe kullanılmaktadır.

Bu durum , bizim dışımızdaki bazı insanların haklı olarak , "Siz kendi peygamberinize bile yalan isnat etmekten geri durmayan bir topluluksunuz , bize nasıl yalan ve iftiranın yanlış olduğunu söyleyebilirsiniz?" şeklinde sözleri ile bizi karşı karşıya bırakmaktadır.

Bazı insanların geçmişte yaptıkları hatalar yüzünden, bütün Müslümanların töhmet altında bırakılamayacağını hatırlatarak , geçmişimizdeki yapılan bu hataların, özellikle "Hadis" adı altında gelen rivayetlerin daha titiz ve daha dikkatli bir biçimde okunmasını ve ele alınmasını gerekli kıldığını bizlere göstermektedir. Üstüne üstlük , "Hadis" adı altında gelen rivayetlerin ,Kur'andan önde tutulmasına dayanan bir din algısının hakim olması , bizleri bu konuda daha daha dikkatli olmamızı gerekli kılmaktadır.


Geçmişteki gayri ahlaki davranışlar neticesinde rivayet kitaplarına girmiş olan Muhammed (a.s) a atılan yalan ve iftira sözlerin büyük bir kısmı , bugünkü yerleşik din algısının temelini oluşturmuş olması , geçmişte yapılan ahlaksızlığın bizleri nerelere getirdiğinin görülmesi açısından acı bir tablodur. 

Son yıllarda Kur'anın daha fazla gündem olmaya başlaması Kur'an - Hadis savaşı şeklinde bir mücadelenin başlatılmasına sebep olmuştur. Muhammed (a.s) ın Kur'ana aykırı bir söz söylemesinin mümkün olmadığından hareketle , ona atfedilen ve Kur'an ile herhangi bir çelişkisi olmayan sözlerin problem teşkil etmediğini hatırlatarak , asıl problemin ona atfedilen fakat Kur'an ile çelişen sözlerde olduğu muhakkaktır. 

Çeşitli saikler sebebi sonucu, üzerinde karizmatik bir yapı oluşturulmuş olan Buhari ve Müslim gibi rivayet kitaplarında yer alan bir çok rivayetin, Kur'an ile çeliştiği bir gerçektir. Ancak bu rivayet kitapları öyle bir korunma altına alınmıştır ki neredeyse "Kur'anda şüphe olur onlarda olmaz" kabilinden bir tutum içinde, bu kitaplardaki rivayetler savunulmakta ve bu rivayetlerin elden gitmesinin dini çökmesi anlamına geldiği iddia edilerek, bu kitaplar elde tutulmaya çalışılmaktadır. 

Hatta bu kitaplara iman etmenin Allah (c.c) emri olduğu yalan ve iftirası atılarak , insanların bu kitapların oluşturduğu din algısı üzerinde kalmaları için, geçmişte dedelerinin yaptıkları ahlaksızlıkların bir benzerini , bugün onların torunları yapmaktadır.

Geçmişte Muhammed (a.s) a atfen uydurulan sözler üzerine bina edilmiş din anlayışının , bugün bazı kesimler tarafından hararetli bir şekilde savunulmaya çalışılması, bir başka ahlaki sorunu doğurmaktadır. Geçmişle yüzleşerek, Muhammed (a.s) adına uydurulan yalan ve iftiraları temizlemeye çalışmayı görev edinmesi gereken  insanların , yalan ve iftirayı savunmak şeklinde bir göreve soyunarak , bu yalanları temizleme düşüncesinde olanlara karşı amansız bir savaşa girişmiş olmaları da geçmişte yapılan gayri ahlakiliğin, bugünde sürmesine sebep olmaktadır. 

Ahlak yönünden dünyaya örnek olmamız gereken biz Müslümanların , geçmişte yapılan hataları savunarak , o hatalar üzerine kurulu binayı var gücümüzle savunmaya çalışmak , bizleri yalan ve iftiraları savunan bir topluluk haline getirmekle birlikte , İslam dininin yaşanan dünya ile bağı olmayan bir din olarak görülmesine sebep olmaktadır. Hala uydurma rivayetler aracılığı ile İslam düşüncesi içine sokulan "Mehdi" adında bir kişinin gelerek , bizleri ve dünyayı refaha çıkaracağı düşüncesi ile avunan biz Müslümanların , bu kafa ile dünyaya ne gibi bir sözü olabilir?.

Şefaat ve kabir azabının olup olmadığı , İsa nın gelip gelmeyeceği , hadis ve sünnetin vahiy olup olmadığı , peygamberin haram helal koyma yetkisinin olup olmadığı gibi tartışmalar içinde boğulup giden biz Müslümanların, yüzlerce yıldır bitmeyen bu tür tartışmalar yerine insanlığı kucaklayan bir çağrı üreterek , tüm dünya mazlumlarının umudu olma zamanı çoktan gelmiş ve geçmektedir. 

Şurası hatırdan çıkarılmamalıdır ki ; Geçmişte yalan ve iftiralar üzerine kurulu bir din algısının savunmasını yapmanın , ne bizlere ne de "Müslüman" olmanın getirdiği diğer insanlara karşı olan bazı sorumluluklarımızı yerine getirmeye faydası olacaktır. Bu tür kavgalar ancak bizleri birbirleri ile kavga ederek güçsüz duruma düşmemizden haz alacak kimselere fayda sağlayacak, ve onların dünyada istedikleri gibi at oynatmalarına meydan verecektir.

Sonuç olarak ; İnsanlara her türlü yönden güzel örnek olması gereken biz Müslümanlar , ahlak yönünden dünyada yaşayan bütün topluluklara örnek olmamız gerekirken, bunun tersi bir durum ile, bir insanın yapabileceği ahlaksızlığın en büyüğü olan Allah ve elçisine yalan ve iftiralar düzerek bir insanın yapabileceği en büyük zulmü işleyen örnek topluluklardan biri olarak dünya sahnesinden yer almaktayız.

"Uydurma Hadisler" adlı bir kategorinin açılarak, yalan hadislerin ayıklanması metodunu ihdas eden hadis usulünün böyle bir yola başvurması bile, biz Müslümanların ahlaki bir sorun içinde olduğunun en büyük bir göstergesidir. Bir kısım Müslüman, sadece kendi çıkarlarına hizmet ettirmek için Muhammed (a.s) ı oyuncak gibi kullanarak, istedikleri sözü ona söyletmeyi dini bir görev bilmişlerdir. 

Geçmişte yapılan bu ahlaksızlığın bugün izlerinin silinmesi için yapılan çalışma ve tartışmaları , baltalamak ve bu tartışma içinde olanları "Peygamber Düşmanı" olmakla suçlamak , yavuz hırsız misali ev sahibini hırsızlıkla suçlamak anlamına gelmektedir.

Eğer ortada bir düşmanlık varsa , bu düşmanlık geçmişte Muhammed (a.s) adına uydurulan yalan ve iftiralar üzerine kurulu din algısının yıkılmaması için var gücü ile mücadele edenlere atfedilerek "Peygamber Düşmanı" etiketinin bu kişilere takılması daha doğru olacaktır. 

RABBİMİZ BİZLERİ, PEYGAMBERE DOSTLUK ADI ALTINDA, ONA UYDURULAN YALANLARI SAVUNMAK SURETİ İLE , ONA DÜŞMANLIK YAPANLARIN ŞERRİNDEN MUHAFAZA ETSİN. 

Hadis Uydurma Faaliyetleri ve D.İ.B. nın Erike Hadisinden Medet Beklemesi

12-2-2016 cuma günü , D.İ.B. tarafından Türkiye deki bütün camilerde okutulan hutbede , rivayetlerin ördüğü ağda oluşmuş din algısına karşı çıkarak , Kur'anın etrafında oluşmuş bir din algısını tercih edenlerin, ne kadar yanlış !! bir yolda olduklarına dair cemaate uyarılarak yapılarak , "Bize Kur'an yeter" diyenlere uyulmaması , rivayetler ile oluşturulmuş din algısı etrafında bütünleşilmesi gerektiğine dair öğütler verildiği malumdur. 

Bu öğütler yapılırken , Muhammed (a.s) ın  söylediği rivayet edilen, ve hadis literatüründe "Erike Hadisi" olarak bilinen bir rivayetin, bu hutbede destek olarak kullanıldığı malumdur. Bu hadisin senet ve metin tenkidi yönünden incelemesini "http://kuranimuminceanlamak.blogspot.com.tr/2014/02/erike-hadisi-uzerine-bir-metin-tenkidi.html" linkteki yazımızda yapmaya çalıştığımız için hadisin Allah ve elçisine atılmış yalan ve iftira olduğunu tekrar etmek istiyoruz.

Bu yazımızda , hadis uydurma faaliyetleri , ve Müslümanları hadis uydurmaya iten sebepler üzerinde durmaya çalışarak , "Erike Hadisi" olarak bilinen rivayetin uydurulmasına, ne gibi sebeplerin itmiş olabileceğini konuşmaya çalışacağız.

Muhammed (a.s) ın vefatını müteakip gelişen siyasi olaylar neticesinde ortaya çıkan fırkalar , kendi haklılıklarını dini bir temele oturtmak için , Kur'an ayetlerini kendi düşüncelerini destekleyen biçimde yorumlama yoluna gitmişlerdir. Kur'an ayetlerini işlerine geldiği biçimde yorumlamak ile yetinmeyen bu fırka mensupları , Muhammed (a.s) adına rivayetler uydurarak , kendi haklılıklarını veya karşı fırkanın haksızlığını ispatlamak için "Bu kadar olmaz" dedirtecek rivayetleri, Muhammed (a.s) adına uydurmaktan çekinmemiş , hatta bu yalan ve iftira olan durumu kutsal bir görev olarak kabul ederek yapmışlardır. 

D.İ.B tarafından tüm camilerde okutulan hutbede yer alan "Erike hadisi" işte böyle bir kaygının sonucunda literatüre sokulmuş rivayetlerden bir tanesidir. Rivayetin hadis kitaplarındaki metni şu şekildedir. 

 “Biliniz ki bana Kur’ân ve beraberinde bir misli daha verilmiştir. Haberiniz olsun ki yakın bir gelecekte mal ve mülk (zenginliği) ile mağrûr olan bir kimse çıkıp koltuğuna yaslanarak şöyle diyecek: ‘Size düşen Kur’an’a sarılmaktır. Onun helâl dediğini helâl, haram dediğini de haram sayınız.’ Bilin ki; ehlî merkeplerin etleri, azı dişli vahşi hayvanların etleri, kendi rızâsıyla bıraktığı dışında zimmînin kaybettiği mal da helâl değildir.”[Ebû Dâvud, Sünen, Sünnet, 5]  

" Sizden biriniz süslü koltuğuna yaslanmış adama, benim hadislerimden biri okunur da o kişinin vaziyetini hiç bozmadan `Bizlerle sizler arasında Allahu Teala`nın kitabı (Kuran-ı Kerim) vardır. Ondan bulduğumuz helal şeyleri helal sayıyoruz, haram olarak bulduğumuz şeyleri de haram kabul ediyoruz` deme zamanı yaklaşmıştır. Sizleri de ikaz ediyorum Kuran-ı Kerim`de bulunan bütün hükümler haktır ve Resulullah`ın haram kıldığı şeyler Allah`ın haram kıldığı şeyler gibidir.` (Ebu Davud, Süne, 6 hd: 4604; Tirmizi İlim, 10 hd: 2664; İbn Mace Mukaddime, 2 Ahmed, Müsned, 1/6 IV,21; Tahavi, Şerhu mánia, IV 209; İbn Hibbam, I, 107 Darekutni, Sünen IV, 287)"

Bu hadisin senet ve metin yönünden tenkidinin daha önce yapılmış olduğunu tekrar hatırlatarak , böyle bir rivayete neden ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekmeye çalışacağız.

Bilindiği üzere Müslümanlar arasındaki ayrışımlardan bir tanesi , "Ehli Hadis" ve "Ehli Rey" ekolü olarak kendisini göstermiş, ve bu ekollerin etkileri halen Müslümanlar arasında yaşatılmaktadır. Bu iki ekolü ana damar olarak nitelemek mümkündür. Müslümanlar, yüzyıllardır bu iki ekol etrafında oluşmuş düşünceler geliştirerek, kendilerini ifade etmeye çalışmışlar ve halen aynı vakıanın sürdüğünü söyleyebiliriz.

"Ehli Hadis" ekolü bu yarışta öne geçerek , İslam dünyası genelinde şu anda baskın olan görüşün, bu ekolün izlerini taşıdığını görmekteyiz. Bu ekolün görüşü özet olarak , rivayetleri dinde belirleyici kılma esasına dayalı olup , Kur'an bu ekolün düşüncesinde rivayetten sonra gelen bir kitaptır , ve rivayetler yeri geldiğinde Kur'an ayetlerini bir neshedebilecek yani hükmünü kaldırabilecek güçtedir. Rivayetlerin bu gücünün , bazı ayetlerin Muhammed (a.s) ın ağzından çıkan sözlerin yani hadislerin , aynı ayet gibi olduğu şeklinde yorumlanmasından ötürü doğan düşünceden gelmekte olduğu da bilinmektedir.

Kur'anın değil rivayetlerin hakem kılındığı bir din anlayışı, elbette kabul edilebilir bir anlayış değildir. Ehli hadis fırkasının, rivayetleri dinde belirleyici olarak görmesine karşı çıkanların olduğu ve bu karşı çıkmalarına gerekçe olarak , dinde belirleyiciliğin sadece Kur'anın hakkı olması gerektiği düşüncesinin yüzyıllar öncesinden de ortaya atılmış olduğu böyle bir rivayetin ortaya atılmasına sebep olan en büyük gerekçedir.

İbni Kuteybe adlı hadisçinin Türkçeye , "Hadis Müdafaası" adı ile çevrilen kitabına baktığımızda , zina eden evli kişinin cezasının recm olduğunu ret edenlere karşı yazılmış bir başlık bulmaktayız. Bu başlık bize , ilk devirlerden beri Kur'anın dinde belirleyici olmasını savunanların var olduğunu göstermektedir. İbni Kuteybe  yaşadığı zamanda bu tehlikeli düşünceye karşı!! gerekli önlemi almaya çalışmış, ve Kur'ana karşı rivayetleri desteklemenin "Ehli Hadis" fırkasının kutsal bir görevi olduğunu bilincinden yola çıkarak , bu kutsal görevi!! yerine getirmiştir.

"Erike Hadisi" adı ile , "Ben gaybı bilmem bana vahyolunana uyarım " diyen bir elçinin ağzından , kendisine vahyolunan kitaba değil kendisinin adına söylendiği rivayet edilen sözlerine uyulması gerektiğine dair ona atfen uydurulan söz YALAN ve İFTİRA dan başka bir şey değildir. 

Hadis ehlinin saltanatına son vermeyi amaçlayan , dinde Kur'anın belirleyici olma düşüncesi , Muhammed (a.s) a atfedilen ve bir çoğu Kur'an ile uyuşmayan rivayetin ret edilmesini gerektireceği için , dinlerini rivayet üzerine kuranlar tarafından korkulu bir rüya olmuş ve hala aynı korku devam etmektedir.

Dün Muhammed (a.s) adına rivayetleri öne çıkararak , Kur'anın dinde belirleyici olmaması gerektiğini kendisine söyleten zihniyetin takipçileri, bu gün aynı yalanlara sarılarak , dinde Kur'anın değil rivayetlerin belirleyici olması gerektiğini savunmaya devam etmektedirler. 

Yalan ve iftiranın en büyük günahlardan bir tanesi olduğunu Kur'andan okuyan bu zihniyetin sahipleri , "Amaca ulaşmak için her yol mübahtır" diyerek , yalan ve iftiraya sarılmaktan bir an bile haya etmemektedirler. Bu zihniyet sahiplerine şunu sormak istiyoruz ; "Hadi Kur'an sizin için dinde belirleyici değil , mütevatir derecesine ulaşmış olan, "Benim adıma yalan uyduran cehennemdeki yerini hazırlasın" şeklindeki rivayette mi sizi Allah ve elçisine yalan ve iftira atmaktan sakındırmıyor?".

Bugün Türkiye genelinde "Sadece Kur'an" diyenlerin ipin ucunu kaçırarak , büyük bir batağa saplandıkları bir gerçektir. Okunan hutbe eğer bu kimseleri hedef alıyorsa , bu tür düşüncelere sahip olan kimseler , marjinal bir grup olup, bütün Türkiye camilerinde sadece bunların konu edildiğini iddia etmek , abesle iştigalden başka bir şey değildir.

Ancak Türkiye de Kur'anın dinde belirleyici olması esasına dayanan bir düşüncenin gün geçtikçe çoğalması ve bu çoğalmanın bazı kesimleri rahatsız ettiği de bir gerçektir. Türkiye camilerinde böyle bir düşüncenin yanlış olduğuna dair okutulan hutbe bu rahatsızlığın boyutlarının nereye vardığını göstermesi açısından önemlidir. 

İşin daha vahim bir tarafı şu dur ; D.İ.B. yardımcısı makamında oturan Prof dr. Sayın Mehmet Emin Özafşar , sade bir akademisyen iken yazdığı "Polemik türü rivayetlerin gerçek mahiyeti" adlı makalesinde, bu tür rivayetlerde ciddi problemler olduğunu , güvenilmez olduğunu , bu tür rivayetlerin ortaya atılmasında bir takım siyasi ve itikadi mülahazaların rol oynadığını yazmasına, ve aynı kurumun başkanı olan sayın Prof dr. Mehmet Görmez inde aynı düşünceyi paylaşmasına rağmen , bu rivayetin kullanılarak , Muhammed (a.s) ın ağzından Kur'anın değil rivayetlere dikkat edilmesi gerektiğini ona söyletmekten çekinmemişlerdir.

Sayın hocalara tavsiyemiz şu dur ; Makamlar gelip geçicidir bunu sizler de bilirsiniz , ancak bu makamlarda yaptıklarınız ve söylediklerinizden hesaba çekileceğinizi size buradan tekrar hatırlatmak görevimizdir. Size böyle bir hutbeyi hazırlamayı gerektiren kim veya kimler ise, onlara belki dünya hayatında sevgili görünebilirsiniz , ancak sevgili görünmeniz gereken tek kişi Allah (c.c) olduğunu unutmamanızdır.

Yalan ve iftira , bir Müslümanda kesinlikle olaması gereken iki haslet olmasına rağmen , siyasi ve itikadi düşüncelerini onaylatmak için , Allah ve elçisine karşı yalan ve iftira atmaktan geri durmayan Müslüman tiplerinin yüzlerce yıldır içimizde bulunmuş olması , bizleri her türlü yönden geri kalan bir topluluk haline getirmiştir. Bu tiplerin uydurduklarına sarılarak , yalan ve iftiranın halen devam ettirilmesi de daha kötü bir durum olup , ilerleyen yıllar için Müslümanların dünya üzerinde nasıl bir konumda olabileceğine dair bize fikir vermektedir. 

Sonuç olarak ; Hadis uydurma faaliyeti , bir Müslümanda olmaması gereken yalan ve iftiranın, siyasi ve itikadi düşüncelerin onaylatılmasında kullanılmış olması kabul edilemez bir durumdur. Yüzyıllar önce uydurulan bu hadislerin hala , muhalif bazı düşüncelerin engellenmesinde kullanılmaya devam edilmesi , daha vahim bir durumdur. 

D.İ.B. adlı kurumun hadisler konusunda bazı çalışmalar içinde olması , bizi bu konuda sevindirmiş olmasına rağmen , Türkiye camilerinde cuma hutbesinde Kur'anın öne çıkmasından doğan rahatsızlığın tavana vurmuş olduğunun göstergesi olan bir hutbede bu kurumun en üst düzeyindeki kişilerin bile güvenilmez olarak gördüğü bir hadisin kullanılmış olması, geçmişin yalanlarına sarılmak ve ilmi ahlakın makama değiştirilmesinden başka bir şey değildir.

RABBİMİZ BİZLERİ DÜŞÜNCELERİNİ ONAYLATMAK İÇİN ALLAH VE ELÇİSİNE İFTİRA VE YALAN İSNAT ETMEKTEN ÇEKİNMEYENLERİ ŞERRİNDEN MUHAFAZA ETSİN.

Başörtüsü Örneğinde Kitaba Değil Kitabına Uydurma Çalışmaları

Allah (c.c) yaratmış olduğu kullarına , yaşamış oldukları hayat içinde bir takım kurallar koyarak , bu kurallar dahilinde yaşamaları ile ilgili emirleri Elçi ve Kitap lar göndererek bildirmiştir. İnsanların bir çoğu Elçi ve Kitapları red ederek inkarcı bir hayat tarzı üzerine devam ederken , bir kısım insanlar Elçi ve Kitaplara uyan bir hayatı tercih etmektedirler. Elçi ve Kitaplara uyduğunu iddia eden bir kısım insanlar da , Kitap içindeki bir takım kurallara uymak noktasında sıkıntılar başgöstermiş ve bu sıkıntıları bir şekilde aşmak yoluna gitmeyi tercih ettiklerine şahid olmaktayız. 

"Kitaba değil kitabına uydurmak" deyimine uygun olarak Kitap içindeki bazı konular "O öyle değil böyle" denilerek uygun hale getirilmeye çalışılmış ve çalışılmaktadır. Yazımızda "Baş örtüsü" konusunu ele alarak bu kuralı bir şekilde delme çalışmaları olarak niteleyebileceğimiz ilgili Ayetlerin yorumlarında kullanılan argüman ve Ayetleri anlamada izlenilmesi gereken yolu ele almaya çalışacağız. 

Bu konu ile ilgili düşünceleri kısaca hatırlayacak olursak ; Kur'anda böyle bir emir olmadığı , bu konu ile ilgili Ayetlerin başı örtme ile ilgili olmadığı gibi sözler edilerek bu düşünceler bazı Kur'an çevirilerine yorum olarak sokulmuş olması , bazı okuyucular tarafından bunun Allahın emri olduğu gibi bir düşünce içine girmelerine sebeb olmaktadır. 

Şurası unutulmamalıdır ki , Kur'an yaşayan bir topluma inmiştir. Bu toplum günlük hayatı içinde bir takım bilgilere sahip olup , Kur'an bu bilgilerin bir kısmını kabul , bir kısmını red ederek doğrusunu yerleştirmeye çalışmıştır. Dil olarak indiği toplumun dilini kullanan Kur'anı bu gün doğru anlamak için indiği toplumda kullanılan dili , kelimelerin o günkü anlamını bilmek gerektiğini düşünüyoruz. 

İndiği zaman ve mekan şartları göz önüne alınmadan , bu gün inmiş gibi okunmaya çalışılan  Kur'andaki bazı emir ve yasakların ne anlama geldiği veya nasıl anlaşılması gerektiği konusunda bir takım sıkıntılar baş göstermesi kaçınılmazdır. Kur'anı doğru anlamak için, önce okunan Ayetin tarihi bağlamı (özellikle Medine de inen Ayetler için sözkonusu olduğunu düşünmekteyiz), sonra o Ayetin bize dönük mesajının okunması şeklinde yapılan bir okuma doğru bir anlayışa götüreceğini düşünmekteyiz. 

Bu gün özellikle kendisini "Kur'an Müslümanı" olarak ifade eden kesimini bir kısmında arız olan hastalık Kur'anı bu gün inmiş gibi okumaya çalışarak tarihi bağlamını hiçe saymaktan kaynaklanmaktadır. Baş örtüsü ile bir takım farklı çıkarımlar , yanlış olduğunu düşündüğümüz metodun bir yansıması olarak karşımızda durmakta ve bazılarımız baş örtmeme gerkeçelerini Kur'anda böyle bir emrin olmamasına bağlamaktadırlar.

Önce Ahzab s. 59. Ayeti üzerinde durmaya çalışarak , Ayetin tarihi bağlamı ve mesajını okumaya çalışalım.

 Yâ eyyuhen nebîyyu kul li ezvâcike ve benâtike ve nisâil mu’minîne yudnîne aleyhinne min celâbîbihinn(celâbîbihinne), zâlike ednâ en yu’refne fe lâ yu’zeyn(yu’zeyne) ve kânallâhu gafûren rahîmâ(rahîmen).

 [033.059]  Ey  nebi; eşlerine, kızlarına ve mü'minlerin kadınlarına söyle: Üstlerine cilbablarını alsınlar. Bu, onların tanınıp da incitilmemeleri için daha elverişlidir. Ve Allah; Gafur, Rahim olandır.

Ayetin indiği zaman içinde yaşamadığımız veya o zamanı belgelendirecek görsel kaynaklara sahip olamadığımız için kaynak olarak sözlükler ve Kur'ana müracaat etmek zorundayız. Dolayısı ile Kur'anda bir kelimeye anlam bindirirken kişisel kanaatlere değil o kelimenin nuzül çağı toplumu içinde bilinen anlamı üzerinden hareket etmek daha doğru sonuçlar verecektir.

 Bu Ayette anahtar kelimemiz , "Cilbab" tır ;  Kökü "Ce-le-be" olan bu kelimenin sözlük anlamları ; "Bir nesneyi bir yerden bir yere sevk etmek , Deve semerinin üzerine örtülen deri parçası , yaranın üzerinde oluşan kabuk " tur. 

Bu anlamları toplayacak olursak Kur'anda geçen "Cilbab" kelimesinin ne anlama geldiği ve nazil olduğu zamanda yaşayanlar tarafından nasıl bir anlama sahip olduğunu anlamak kolaylaşacaktır. 

"Yara üzerindeki kabuğun yaranın tamamını kaplaması , Deve semerinin üzerine örtülen örtüye bu kelimeden türemiş bir anlam verilmesi , bir nesnenin bir yerden bir yere sevkedilmesi" anlamlarını toplayacak olursak ; "Cilbab" adı verilen nesnenin "Kadınların bir yerden bir yere giderken yani evlerinden dışarıya çıkarken kendilerini TAMAMEN örten nesneye verdikleri ad "CİLBAB" tır. 

Bu nesnenin, başı açıkta bırakması gibi bir durum sözkonusu olamaz , olursa başı açıkta bırakan nesnenin adı "Cilbab" olamaz. 

Eski tefsirlere baktığımızda , bu kelime ile ifade edilmek istenen emrin bütün vucüdu örten bir nesne olduğunda herhangi bir ihtilaf olmayıp , ihtilaf konusu yüz'ün ne kadar kısmının kapatılması gerektiği noktasındadır. 

Kur'anın nazil olduğu zaman içinde yaşayan kadınların "Cilbab" adı ile bildikleri nesne, bütün vücudu kaplayan bir giysi olup Allah (c.c) nin onlara evlerinin dışında giymelerini emrettikleri örtünün o günkü toplum içinde bilinen adıdır.

Ahzab s. 59. Ayetinde anahtar kelime olarak gördüğümüz "Cilbab" kelimesinin anlamını doğru bir zemine oturttuktan sonra bu Ayetin tarihsel yorumu hakkında şunları söyleyebiliriz. 

Kur'anın nazil olduğu zaman içinde toplum içinde kadınlar 1- Hür 2- Köle olmak üzere 2 farklı statüye sahiptiler, köle statüsüne dahil olan kadınlara "Cariye" denilmekteydi.Bu durum Kur'an öncesi Arap toplumunda geçerli olan bir statü olup böyle bir sınıfsallaştırmayı Kur'an emretmiş değildir. Kur'an bu sınıfsallaştırmayı karşısında bulmuş , içki yasağı gibi kökten kaldırmak yerine düzenleyici ve durumlarını iyileştirici tedbirler vaaz etmiştir. 

Nur s. 33. Ayetine baktığımızda nuzül çağı toplumunda , "Cariye" sınıfına dahil olanların fahişelik gibi işlerde kullanıldıklarını görmekteyiz. Ayet'in , hür kadınların açık bir vaziyette gezerek bu tür kadınlarla karıştırılarak eziyet görmelerini önlemek gibi bir amaca matuf olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Ayetin tarihsel bağlamını bu şekilde okuduktan sonra, bu gün için bizi bağlayıcılığı konusunda nasıl bir düşünce içinde olmak gerektiğinin sorusunun cevabının aranması gerekmektedir. 

Ayetin illetini sadece Hür ve Cariye sınıfına mensup kadınların birbiri ile karıştırılmaması için böyle bir örtünme emredilmesi olarak okuduğumuz zaman , bu gün böyle bir durum sözkonusu olmadığı için yani Hür ve Cariye sınıflarının kalkmış olması sözkonusu olduğu için Ayetin hüküm otomatikman kalkmış yani Ayet NESH olmuştur gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

 Kur'anın tarihsel bir hitap olmadığı , Ayetlerinin hükmünün kalkması şeklindeki bir nesh'in vaki olmasının söz konusu olmadığını düşünürsek Ahzab s. 59. Ayetinin bu gün için kadınlara , dışarı çıkarken vücutlarını başları dahil olmak üzere örten bir nesne ile kapatmaları gerektiğini emretmektedir. 

"Eziyet görmek" şeklinde ifade edilen şey , erkeklerin bakışları veya tacizkar davranışları olup , böyle bir durumun her zaman vaki olma tehlikesi mevcuttur.  Allah ;(c.c) böyle bir durumun önlenmesine matuf olarak , kadınlara örtünme emrini vaaz etmiştir.

Bu konu ile alakalı olarak diğer bir Ayet olan , Nur s. 31. de şöyle buyurulmaktadır;

 Ve kul lil mu’minâti yagdudne min ebsârihinne ve yahfazne furûcehunne, ve lâ yubdîne zînetehunneillâ mâ zahera minhâ, vel yadribne bi humurihinne alâ cuyûbihinne, ve lâ yubdîne zînetehunne illâ li buûletihinne ev âbâihinne ev âbâi buûletihinne ev ebnâihinne ev ebnâi buûletihinne ev ıhvânihinne ev benî ıhvânihinne ev benî ehavâtihinne ev nisâihinne ev mâ meleket eymânuhunne evit tâbiîne gayri ulîl irbeti miner ricâli evit tıflillezîne lem yazharû alâ avrâtin nisâi, ve lâ yadribne bi erculihinne li yu’leme mâ yuhfîne min zînetihinn(zînetihinne), ve tûbû ilâllâhi cemîan eyyuhel mu’minûne leallekum tuflihûn(tuflihûne).

 [024.031]  Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Görünen kısımları müstesna olmak üzere, zinetlerini teşhir etmesinler. Baş örtülerini (Humuruhinne), yakalarının üzerine (kadar) örtsünler. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları (mümin kadınlar), ellerinin altında bulunanlar (köleleri), erkeklerden, ailenin kadınına şehvet duymayan hizmetçi vb. tâbi kimseler, yahut henüz kadınların gizli kadınlık hususiyetlerinin farkında olmayan çocuklardan başkasına zinetlerini göstermesinler. Gizlemekte oldukları zinetleri anlaşılsın diye ayaklarını yere vurmasınlar (Dikkatleri üzerine çekecek tarzda yürümesinler). Ey müminler! Hep birden Allah'a tevbe ediniz ki kurtuluşa eresiniz.

Bu Ayet'te anahtar kelimemiz "Humur" kelimesidir. Bu Ayet ile ilgili bazı yorumlarda bu kelimenin "Örtü" anlamında olduğu fakat başı örten bir örtü anlamına gelmediği , dolayısı ile başı örtmek gibi bir farziyetin bu Ayetten çıkmayacağı şeklinde ifadelere rastlamaktayız.

Bir kelimenin nuzül çağı toplumu içinde bilinen anlamını doğru öğrenmenin sözlükler ve o kelimenin Kur'anda kullanılış alanlarıdır. Kanaatlerimizi bu dorultuda kullanarak yapacağımız yorumlar bizleri daha doğru bir sonuca götürecektir. Aksi takdirde ön kabuller neticesinde oluşmuş düşünceleri Kur'ana kabul ettirmek gibi bir amaca matuf olarak okunan Ayetler bizleri doğru sonuca götürmeyecektir. 

"Humur" sözcüğünün türemiş olduğu "Elhamru" kelimesi sözlükte ; " Bir nesneyi örtmek gizlemek" anlamına gelir. Örtünme de ve gizlenme de kullanılan şeye "Hımarun" denilmektedir, çoğulu "Humur" dur.

Alkollu içkinin "Hamr" olarak adlandırılmış olmasının sebebi , aklı örterek akıllı bir insanın yapmayacağı ve söylemeyeceği şeylere sebeb vermiş olmasından ötürüdür. 

"Cilbab" kişiyi tamamen örten bir nesnenin ismi iken "Humur" kişinin başını örten bir nesnenin adı olup bu gün adına "Eşarp" dediğimiz nesne ile aynı işlevi gördüğünü söylemek sanırım yanlış olmayacaktır. 

Ayet , "Humur" olarak bilinen baş örtülerinin yekpare olarak göğüs bölgesini de içine alacak şekilde örtülmesini belirtmektedir. 

 Sonuç olarak; Hayat içinde inancımızı yaşamakta karşılaştığımız bazı durumlar bizleri mücadele etmek yerine teslimiyete sevketmiştir. Özellikle bayanların evlerinin dışındaki yaşamlarında farklı bir şekilde olma zorunlulukları, yani tesettür kuralına uymak zorunda olmaları onları tercih noktasında bırakmış ve bir kısım kadın teslimiyeti seçerek baş örtü noktasında çıkış arama veya böyle bir çıkışı gösteren düşünceleri tasdik etme durumuna düşmüşlerdir.

"Kur'anda baş örtüsü emri yoktur" şeklinde ortaya atılan düşüncelere bazılarımız bir can simidi gibi sarılmış ve bu konuda bir rahatlığa düşmüşlerdir. Kanaatimiz o dur ki ; Başörtüsü emri en ufak bir tereddüte mahal bırakmayacak açık ve net olup bu konudaki farklı düşünceler "Kitaba değil Kitabına uydurmak" tabir edebileceğimiz bir düşüncenin ürünüdür. Kimsenin kimseye başını örtmesi konusunda bir dayatmada bulunmaya hakkı yoktur , ancak baş örtüsünü Kur'anda böyle bir emir olmadığı düşüncesinden hareketle kullanmayan bayan kardeşlerimize bu düşüncelerini yeniden gözden geçirmelerini tavsiye ederiz. 

"Müslüman" ismine sahip olmak demenin , "Teslim olmak" anlamı taşıdığı akıldan çıkarılmadan , "Teslim almak" şeklinde çalışmalar içine girmenin bizleri iman zaafiyetine sokacağı unutulmamalıdır.

                                   EN DOĞRUSUNU ALLAH (C.C) BİLİR.